Veel aandacht cryptovaluta in Europees anti-witwas wetsvoorstel

Door Mr. Woody Jansen de Lannoy

De Europese Commissie heeft onlangs een aantal wetsvoorstellen gepresenteerd om de harmonisatie van de aanpak van witwassen en terrorisme financiering door de nationale autoriteiten van de Europese lidstaten te bevorderen. In die wetsvoorstellen wordt ook aandacht besteed aan de aanpak van nieuwe uitdagingen in het digitale tijdperk, zoals cryptovaluta. 

Paradepaardje
Het paradepaardje van de Europese Commissie waarmee deze doelstelling moet worden bereikt is oprichting van de ‘Anti-Money Laundering Authority’ (AMLA). Deze overkoepelende Europese ‘witwaswaakhond’, met maar liefst 250 mensen in dienst, zal met ingang van 2024 toezicht houden op de toepassing van Europese regelgeving en zich bezighouden met het coördineren van nationale toezichthouders, zoals de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Ook zal de AMLA de bevoegdheid krijgen om banken en bedrijven te beboeten als regels worden geschonden die witwassen en terrorisme financiering moeten voorkomen. 

‘Nieuwe uitdagingen’
In de wetsvoorstellen wordt zoals gezegd bijzondere aandacht besteed aan de aanpak van ‘nieuwe uitdagingen’, zoals cryptovaluta. Op grond van de wetsvoorstellen wordt de anonieme overdracht van cryptovaluta verboden en zullen alle transacties traceerbaar moeten zijn, zodat cryptovaluta niet kunnen worden gebruikt om crimineel geld wit te wassen of terrorisme te financieren. Ook zullen anonieme wallets verboden worden, zoals dat ook al voor anonieme bankrekeningen het geval is. 

Uitbreiding automatische uitwisseling fiscale gegevens 
De wetsvoorstellen liggen in lijn met de visie van de Europese Commissie om voor zowel witwassen en terrorisme financiering als belastingontduiking en -ontwijking op Europees niveau verdere maatregelen te treffen. Zo werd eerder al aangekondigd dat de maatregelen uit de Europese richtlijn 'DAC7' (Directive on Administratieve Cooperation) zullen worden doorgetrokken naar cryptovaluta. Op grond van deze richtlijn zijn digitale platforms, net als banken, verplicht om fiscale informatie over hun gebruikers te verstrekken aan de belastingautoriteiten van de lidstaat waarin zij zijn gevestigd. Die gegevens worden vervolgens automatisch uitgewisseld tussen de lidstaten. 

De automatische uitwisseling van fiscale gegevens met de Verenigde Staten vindt plaats op basis van het FACTA-verdrag. Op dit moment bestaat er nog geen duidelijk over de vraag of de automatische uitwisseling van cryptogegevens ook zal gelden voor het verdrag met de Verenigde Staten. Dit ligt wel in de lijn der verwachting aangezien de meeste crypto-exchanges in de Verenigde Staten zijn gevestigd. 

Conclusies en verwachtingen
Op de ambitieuze plannen van de Europese Commissie valt nog wel het nodige aan te merken, met name als het gaat om de praktische uitvoering daarvan. Dat exchanges verplicht worden om fiscale gegevens van hun gebruikers uit te wisselen is daarbij niet het grootste obstakel. Met name de haalbaarheid om elke cryptotransactie te kunnen traceren is vanwege het decentrale systeem van vele cryptovaluta en de feitelijke werking van de blockchaintechnologie praktisch onhaalbaar, zo niet onmogelijk. 

Hoe het toezicht en de controle ook zal plaatsvinden, het staat in ieder geval vast dat regulering van de cryptomarkt aanstaande is. Voor degenen die hun cryptovermogen (nog) niet hebben verantwoord in hun belastingaangiften is het daarom hoog tijd om actie te ondernemen om te voorkomen dat zij in een witwas- of belastingontduikingsonderzoek belanden. 

Auteur: mr. W.G.G. Jansen de Lannoy, Jaeger Advocaten-belastingkundigen