‘Witwaswet’ Wwft hoeft MKB niet meer onaangenaam te verrassen

Door Rachid Ennadre adviseur WWFT. Deze bijdrage is tot stand gekomen in samenwerking met ’t AccountantHuis. 

Money rules the world, zeker ook in de duisterste uithoeken van de wereld. Zonder geld geen criminaliteit en terrorisme, zou je zelfs kunnen zeggen. De pogingen van de Europese Unie om de geldstromen van en naar criminelen en terroristen te traceren en in te dammen, resulteerden in 2005 in de Derde Europese Witwasrichtlijn. Drie jaar later vloeide uit deze Europese wetgeving in Nederland de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) voort. Sindsdien zijn onder andere accountants, makelaars, advocaten, notarissen en financiële adviseurs verplicht om te onderzoeken wie hun klanten precies zijn en ongebruikelijke transacties te signaleren en te melden. Op die manier kunnen ze voorkomen dat hun bedrijf wordt misbruikt om crimineel geld wit te wassen of om terrorisme financieren.

Nederland loopt achter
Dat Nederland de Derde Europese Witwasrichtlijn pas drie jaar later in nationale wetgeving omzette, was een voorbode van wat zou gaan komen. Terwijl de Vijfde Europese Witwasrichtlijn eraan zit te komen, zijn de wijzigingen die de Vierde Europese Witwasrichtlijn in 2015 met zich meebracht nog niet eens verwerkt in de Wwft. Dat had in de hele Europese Unie eigenlijk voor 26 juni 2017 moeten zijn gebeurd, maar Nederland loopt achter. Die traagheid kan niet los worden gezien van de internationale status als ‘belastingparadijs’, die onlangs eens te meer pijnlijk duidelijk is geworden door de Paradise Papers.
_______________________________________________________________________________

Dagcursus: NVKS en WWFT
De WWFT is de Wet ter voorkoming van Witwassen & Financieren Terrorisme. Ondernemers zijn dagelijks gefocust op hun corebusiness. De meesten handelen integer en zijn zich er niet van bewust als hun bedrijf wordt gebruikt om crimineel geld wit te wassen of om terrorisme financieren. En toch gebeurt het. Daarom is deze wet in het leven geroepen. Leer in een dag alles wat u als accountant over deze wet moet weten. Schrijf u nu in….

_______________________________________________________________________________

In combinatie met weinig tot geen voorlichting heeft de trage implementatie van de Europese wetgeving in Nederland voor veel verwarring en onduidelijkheid gezorgd, waar vooral ondernemers in het MKB de dupe van zijn: tientallen bedrijven zijn de afgelopen jaren voor de rechter gesleept, omdat ze niet voldeden aan de Wwft. Ook als het cliëntenonderzoek louter door onwetendheid slecht of zelfs helemaal niet was uitgevoerd, waren hoge boetes en gevangenisstraffen het gevolg.

Kleine bedrijven zijn kwetsbaar
Vooral kleinere bedrijven en zeker eenmanszaken blijken in de praktijk kwetsbaar: anders dan grote kantoren, hebben zij geen compliance-afdeling en bovendien ten aanzien van dit complexe dossier per definitie een kennisachterstand. Het is voor hen vrijwel ondoenlijk om de wijzigingen op Wwft-gebied bij te houden. Dat maakt hen maar al te vaak een naïef slachtoffer van terroristische of criminele activiteiten óf, als een controle aan het licht brengt dat ze niet aan de Wwft voldoen, door toezichthouders, zoals de Belastingdienst, Bureau Financieel Toezicht, De Nederlandse Bank , de Autoriteit Financiële Markten, de Kansspelautoriteit, Belastingdienst bureau toezicht Wwft en de Nederlandse Orde van Advocaten.

'Witwaswet' steeds strenger
Nederland mag de Vierde Europese Witwasrichtlijn nog niet hebben verwerkt in de Wwft, in navolging van de meeste andere EU-landen gaat dat binnen afzienbare tijd wel gebeuren. Uitgangspunt is en blijft een risicogebaseerde benadering, die verder wordt aangescherpt. Nieuw is onder meer dat het cliëntenonderzoek bij een laag risico niet meer achterwege mag worden gelaten, wat onder de Derde Europese Witwasrichtlijn nog wel het geval was. Organisaties en bedrijven die aan de Wwft moeten voldoen, moeten de identiteit van klanten voortaan altijd vaststellen en bij elke transactie nagaan wie de zogenaamde ‘Ultimate Beneficial Owner’ (UBO) is en of er in binnen- en/of buitenland sancties tegen deze persoon bestaan. Vaak moet ook worden gecheckt of iemand een Politically Exposed Person (PEP) oftewel politiek prominente persoon is, die immers uit hoofde van zijn of haar functie vatbaarder is voor corruptie.

Bedrijfsinformatie kost geld in Nederland
Anders dan in andere landen in West-Europa, kost het cliëntenonderzoek dat de Wwft voorschrijft ondernemers in Nederland geld. Aan de uittreksels die bij de Kamer van Koophandel (KvK) verkrijgbaar zijn hangt een prijskaartje en ook brancheorganisaties als de Nederlandse Vereniging van Makelaars en Taxateurs (NVM) zien inmiddels een verdienmodel in de administratieve handelingen die de Wwft voorschrijft. Voor grote bedrijven en organisaties is dat geen probleem, maar voor kleine bedrijven en eenmanszaken die aan de wet willen voldoen kan dat bedrag jaarlijks flink oplopen. Wie levert er nu een substantiële bijdrage aan de strijd tegen criminaliteit en terrorisme, door kleine en middelgrote ondernemingen in Nederland op laagdrempelige en transparante wijze te helpen voldoen aan de Wwft. 

Wwft-checklist voor kleine en middelgrote bedrijven
Voor kleine en middelgrote ondernemingen zou een goed startpunt een ‘portefeuille screening’ zijn. Voer per klant de onderstaande checklist uit:
1: zorg ervoor dat uw klant fysiek aanwezig is’;
2: vraag uw klant om het identificatiebewijs en sla een kopie op van dit identificatiebewijs in uw dossier;
3: verifieer de echtheid van het ID-bewijs;
4: zoek aan de hand van een KvK-uitreksel op bij een zakelijke klant uit wie de UBO’s zijn;
5: voer een cliëntenonderzoek uit (PEP, UBO’s en sanctietoesting) en leg hier een dossier van aan;
6: vorm een risicoprofiel over doel en aard van de (zakelijke) relatie, de transactie, herkomst en bestemming van middelen;
7: monitor de relatie met uw klant, de transacties van uw klant en zijn/haar risicoprofiel regelmatig;
8: meld ongebruikelijke transacties bij de  Financial Intelligence Unit Nederland (FIU-Nederland).

Auteur: Rachid Ennadre, hij is adviseur op het gebied van WWFT bij Handelzeker BV, één van de leden van het Vaktechnisch DienstenCentrum van ’t AccountantHuis. Rachid is tevens trainer voor accountants als WWFT expert. Zie voor Spitsuurbijeenkomst WWFT: Spitsuurbijeenkomsten

[avg-advertorial slug=”spitsuurbijeenkomsten-voor-mkb-accountants”]