Weerwoord accountants Baker Tilly Berk: je moet toch vertrouwen op je fiscalisten

Het oordeel van de Accountantskamer zal, volgens advocaat F. Sijbers, meer helderheid verschaffen over de rol en verantwoordelijkheden van een accountant in een middelgroot kantoor, die wordt geadviseerd door een fiscalist van hetzelfde kantoor.

Behang

Waar gaat het om. Het kantoor van de beklaagden heeft een fiscale constructie opgezet voor een ondernemer in woondecoratie (denk aan: behang), waardoor die minder belasting hoefde te betalen. De omleidingsroute liep via Cyprus. De ondernemer verkocht de merkrechten van een product aan een bedrijf op het eiland, voor welgeteld 6.250 euro en betaalde vervolgens per jaar tonnen voor gebruik van dat merk. En dat voor een merk ‘dat nog nooit eerder is gebruikt en dus niet kan leunen op een naamsbekendheid of een andere kwaliteit die zelfs maar een fractie van de jaarlijkse betalingen op een overtuigende manier zou kunnen legitimeren’, aldus het OM.

Drietrapsraket

De constructie via de trust was de ondernemer geadviseerd door de fiscalisten van Baker Tilly Berk. Het doel was duidelijk: de winst afromen en daarmee minder belasting betalen. Het was legaal, verzekerden de fiscalisten, mits de Cypriotische onderneming niet gebonden was aan het bedrijf in Nederland. Dat bleek anders uit te pakken: de interieurspecialist hield zich niet aan de voorwaarden en liet het geld, via een drietrapsraket, terugvloeien in zijn eigen portemonnee. Dat verzweeg hij, volgens betrokkenen, voor zijn belastingadviseurs en accountants,

Geen verstand van trusts

De accountants zagen intussen geen vuiltje aan de lucht en gaven goedkeurende verklaringen af voor de jaarrekeningen 2010, 2011 en 2012, de periode waar de tuchtklacht zich op richt. Ze gingen af op het advies van de gespecialiseerde fiscalist, zelf hadden ze geen verstand van trust-constructies. De fiscalist liet weten dat er geen sprake was van ‘gebonden gelieerde partijen’, tussen het Nederlandse bedrijf en het Cypriotische, dat er geen risico’s waren. De fiscalist accordeerde de fiscale posities. De accountants in kwestie hadden geen enkel signaal dat er wat aan de knikker was.

Stevige ondervraging

Het kwam hen op een stevige ondervraging vanuit de Accountantskamer te staan. Want wat hebben ze gedaan aan controle. ‘Bijvoorbeeld jaarlijks aan de fiscalisten bevestiging te vragen dat de ondernemer zich nog wel aan de voorwaarden van de fiscale constructie houdt.’ ‘Heeft een accountant niet de taak om na te gaan of het werkelijk afgezonderd is [bedrijf op Cyprus van bedrijf in Nederland-red]’. Hebben ze wel in kaart gebracht of het advies van de fiscalist ‘relevant, deskundig en nauwkeurig’ was. De accountants bleven erbij: ze hebben nooit signalen gehad dat de ondernemer zich niet op afstand hield. Ze gingen af op het simpele akkoord van de fiscalist op de fiscale posities.

Het OM verwijt de beklaagden dat ze hun controlewerkzaamheden met onvoldoende diepgang en onvoldoende professioneel-kritische instelling hebben uitgevoerd. En daarnaast dat ze geen WWft-melding hebben gedaan van een ongebruikelijke transactie. 

Voorlopige afloop

De strafzaak tegen de voormalig bestuursvoorzitter van Baker Tilly Berk, een van de beklaagden, is intussen geseponeerd, omdat er onvoldoende bewijs was van opzet bij frauduleuze handelingen. Het heeft hem echter wel zijn positie gekost, plus al drie jaar de stress van het interne onderzoek, de strafzaak en de tuchtklacht. Zijn voormalige collega heeft een schikking met justitie getroffen. Hij gaf toe dat hij daags voor een boekencontrole van de Belastingdienst bij de ondernemer op verzoek factuurspecificaties heeft aangepast. Iedere verwijzing naar het belastingparadijs Cyprus en de aldaar gevestigde trust zijn eruit gehaald. Hij had intern wel nagevraagd of dat in orde was, maar had het nooit moeten doen. Een foute beslissing, waar hij ook veel last van heeft gehad. Hij is eveneens weg bij het kantoor. De vertegenwoordiger van het OM wist niet zeker wie er nog vervolgd worden (dat is kennelijk weer een andere discipline binnen het opsporingsapparaat), maar hij dacht de ondernemer en een van de fiscalisten.

(Zaaknrs. 16/2883 en 16/2884)

[Door: Petra van Walraven / Juridisch Persbureau Zwolle]

Lees ook:

• Tuchtklacht OM tegen ex-topman Baker Tilly Berk 
• ‘Twee zaken in onderzoek belastingfraude Baker Tilly Berk geseponeerd’