Tuchtrecht: Belastingaanslag van 1,5 ton verrast erven na advies accountant

Zaaknummer; 24/210

Het overlijden van hun vader had een onverwachts bijkomend negatief effect: de erven moesten plots 1,5 ton erfbelasting aftikken. Dat terwijl hun accountant hun een financieel rooskleuriger toekomst had voorgespiegeld, zeiden de klagers vrijdag bij de tuchtrechter.

• Erfgenamen verrast door hoge erfbelasting
• Accountant wist niet van verdelingsakte
• Misverstanden over advies en betrokkenheid

“Als we wisten dat er 150.000 euro erfbelasting betaald moest worden, hadden we een andere route bewandeld. Wellicht had onze vader dan bij leven minder geschonken. Maar wij waren altijd in de veronderstelling: er hoeft niets betaald te worden”, zei een van de klagers in de rechtszaal. Daar zit precies de kern van dit geschil, reageerde advocaat Maurice Esseling namens de beklaagde accountant. ,,Er wordt gesteld: als dit punt aan de orde was geweest in de gesprekken, had dit tot andere uitkomsten gezorgd. Het punt is juist dat dit niet aan de orde is geweest. Het ging nooit over de erfbelasting.”

Kern van het geschil

Het geschil draait in de kern om de adviezen van de accountant van een Haags accountants- en advieskantoor. Hij stond vele jaren de in 2020 overleden vader van de klagers bij. Begin dat jaar voert de zoon een telefonisch gesprek met de accountant waarin hij vraagt naar de inschattingen van de accountant over de erfbelasting. ,,Hij zou gezegd hebben niet veel erfbelasting te verwachten”, zei advocaat Pascal Reichenbach namens de klagers. De accountant zegt niets te weten van een akte van verdeling die al in 2015 was opgesteld. Terwijl diezelfde akte wel degelijk uit het archief van het kantoor is gevist. [Artikel gaat verder na de volgende alinea]

Vergeten akte

De accountant was ten tijde van het opstellen van die akte al betrokken, stelt de raadsman. ,,Alle fiscale aangelegenheden passeerden de accountant en hij dacht met vader en zoon mee. Hij was ook van de totstandkoming van die akte op de hoogte.” Dat hij er nu opeens niets meer van weet en dat hij de akte ,,zogenaamd uit de krochten van het archief wist te achterhalen, is volstrekt ongeloofwaardig”. Hij begeleidde de vader en zoon en niemand anders. De zoon vroeg hem om een inschatting naar de hoogte van de erfbelasting. ,,En hij kon over die akte beschikken.”

Accountant ontkent betrokkenheid

De accountant houdt zich niet bezig met de erfbelasting en was er evenmin bij betrokken, zei advocaat Esseling. Dat er facturen voor advisering over de erfenis en erfbelasting waren, dat kan best. Die zijn voor werkzaamheden van fiscalisten van het kantoor, niet van de accountant. ,,Hij was nog niet eens ingeschreven bij de Nba toen in 2000 het testament van moeder werd gemaakt. Hij droeg er ook geen kennis van, evenmin van een akte van verdeling.” Dat de akte wel in het archief zat, had te maken met advieswerk van collega’s van het kantoor. ,,Hij was er niet bij betrokken.”

Fout advies

Toen de accountant om een inschatting werd gevraagd, ging hij uit van de wettelijke ouderlijke boedelverdeling ,,en dus niet van testamentair vruchtgebruik. De zoon heeft hem daar ook niet op gewezen. En hem er dus niet op gewezen dat zijn veronderstelling onjuist was.” Ja, zijn advies bleek achteraf fout, stelt de raadsman, maar dat wil niet zeggen dat hij tuchtrechtelijk verwijtbaar gehandeld heeft. ,,Tot dat ene telefoontje in 2020 was de verwachte hoogte van de erfbelasting nooit eerder te sprake gekomen.” [Artikel gaat verder na de advertentie]

Zorg dat uw CFO's het verschil maken

Goed adviseren betekent uw cliënten informeren over relevante informatie en evenementen. Attendeer de CFO’s uit uw netwerk daarom op Leadership in Finance Summit 2024. Op 7 november gaan 300 CFO’s, financieel directeuren en corporate controllers met experts in gesprek over hoe AI de rol van finance leaders herdefinieert.

Wijs uw CFO’s op Leadership in Finance Summit 2024

Geen opdracht voor schenkingsplan

De accountant zelf heeft nooit een opdracht gekregen te adviseren over een zo gunstig mogelijk schenkingsplan. Was die opdracht er wel geweest, dan hadden collega’s van hem dat opgepikt. De accountant gaf aan dat hij aan de vader jarenlang had aangegeven dat het handig was om te schenken, ,,maar over de gevolgen van de erfbelasting werd niet gesproken. Hij gaf aan dat hij niet meer wilde schenken, hij had genoeg gedaan. Ik kan hem er niet toe dwingen.” De man had in totaal een half miljoen euro aan zijn familie geschonken.

Beheer van verwachtingen

Volgens advocaat Reichenbach is de accountant er ook om verwachtingen ’te managen’ en om zaken vast te leggen. ,,Nu is het gissen wat er is afgesproken.” Maar geldt dat niet voor beide partijen, wilde een van de leden van de Accountantskamer weten. Volgens haar doen de klagers alsof de erfbelasting steeds onderwerp van gesprek is ,,maar dat is het in de praktijk niet. Een accountant is geen erfbelastingdeskundige.” Volgens de accountant is er ook helemaal geen schade geleden. ,,Het bedrag dat aan erfbelasting is betaald, is het juiste bedrag.”

De uitspraak van de Accountantskamer volgt binnen twaalf weken.