Vergeten dat de klant controleplichtig is? Menselijke vergissing

Dat de klant waarvoor een accountant uit Overijssel een samenstelverklaring afgaf inmiddels controleplichtig was, had hij niet gezien. Een menselijke fout, zegt zijn advocaat in de tuchtzaak. Maar de NBA wil een maatregel.

Vier dossiers werden in juli 2023 getoetst, waarvan er twee onvoldoende waren. De toetser gaf een zogeheten B-oordeel af, ofwel: verbetering is noodzakelijk. Krap een halfjaar later had de accountant een gesprek met de Raad van Toezicht van de NBA. Dat de raad nadacht over een C-oordeel, was de accountant niet bekend. Het oordeel over zijn kantoor werd later gewijzigd in een C.

Vervolgens stapte de NBA naar de Accountantskamer. De accountant wordt aangesproken als kwaliteitsbewaker van zijn kantoor. En omdat hij een samenstelverklaring afgaf voor een controleplichtige klant zonder vast te stellen of die jaarrekening ook aan een controle onderworpen moest worden.

“Het niet onderkennen van de controleplicht raakt rechtstreeks de naleving van wet- en regelgeving”, zegt advocaat Luc Franssen tijdens de procedure bij de tuchtrechter. Met minimale maatregelen had de accountant dit kunnen voorkomen. Dat die maatregelen ontbreken binnen het kantoor, bevestigt volgens hem dat het kwaliteitssysteem in opzet en inhoud gebrekkig zijn.

Tunnelvisie
De accountant ging voor de controleplicht uit van een verkeerd advies. “Dat als je twee jaar aan de criteria voldoet, dat je dan in het derde jaar controleplichtig bent”, zegt de AA. Terwijl het dus al een jaar eerder is. Advocaat Marc Kelder, die de accountant bijstaat, meent dat de NBA een tunnelvisie hanteert. Het is namelijk helemaal niet zo dat zijn cliënt een samenstelverklaring afgaf zonder op de controleplicht acht te slaan.

“Dat heeft hij wel degelijk. Hij heeft zich alleen vergist in de ingangsdatum.” Niet elke beroepsfout leidt automatisch tot een tuchtrechtelijke verwijtbaar handelen, meent Kelder. “En als de fout ontdekt is, heeft hij dan adequaat gehandeld om dat op te lossen? Ja, dat is gebeurd.” Samen met bureau Fiscount is een beoordeling gemaakt, is de klant geïnformeerd en is een controle-opdracht afgegeven. Ook toonde zijn cliënt lerend vermogen.

Werkwijze aanpassen
Zijn werkwijze is inmiddels aangepast. ,”Een fout maken en je werkwijze aanpassen, dat wil niet zeggen dat de opzet van het kwaliteitssysteem niet deugt. Hij heeft adequaat gereageerd.”

Kelder meent dat de NBA de weg naar de tuchtrechter wilde openen door van een B-oordeel, zoals afgegeven door de toetsers, via de Raad van Toezicht alsnog een C-oordeel te maken. Zo is deze zaak volgens hem in een ’tuchtrechtelijk moeras beland’. Een B-oordeel vraagt verbetering maar bij een C-oordeel volgt veelal een tuchtzaak.

Een gesprek is gebruikelijk als de raad wil afwijken van een voorgesteld oordeel, zegt Gert-Jan van der Wielen namens de NBA. “Het al dan niet controleplichtig zijn is geen hogere wiskunde. Dat kun je vaststellen aan de hand van een simpele tabel.” Als je klant het eerste jaar de drempel overschrijdt, begin je al met de klant te communiceren, zegt hij. “Dan wacht je niet rustig af.”

Menselijke vergissing
De NBA heeft volgens de advocaat niet voldaan aan haar eigen criteria van een C-oordeel, namelijk dat het kwaliteitssysteem in opzet en werking niet voldoet. Advocaat Kelder noemt het een menselijke vergissing. “Dit komt ook niet vaak voor in de MKB-praktijk.” De accountant zegt dat er zeker geen opzet in het spel was. “Ik ben me opnieuw gaan beseffen hoe zorgvuldig je in dit beroep moet zijn.”

Een uitspraak van de tuchtrechter volgt binnen twaalf weken.