‘Bedrijf had geen controle door slecht werk van accountants’

Zaaknrs. 19/749, 19/750, 19/751, 19/752

Hoe kan het dat een miljoenenbedrijf dat mobiele operatiekamers aan ziekenhuizen verhuurde op papier grote winsten maakte maar in werkelijkheid verlies leed? In zijn antwoord wijst de curator van deze onderneming naar vier accountants. 

Curator Hans Mulder daagde vier accountants voor de Accountantskamer omdat hij vermoedt dat ze grove steken hebben laten vallen. Bussman BV uit Beuningen, later Bussman Medical & Research, begon ooit in de steigerbouw maar maakte vanaf 2012 de omschakeling naar de verhuur van mobiele noodlokalen. Er konden kantoren in gevestigd worden, maar steeds meer klanten kwamen uit de medische wereld. 

In de containers werden mobiele operatiekamers gebouwd. Op 30 mei 2016 werd een goedkeurende verklaring over de jaarrekening 2015 afgegeven. Daaruit blijkt dat het bedrijf in 2015 bij een omzet van 10 miljoen euro een winst van bijna 4 ton maakte. Nog geen maand later rapporteerde de directeur dat er bij Bussman grote liquiditeitsproblemen waren. 

Een externe accountant rapporteerde desgevraagd wat het probleem was. Hij ontdekte dat de activa vermoedelijk te hoog waren gewaardeerd en dat er een betalingsregeling bestond met de fiscus, die niet meer werd nagekomen, blijkt uit een van de faillissementsverslagen. 

Hierop besloten de aandeelhouders de vaststelling van de jaarrekening in te trekken. Vervolgens trok de beklaagde accountant de goedkeurende verklaring in. Niet lang daarna ging het bedrijf failliet. Bussman had op dat moment circa 380 units verhuurd op 22 locaties in het land, waaronder op vijf medische complexen.

Luchtbel
Waarom die goedkeurende verklaring werd ingetrokken, is de curator niet duidelijk geworden, zei raadsman Peter Laaper. “De financiële administratie was zo gebrekkig dat Bussman geen controle had over haar onderneming'', stelt de curator. Bij Bussman werkte vanaf 2014 een registeraccountant van hetzelfde kantoor er als financieel directeur. Het bedrijf werd door de vier accountants jarenlang intensief begeleid en geen van hen waarschuwde Bussman dat het misliep. “Hoe kan het dat een financieel gezonde onderneming met een jaarrekening zonder continuïteitsparagraaf opeens omvalt? Daar hebben ze geen verklaring voor'', aldus de raadsman. 

Bussman maakte “op papier mooie winsten, maar in de realiteit enorme verliezen''. Want er werd binnen het bedrijf een 'luchtbel' gecreëerd. Projecten moeten binnen de looptijd terugverdiend worden, maar dat gebeurde niet. Deze mobiele operatiekamers waren vaak een jaar operationeel en voor die periode werd flink geïnvesteerd in apparatuur en naadloze vloerbedekking. Alleen alles in die container kon na die periode al afgeschreven worden. Op het terrein van Bussman stonden zes zeecontainers vol afgeschreven apparatuur met de waarde van oud ijzer. Had een van de accountants op het terrein een rondje gelopen, dat was dat hem of haar opgevallen. “Alleen niemand is het terrein opgelopen om steekproefsgewijs onderzoek te doen.''

De betrokken accountant deed helemaal niet geheimzinnig over de reden van intrekking, legde ze zelf aan de tuchtrechter uit. In augustus dat jaar kreeg ze een liquiditeitsprognose te zien “die zo nijpend was, dat ik besloot de verklaring in te trekken''. Ze vond in die gewijzigde situatie “een goedkeuring niet op zijn plek''. 

Advocaat Friso Serraris gaf aan dat Bussman veel investeerde in de mobiele units. Dure apparatuur zoals luchtbehandelingsinstallaties werden door Bussman zelf ingekocht, met het idee dat ze deze units zo ook weer aan andere ziekenhuizen konden verhuren. “Zo werd het aantrekkelijk voor ziekenhuizen om een hoge huur aan Bussman te betalen.'' Want ziekenhuizen moesten anders deze apparatuur, voor een periode van soms een jaar waarin deze mobiele operatiekamers noodzakelijk waren, zelf aanschaffen. 

Maar volgens de curator kon veel apparatuur juist niet hergebruikt worden. Op de eerste dag van het faillissement werd hij op het terrein van Bussman rondgeleid. Toen daar de zeecontainers geopend werden, stonden deze vol met afgedankte apparatuur, waaronder juist die luchtbehandelingsapparaten. Volgens Serraris is dat hoogst onaannemelijk. Want waarom anders zou Bussman jarenlang op deze wijze kunnen werken? Hij vermoedt dat het spul door het faillissement in die containers is opgeslagen.

Op een punt gaven de accountants toe dat ze tekortgeschoten zijn: dat was de vastlegging. Dat had beter gekund, zei hun raadsman.

De uitspraak: Maatregel en doorhaling voor slechte controle