Werkgevers: loonstijgingen ondermijnen concurrentiepositie

Arbeidsproductiviteit moet weer hoog op de agenda komen te staan.

De aanhoudende druk om lonen flink te laten stijgen in combinatie met vrees van werkgevers om onvoldoende aantrekkelijk te zijn op de arbeidsmarkt, zet de betaalbaarheid van de lonen onder druk. Daarvoor waarschuwt werkgeversvereniging AWVN naar aanleiding van een tussenevaluatie van het cao-jaar 2024. Het antwoord ligt volgens de werkgeversvereniging in een hogere productiviteit.

  • De cao-lonen zijn dit jaar met meer dan vijf procent gestegen, tegen vorig jaar ruim zeven procent
  • Werkgevers krijgen moeite om de hoge lonen op te hoesten
  • Dat leidt tot hogere prijzen, wat leidt tot hogere inflatie
  • De Nederlandse concurrentiekracht wordt hierdoor zwakker

Tegenover de afgesproken hoge loonstijgingenstaat echter onvoldoende verbetering van de productiviteit. Daardoor komen winstgevendheid en investeringsvermogen onder druk te staan en wordt op termijn de betaalbaarheid van de lonen een probleem. De enige uitweg is dan het verhogen van de prijzen om meer inkomsten te genereren, maar dat zorgt weer voor oplopende inflatie.

Volgens AWVN daalt Nederland op de ranglijst van landen met de meeste concurrentiekracht. Diverse onderzoeksrapporten wijzen op verslechtering van het vestigingsklimaat en op de teruglopende beschikbaarheid van middelen om te investeren en te innoveren, met name in het MKB.

De tussenevaluatie van AWVN laat zien dat de gemiddelde loonafspraak in de 300 cao’s die dit jaar zijn afgesloten uitkomt op 5,7 procent. In 2023 was dat 7,1 procent. De dalende trend in de loonafspraken werd vorige zomer ingezet. Meer dan in afgelopen jaren zijn er cao-afspraken gemaakt over zaken als werk-privébalans en ontwikkelingsmogelijkheden voor medewerkers, maar niet of nauwelijks over de verhoging van de productiviteit. Daarnaast worden er veel afspraken gemaakt voor gedifferentieerde loonstijgingen: werknemers in lagere loonschalen krijgen er dan meer bij dan collega’s in hogere loonschalen.

De werkgeversvereniging verwijt vakbonden alleen oog te hebben voor koopkrachtverbetering en onvoldoende te kijken naar de draagkracht van bedrijven en sectoren. Werkgevers hebben de neiging mee te gaan in die wens, zo signaleert AWVN, uit bezorgdheid over de krappe arbeidsmarkt. Zij vrezen dat zeonvoldoende aantrekkelijk worden voor werknemers ten opzichte van andere sectoren en bedrijven.

Loonverhoudingen uit balans

AWVN waarschuwt voor loonschalen die steeds dichter bij elkaar komen te liggen. Dat kan ertoe leiden dat junioren hetzelfde salaris hebben als senioren, of dat medewerkers bijna evenveel verdienen als hun leidinggevende. AWVN denkt dat loonverhoudingen daardoor uit balans raken en dat prikkels om door te stromen kleiner worden.

De komende tijd moeten cao-onderhandelingen volgens AWVN vooral gaan over duurzame inzetbaarheid, arbeidstijden, digitalisering en andere maatregelen om de krapte op de arbeidsmarkt aan te pakken. Bovenaan zijn wensenlijst staan maatregelen om de productiviteit in bedrijven te verbeteren.

Afas kiest als eerste grote werkgever vierdaagse werkweek

Gerelateerde artikelen