VEB: Marktfalen door gebrekkige informatieverstrekking

Dat blijkt uit de brief die de VEB alsnog heeft gezonden aan de Commissie Toekomst Accountancysector (CTA). De teller van de CTA op het digitaal loket staat inmiddels op 46 ontvangen commentaren.

De kwaliteit van accountantscontroles is voor beleggers moeilijk te meten, schrijft de VEB. Een keur aan nationale en internationale debacles bij beursgenoteerde ondernemingen vormen gerede aanleiding tot de conclusie dat informatielacunes en informatie-asymetrie een wezenlijk probleem zijn voor een ordentelijk functioneren van de markt. Illustratief in dit kader is de beperkte verantwoordelijkheid die de sector heeft genomen bij het signaleren en mitigeren van frauderisico’s.

Bij recente gevallen van fraude bij beursgenoteerde ondernemingen is gebrekkige communicatie van de actoren die betrokken zijn bij controle een constante. Verbetering van communicatie in de controleketen is dan ook zonder meer noodzakelijk. Daarbij zal de auditcommissie een leidende rol moeten spelen.

Voor wat betreft de communicatie aan beleggers is de uitgebreide accountantsverklaring een stap in de goede richting. Gebruikers van de jaarrekening zullen echter meer inzicht moeten krijgen in de punten van discussie tussen accountant en onderneming. Daarom pleit VEB ervoor de Nederlandse corporate governance code (‘Ncgc’) zodanig aan te passen dat het verslag van de auditcommissie aan de rvc integraal onderdeel gaat uitmaken van het verslag van de rvc binnen het bestuursverslag.

Marktfalen door gebrek aan expertise
Vanwege de ontwikkeling naar asset light ondernemingen zullen controlewerkzaamheden steeds meer toegespitst zijn op het beoordelen van de juistheid van de schattingen van het management ten aanzien van de waarde van immateriële activa. De schattingen zijn gebaseerd op de oordeelsvorming van het management. De hiermee gepaard gaande complexiteit en subjectiviteit zijn een bijkomende risicofactor voor de gebruiker van de jaarrekening.

De beoordeling van deze subjectieve waardebepalingen vraagt andere expertise van accountants, gekoppeld aan een doorwrochte kennis van veranderende bedrijfsmodellen die ten grondslag liggen aan de ontwikkeling richting asset light bedrijfsmodellen. Dit vraagt om rigoureuze wijzigingen in educatie van accountants.

Audit-only
VEB ziet scheiding van controle en advies als een noodzakelijk voorwaarde ter voorkoming van de negatieve prikkels van het multidisciplinaire model – afhankelijkheid van de specialisten van de onderneming, brengt de onafhankelijkheid van de accountant nodeloos in gevaar. Bij de controle heeft een accountant een maatschappelijke rol, terwijl bij advisering sprake is van een directe commerciële relatie met het bedrijf. VEB spreekt zich daarom krachtig uit voor het audit-only model.