Accountant Eurocommerce ‘zag fraude over het hoofd’

De Rabobank is, mede namens andere banken, een van de drie eisers die de tuchtzaak tegen de RA aanspande. Een omvangrijke fraude met niet bestaande huurders had door de accountant eenvoudig ontdekt kunnen en moeten worden, aldus de bank. Ze legde dit uit aan de hand van een voorbeeld. Zo werd de Utrechtse kantoortoren Le Mirage gewaardeerd voor een bedrag van 61 miljoen euro. Dit bedrag was mede gebaseerd op een fictief huurcontract met de Rijksgebouwendienst. Dat dit huurcontract vervalst was, had de accountant simpel kunnen ontdekken, meende de bank. Er werden immers geen huurpenningen voor dit pand geïncasseerd.

‘Gebrekkige controle’

De bank verwijt de accountant onvoldoende kritisch en onvoldoende onafhankelijk zijn werk gedaan te hebben. Het kantoor waarvoor hij werkte, Nijhof Groep, was voor een aanzienlijk deel afhankelijk van Eurocommerce. Bovendien huurden ze een pand van het vastgoedbedrijf. Opmerkelijk vond de bank de waardering van diverse kantoorpanden terwijl de kantorenmarkt aan het instorten was. Zo waren panden die jarenlang leegstonden tegen kostprijs genoteerd. Ook stond een pand voor drie jaar ‘onder constructie’ genoteerd. ‘Uit niets blijkt dat hij vaststelde dat deze leegstaande panden tegen kostprijs in de boeken opgenomen mochten worden’, aldus de advocaat van de bank. Ook zou er sprake zijn van zeer gebrekkige controle. Zo stond de portefeuille onroerend goed in 2008 in de jaarrekening voor 435 miljoen euro. Maar in het controledossier kwam de bank maar tot 425 miljoen. ‘Er mist een bedrag van 10 miljoen euro. Daar is geen verklaring voor. Dat duidt op een gebrekkige controle.’

‘Integriteit beroepsgroep aangetast’

Het Openbaar Ministerie vond dat het handelen van de accountant de integriteit van de beroepsgroep aantast. Ook een brief van de ABN Amro van eind 2010 – waarin de bank aangaf de relatie te verbreken – moest aanleiding zijn voor kritische vragen van de accountant. Voor een deel van de portefeuille zou immers nieuw krediet gevonden moeten worden. De curatoren noemden het opvallend dat de waardering van de vastgoedportefeuille in nog geen twee jaar met 33 procent steeg tot 1 miljard 15 miljoen euro. ‘De administratie bevatte al jaren onvolkomenheden en was onvolledig. Toch gaf hij een goedkeurende verklaring af zonder enig voorbehoud.’

‘Betrokkene is misleid’

De raadsvrouw van de accountant wees de suggestie dat haar cliënt had weggekeken waar hij had moeten opletten, nadrukkelijk van de hand. Volgens haar maakt de bank onterecht geen verschil tussen de gedragingen van haar cliënt en van Eurocommerce. ‘Hij werkte niet mee aan vermeend vastgestelde frauduleuze handelingen. De betrokkene is misleid.’ Ook de vermeende te hoge waarderingen zijn de accountant niet aan te rekenen. Verder zijn er vraagtekens of de bank niet te laat is met haar klacht. De bank deed immers in december 2011 al aangifte wegens fraude. Ze had dus ook toen al een tuchtklacht in kunnen dienen.

Volgens de tweede advocaat van de RA gaat het Openbaar Ministerie eraan voorbij dat de accountant afhankelijk was van de informatie die Eurocommerce hem voorzag. Hij mocht er van uit gaan dat deze informatie juist was. Er was geen indicatie van fraude, ‘zelfs niet van gevallen die fraude uit zouden lokken’. Bovendien verklaarde de vastgoedreus in een ‘letter of representation’ dat hij de accountant van alle relevante informatie voorzag. ‘De accountant mag daarop vertrouwen.’

Het Openbaar Ministerie had ook een ex-collega van de RA gedaagd. Ook zij had controlewerk gedaan, aldus het OM. Volgens de raadslieden van beide accountants heeft ze inhoudelijk geen enkele controle verricht.

Voor deze zaak heeft de Accountantskamer twee dagen uitgetrokken. Dinsdag wordt de zaak vervolgd.

[Zaaknummers 14/3294, 14/3295, 14/3296]

(Door: Michiel Satink / Juridisch Persbureau Zwolle)

Lees ook:

• Accountant Eurocommerce voor de tuchtrechter