Waardecreatie: help ondernemers op lange termijn succesvol te zijn

Een bedieningsconcept waar ontzettend veel behoefte aan is bij mkb-ondernemers is ‘controlling’, constateert Daan van der Poel, de directeur van Van Hier Accountants. Ondernemers herkennen het doorgaans niet onder deze term, maar dit is wat ze willen: tussentijdse stuurinformatie op begrijpbare wijze gepresenteerd met hoogwaardige ICT-oplossingen.

In de serie ‘controlling voor mkb-accountants’ kijken we naar de praktische aspecten van controlling en hoe de accountant die kan toepassen bij zijn klanten. Het gaat niet alleen om diensten die de accountant letterlijk hoeft aan te bieden. De artikelen zijn ook bedoeld om je als mkb-accountant te laten nadenken over je toekomstige rol: controller van de mkb-onderneming!  

Lees hier: Deel 2: Strategievorming en realisatie – Hoe kun je faciliteren? 

In dit derde deel kijken we naar het thema: waardecreatie. 

Wil een (financieel) expert, zoals een adviserend accountant, helpen een strategie geïmplementeerd krijgen, is er allereerst een goed op feiten gebaseerd strategisch verhaal nodig. Een strategie gebaseerd op meningen, zachte getallen en persoonlijke voorkeuren, wat helaas nogal eens voorkomt, is weinig levensvatbaar.

“Het eerste raakpunt tussen finance en strategie vindt plaats bij het ontwikkelen van een strategisch businessmodel”, zegt strategisch expert Martijn Rademakers. “Dit gaat over de vraag hoe een onderneming zich voor een lange periode kan onderscheiden van de concurrentie bij het bedienen van klanten.”

Een belangrijke toetssteen voor een succesvolle strategie is de vraag in hoeverre de strategie tot waardecreatie leidt. Rademakers: “Het strategische business model kan heel erg mooi en overtuigend in elkaar zitten, maar wanneer vervolgens het financiële model niet klopt dan kun je er maar beter niet aan beginnen.” Het is niet zelden de rol van de financiële professional om deze vraag te stellen en te blijven stellen: creëert de onderneming voldoende waarde?  

[avg-advertorial slug=”succesvolle-controller-in-5-dagen”]

Waardecreatie kun je als financieel adviseur toetsen door te kijken naar het toekomstige cash genererend vermogen van de onderneming. “Strategie gaat om het slim investeren in het vergroten van dat vermogen”, zegt waarderingsexpert Jan Vis. “Waarom? Als je dit niet lukt stoppen de geldschieters ermee en dan houd het allemaal op.” Kijken naar cash geeft het beste beeld, want de omzet en winstcijfers kan mee geknoeid zijn. Een bekende uitspraak in deze context is: ‘winst is een mening en cashflow is een feit’.

Om de waarde van de onderneming te bepalen kijk je naar de verwachte cashflows de komende tien jaar vooruit. Dit vertaal je naar wat het vandaag waard is (‘discounted cashflows’). Immers, geld in de toekomst is minder waard dan geld vandaag. Waarde zit altijd in de toekomst. En het is een momentopname; een project dat nu veel waarde heeft, kan volgend jaar minder waarde hebben. Dat is een risico. Wat je voor iets betaalt hebt maakt niet uit, het gaat om de waarde nu. Kijk daarom altijd naar de toekomst en niet het verleden als je het hebt over de onderwerpen waardecreatie en strategische investeringen. Daarom is een voetballer zoveel waard: al het geld dat hij in de toekomst voor club kan verdienen. Hoeveel toeschouwers gaan er naar wedstrijden? Hoeveel merchandize kun je verkopen? 

“Een financiële analyse begint altijd bij de strategie”, stelt Hinrich Slobbe, docent van de opleiding Controller in een Week. “Je moet weten welke kwaliteiten een bedrijf nodig heeft en of de gemaakte financiële keuzes daarbij passen.” 

In de opleiding behandelt Slobbe de case van autobedrijf Van Besouw. Uit de strategische analyse blijkt dat Van Besouw’s grootste kracht ligt in het snel beschikbaar kunnen hebben van alle merken auto’s ‘waar de kop vanaf af’ voor dealers. Uit de financiële analyse blijkt vervolgens dat het bedrijf veel heeft geïnvesteerd in een showroom met dure auto’s: een keuze die niet bijdraagt aan de kernkwaliteit van Van Besouw. Bovendien zijn de marges erg laag in de autobranche: er moeten heel veel tweedehandsjes verkocht worden om één dure Hummer op de balans te financieren. Kortom, deze strategische keuze en investering dragen niet bij aan waardecreatie. Sterker nog, het leidt tot waardevernietiging. Klanten komen bij Besouw voor goedkope auto’s waar de kop vanaf is. In die kernkwaliteit moet het bedrijf investeren. 

Dan is er de factor cultuur die grote invloed heeft op waardecreatie. De bekende leiderschapsgoeroe Peter Drucker zei al: 'culture eats strategy for breakfast'. “Als cultuur botst met control, dan wint cultuur”, stelt Slobbe. “Wederom voorbeelden genoeg. Neem de Libor-affaire bij Rabobank. Vijf man bij een coöperatie besluiten klanten een poot uit te draaien om geld te verdienen. De link met de missie van de organisatie is compleet verloren. Gevolgen: Triple A kwijt, 8 miljoen euro boete en het vertrouwen blijvend beschadigd.” 

Een ander voorbeeld is Imtech. Slobbe: “Wij financieel analisten zagen het faillissement al vijf jaar aankomen. Topman René van der Bruggen duldde geen enkele tegenspraak en had een angstcultuur gecreëerd. Dat hoorde je overal. Het zaadje voor toekomstige fraude was al gelegd. De les: als jij werkt voor een bedrijf waar de cultuur niet deugt, moet je om je heen gaan kijken naar een nieuwe baan.” 

In deel 4 van de serie kijken we naar de Blue Ocean Strategie.