AFM: onverantwoord dat deze accountant zijn werk nog doet

Door Michiel Satink

Het controledossier rond het moment van het afgeven van de goedkeurende verklaring over de jaarrekening 2018 van Tennor Holding BV was nagenoeg leeg. Dat was even schrikken voor de Autoriteit Financiële Markten (AFM). “De AFM vindt het niet verantwoord wat de accountant hier heeft gedaan'', zei advocaat Marije Batting tijdens de tuchtzaak tegen de accountant. “Vindt de AFM het verantwoord dat deze accountant nog zijn werk doet? Nee, dat vindt de AFM niet.''

Miljarden euro's
De aangeklaagde accountant was eindverantwoordelijk voor het afgeven van de goedkeurende verklaring van de jaarrekening 2018 van de onderneming die in 2014 en in 2018 meer dan vijf miljard euro aan obligaties uit had staan. Hoe een betrekkelijk klein kantoor als FSV Accountants in Zaltbommel aan een klant van die grootte wist te komen, werd niet duidelijk op de tuchtzaak. Wel dat de accountant zonder omwegen het boetekleed aantrok. “Ik heb een fout gemaakt'', zei hij hierover. Een fout die overduidelijk consequenties moet hebben wat zijn inschrijving als accountant betreft, meent de AFM.

Het was de AFM ook al opgevallen dat zo'n klein kantoor een dergelijk grote klant had binnengehaald. Meteen bleek al dat de goedkeurende verklaring niet overeind kon blijven. “Omdat een deelneming ter waarde van 282,5 miljoen euro voor 254 miljoen moest worden afgewaardeerd'', zei advocaat Anna van Gijssel namens de AFM. Dat het controledossier nagenoeg leeg bleek, maakte dat de accountant vooral heel veel niet had gedaan. 

Frauderisico's waren niet geïdentificeerd. En dat bij een bedrijf met een zeer controversiële UBO: de Duitse ondernemer Lars Windhorst. Hij heeft meerdere veroordelingen op zijn naam staan vanwege betalingsproblemen. De AFM legde hem in mei dit jaar nog een boete op van een half miljoen euro voor het niet direct afmelden van een substantieel aandelenbelang. “Hij is strafrechtelijk veroordeeld. Wereldwijd is er discussie over zijn vermogen'', zei Van Gijssel. Ook zou hij opzettelijk valse informatie over de financiën van zijn bedrijven hebben verschaft aan accountants.

Het dossier bleek na het tekenen nog niet gesloten waardoor wijzigingen aangebracht konden worden. “En dat is ook gebeurd'', zei advocaat Anna van Gijssel namens de AFM. “De beroepsgroep moet leren van deze zaak'', gaf de raadsvrouw het belang aan van dit onderzoek.

Frauderisico's
Tennor is een investeringsmaatschappij met onderdelen in Nederland, Duitsland, China en het Verenigd Koninkrijk. Het bedrijf haalt forse sommen op bij investeerders. De jaarrekening 2018 staat volgens de AFM bol van de frauderisico's. “Zo zijn er alleen al een groot aantal bankafschriften met mogelijk ongebruikelijke transacties met enorme bedragen'', vervolgde Van Gijssel. Ze noemde de overschrijving van 2,6 miljoen euro op 15 november 2018 aan een paardenhandelaar met als omschrijving 'temporary loan'. Windhorst zelf maakt op 5 december 2018 5,5 miljoen euro over aan Tennor en die sluist het dezelfde dag weer door naar een andere partij. En dan wordt er ook nog veertien miljoen euro aan Windhorst zelf overgemaakt met als omschrijving 'loan'. “Grote bedragen die twijfel oproepen.''

Maar waarom riep dit alles geen twijfel op bij de accountant? Persoonlijke omstandigheden, zo is het verweer in twee woorden samen te vatten. “Ik kon het niet meer combineren. Ik kon die verantwoordelijkheid niet meer hebben'', zei hij zelf over de combinatie van een ernstige familiekwestie met druk op zijn werk. Had hij niet aan de bel kunnen trekken of deze klant kunnen overdragen aan een collega op kantoor? Dat wilde men niet, reageerde de accountant. En dan het moment van tekenen: daarna zijn nog 390 wijzigingen aangebracht in het dossier. Veel zaken stonden nog open maar toch vond hij dat hij voldoende controle-informatie had? “Ik had telefonisch overleg met de controleleider en ik heb op mijn team vertrouwd'', aldus de accountant.

De AFM vindt dat de tuchtrechter voorbij de persoonlijke omstandigheden van de accountant moet kijken. Op het moment dat hij tekende ging hij er van uit dat de nog volgende stukken wel aan zouden sluiten. “Dat is niet de instelling die je van een accountant wil'', aldus advocaat Batting. “Had hij anders moeten handelen? Absoluut'', reageerde advocaat Marc Kelder die de accountant bijstond. De accountant had meteen al bij het eerste concept-rapport van de AFM aangegeven dat hij het in hoofdlijnen eens was met hun bevindingen. De AFM wil nu dat de Accountantskamer een signaal afgeeft door meneer extra zwaar te straffen, zei Kelder. “Maar ik hoop dat u die andere omstandigheden mee zult wegen.''

De Accountantskamer streeft ernaar binnen twaalf weken uitspraak te doen.

Lees ook: Accountant trekt fout met teststraten recht en wordt beticht van fraude