Zicht op klimaatmiljarden ontbreekt

Doordat het kabinet geen duidelijk en eenduidig totaalbeeld kan geven van hoeveel er aan klimaatmaatregelen wordt uitgegeven, weet de Tweede Kamer niet hoeveel er precies wordt uitgegeven. Tot die conclusie komt de Algemene Rekenkamer (ARK) na eigen onderzoek. Grote uitgaven blijven mogelijk "uit zicht" en overzichten wijken van elkaar af. Omdat duidelijke definities ontbreken, kan het ook zijn dat sommige kostenposten onterecht als klimaatuitgaven worden beschreven.

Momenteel geeft het kabinet bijna 7 miljard euro uit aan maatregelen om de CO2-uitstoot te verminderen, maar er komt naar verwachting een klimaatfonds van 35 miljard euro. "Dit grote financiële belang is voor ons aanleiding om te onderzoeken hoe het kabinet uw Kamer de afgelopen jaren inzicht gaf in de klimaatuitgaven", aldus de Rekenkamer. Ook vanuit de Kamer, die het kabinet controleert, zijn al langer zorgen over het toezicht op de grote klimaatbedragen.

Ministeries geven op verschillende plekken aan hoeveel ze aan CO2-verminderende maatregelen besteden. Maar die lijsten wijken soms van elkaar af: maatregelen zijn in het ene overzicht als klimaatingreep opgenomen, en in het andere niet. Belastingmaatregelen worden daarnaast niet altijd opgenomen. "Er is ook geen uniforme werkwijze bij het opstellen van de overzichten", zegt de Rekenkamer. De genoemde bedragen in een begroting of een specifiek overzicht lopen nogal eens uiteen, waarschuwt de ARK. "In een enkel geval" is het verschil mogelijk zelfs 200 miljoen euro per jaar.

"In sommige gevallen is 90 procent van bepaalde klimaatuitgaven in een overzicht niet te vinden in de betreffende begroting of jaarverslag", voegt de Rekenkamer eraan toe. Doordat een duidelijke definitie van klimaatbeleid ontbreekt, hebben ministeries "de vrijheid om te bepalen welke maatregelen zij aandragen en welke uitgaven zij als klimaatuitgave beschouwen".

De Tweede Kamer heeft hierdoor mogelijk geen zicht op een deel van de klimaatmaatregelen. Klimaatminister Rob Jetten erkent in een reactie dat er "enkele inconsistenties" zitten in de registraties van uitgaven aan het klimaatbeleid. Hij wil werken aan een beter en consistent overzicht, evenals een duidelijkere definitie van welke kostenpost als klimaatuitgave kan worden gezien, belooft de bewindsman. Het is zijn taak als minister om de uitgaven duidelijk te verantwoorden.