‘Naïeve accountant zet miljoenen op het spel’

Zaaknr. 19/960

De accountant die in opdracht van een curator een oordeel velde over een jaarrekening, was naïef. Dat vonden de klagers. Niet alleen volgde de beklaagde 'slaafs de opdracht van de curator', ook keek hij niet naar een dagvaarding die in concept alvast bij de stukken zat. Met andere woorden: die dagvaarding gaf direct de bedoelingen van de curator aan, stelden klagers. 

Die klagers zijn de aandeelhouders van de Combi Groep BV. Die BV had een direct opeisbare vordering van 9 miljoen euro op haar aandeelhouder Zuiddiepjes Holding BV. Toen in februari 2014 deze vordering werd opgeëist, ging Zuiddiepjes wegens gebrek aan middelen failliet. Vervolgens trok de Rabobank zich terug als financier van de Combi Groep, waarna uiteindelijk ook deze BV omviel. 

De curator deed vervolgens onderzoek naar ongebruikelijke transacties. Hij vroeg zich af of de jaarrekening wel een getrouw beeld van de financiële situatie gaf. De beklaagde accountant nam de opdracht aan en zond op 18 maart 2016 zijn rapport met feitelijke bevindingen toe. Hierna startte de curator civiele procedures tegen de aandeelhouders en bestuurders, en tegen de accountant die de jaarrekening had goedgekeurd. 

Bij die procedures staat nogal wat op het spel, want de inzet is terugbetaling van het volledige faillissementstekort. Tegen de voormalige aandeelhouders vorderde de curator 2,7 miljoen euro. In de procedure tegen Deloitte staat vermoedelijk 10 miljoen euro op het spel, blijkt uit een van de faillissementsverslagen.

Bij die procedure bij de rechtbank in Rotterdam speelt het rapport dat de accountant opstelde een cruciale rol. Op verzoek van de advocaten van klagers trok de accountant uiteindelijk het rapport in 'omdat het gebruikt is voor oneigenlijke doeleinden'. Een wel erg summiere toelichting, vond advocaat Eric Poelenije. Zo stelt de accountant dat de jaarrekening geen getrouw beeld geeft van de vermogenspositie. De bestuurders die deze jaarrekening opstelden, komen vervolgens in beeld als verantwoordelijken voor die vermeend onjuiste jaarrekening. Hij had echt meteen al moeten begrijpen dat de curator het rapport in procedure zou brengen. “Hij heeft de curator niet gevraagd of hij dat voornemens was en een verbod om dat rapport in de rechtbank te gebruiken, is er niet.'' 

Bovendien velt hij oordelen en was mede hierdoor hoor- en wederhoor op zijn plaats, aldus klagers. De naïeve accountant heeft totaal niet beseft met wie hij te maken heeft, zei Poelenije. “Deze curator stapt zeer snel naar de rechter.''

Volgens advocaat Maurice Esseling erkent zijn cliënt dat het rapport niet alle gegevens bevatte, maar dat deze wel degelijk voldoet aan de standaard 4400. De curator had zelf al een oordeel geveld en vroeg de accountant alleen om die bevindingen te toetsen. De beklaagde wist niet dat de curator nog acties tegen de bestuurders of aandeelhouders kon starten. Ook maakte hij in zijn rapport duidelijk dat de curator de uitkomsten voor eigen onderzoek kon gebruiken. Hij wees erop dat hij zonder hoor- en wederhoor geen waardeoordeel over de controlerend accountant kon vellen. Van een persoonsgericht onderzoek was geen sprake, dus kunnen de klagers de accountant niet verwijten dat hij zijn bevindingen niet aan hen voorlegde.

De tuchtrechter vroeg zich af of de accountant niet toch een oordeel velde over Deloitte. Zo staat in het rapport dat de jaarrekening 'onvoldoende inzicht geeft' en 'ernstige tekortkomingen bevat'. En dat zegt niets over het functioneren van de accountant van Deloitte? “Over het beeld dat de jaarrekening schetst, vel ik geen oordeel. Ik heb vooral gekeken naar de vereisten van inzicht voor een jaarrekening en deze zo beoordeeld.'' 

De curator stuurde de accountant stukken op maar een ervan had hij niet gezien: een concept-dagvaarding. “Het is wel zo zorgvuldig dat als je notities krijgt opgestuurd op basis waarvan u onderzoek moet doen, dat u die ook leest'', merkte de voorzitter op.

De uitspraak: Berisping voor accountant die vergaande conclusies trok