Winnaar FD Gazellen Award beticht accountant van ‘foute adviezen’

Zaaknr 20/416

Is de beklaagde AA onvoldoende vakbekwaam en had hij zijn opdrachtgever beter moeten adviseren? Of heeft deze accountant zijn rug recht gehouden en moet ‘Barbertje’ juist daarom ‘hangen’?

Die kwestie lag vrijdag op het bordje van de Accountantskamer.

De opdrachtgever is Tom Omnichanel Management (TOM), een snel groeiende retailer, groothandel en leverancier via winkels en webshops van onder meer fietsen, speelgoed en autoaccessoires. Deze in 2005 met één winkel in het Brabantse Bladel begonnen eenmanszaak is inmiddels uitgegroeid tot een internationale multichannel onderneming met 450 medewerkers in 28 landen en kreeg daarvoor in 2019 zelfs de prestigieuze FD Gazellen Award.

De AA zorgde sinds 2015 voor de samenstelling van de jaarrekeningen van TOM. Dat ging goed tot aan de jaarrekening van 2018. Maart 2019 gaf de accountant de opdracht terug vanwege een ‘vermeende vertrouwensbreuk’.

TOM diende daarop een klacht tegen hem in. Volgens de directeuren en eigenaren van het bedrijf had de jaarrekening uiterlijk begin februari 2019 in concept klaar moeten zijn, maar is de AA daar niet in geslaagd omdat er diverse (advies)fouten van hem uit 2018 en de jaren daarvoor aan het licht waren gekomen. De AA zou daarover al in het derde kwartaal van 2018 zijn geïnformeerd, maar niet op deze kritiek hebben gereageerd.

Volgens TOM kwam de AA daarop met allemaal veranderingen. Die waren volgens  Anna Kitselaar, advocaat van het bedrijf, een rechtstreeks gevolg van deze fouten. Gevraagd om een toelichting op de veranderingen zou de accountant wederom niet hebben gereageerd. Logisch, betoogde Kitselaar. “Dan had hij moeten toegeven dat hij in de jaren daarvoor fout had geadviseerd.”

De fouten hadden onder meer betrekking op de waardering van het vastgoed. 
De AA zou  in 2018 hebben geadviseerd het vastgoed te waarderen tegen de actuele waarde. Begin 2019 werd dit volgens de advocaat ineens teruggedraaid en adviseerde hij waardering tegen de historische kostprijs. Hij zou daarbij twee begrippen – actuele kostprijs en actuele waarde – door elkaar hebben gehaald.

Ook zou de accountant voor 2018 hebben verzuimd een wettelijke reserve te vormen voor geactiveerde immateriële vaste activa. Iets wat de AA tijdens de zitting erkende.

Verder heeft de accountant volgens de klagers niet gewaarschuwd voor ‘onnodige en vermijdbare risico’s’ die TOM zou hebben gelopen door ‘een verouderde vennootschapsstructuur’. De onderneming bestond slechts uit een holding met één werkmaatschappij. In die ene werkmaatschappij waren alle activiteiten ondergebracht, zowel de oude, goedlopende, als de nieuwe, waarvan de meeste hun bestaansrecht nog moesten bewijzen. Hierdoor heeft volgens de advocaat lange tijd het gevaar bestaan dat goedlopende activiteiten zouden bezwijken door de verlieslijdende. Inmiddels zijn alle activiteiten ondergebracht in verschillende BV’s.

Dat de AA niet of nauwelijks heeft gereageerd op de kritiek van TOM en ‘ineens’ de handdoek in de ring gooide was volgens Kitselaat onder meer omdat hij er geen raad meer mee wist. Tegen de financiële man van TOM zou hij via de telefoon hebben gezegd ‘dat hij de situatie niet meer overzag, hier stress van kreeg en het ‘op deze manier’ niet meer leuk vond’. Tegen de directeur zou hij hebben verkondigd dat hij ‘nog nooit zo’n stress had gevoeld’, ‘het te heet kreeg onder zijn voeten’ en ‘de situatie niet meer kon overzien.’

De AA kan zich in de meeste van deze klachtonderdelen niet vinden; hij heeft een totaal andere lezing. “Die stress en het verlies van het overzicht: daar klopt niets van,” reageerde Roel Bosman, zijn advocaat. “Mijn client voelde zich door TOM zo onder druk gezet dat hem gewoon niets anders restte dan de opdracht terug te geven.”

Die ‘druk’ had volgens Bosman alles te maken met de door zijn client geadviseerde wijzigingen in de jaarrekening 2018. Die hadden niet alleen betrekking op de waardering van het vastgoed en de wettelijke reserve, maar ook op die van de website.

TOM wilde de site per ultimo 2018 activeren voor 3 miljoen euro. Dat vond de AA ‘onacceptabel’. In het jaarverslag 2017 was de website gewaardeerd op 9 ton euro. “Dat vond ik destijds acceptabel omdat het een nieuwe activiteit betrof,” lichtte de accountant toe. Dit keer wilde hij niet verder gaan dan 1,7 miljoen euro. 

Voor TOM en zijn aandeelhouders – de twee directeuren, vader en zoon –  zou dit grote gevolgen hebben gehad. In plaats van 1 miljoen euro winst zou TOM in de rode cijfers zijn beland, waardoor onder meer hun dividenduitkering gevaar zou lopen. Daarom ging de directie volgens de AA niet met zijn voorstellen akkoord en zag hij geen andere uitweg dan de opdracht terug te geven. “Zij wilden zo goed mogelijk cijfers en zeiden: je moet tekenen bij het kruisje. Ik heb dat geweigerd. Ik bedoel: een paar jaar geleden heb ook ik als accountant de cursus Rechte rug gevolgd. Nu krijg ik ineens een klacht aan de broek omdát ik mijn rug recht heb gehouden. Dat vind ik stuitend, niet alleen voor mijzelf maar ook voor het vak.”

De uitspraak: Waarschuwing AA winnaar FD Gazellen Award