Accountant had ‘wespennest’ moeten mijden

Zaaknr. 18/606

Heeft de accountant goed gehandeld door de opdracht te aanvaarden orde te scheppen in de administratieve chaos van een agrarisch familiebedrijf ‘in ontbinding’? Of heeft hij de situatie daarmee alleen maar verslechterd?

Dat was vrijdagmiddag de hamvraag tijdens een zitting van de Accountantskamer naar aanleiding van de klacht van een van de drie eigenaren van deze onderneming. “Een regelrechte juridische, economische en fiscale puinhoop”. En “een wespennest”. Zo omschreef de advocaat van de klager het bedrijf. 

De onderneming, die de klager runde samen met zijn broer en zus, bestond uit een varkens- en rundveehouderij en een nertsentak. Klager was verantwoordelijk voor de varkens- en rundveehouderij, zijn broer voor de nertsen. De zus was niet binnen het bedrijf actief.
Tussen klager en diens broer en zus boterde het niet. Dat werd nog eens versterkt door het verbod op de pelsdierhouderij per 1 januari 2013. De drie besloten in 2012 uit elkaar te gaan, het bedrijven te herstructureren en in drieën te splitsen.

Begin 2018 komt de accountant in beeld. Hij aanvaardt, na uitgebreid overleg met collega’s en de compliance officer van het accountantskantoor, de opdracht om een geconsolideerde jaarrekening te maken van het moederbedrijf over 2017. Die moet dienen als basis voor de splitsing. Voor een samenstelling of vennootschappelijke jaarrekeningen zijn eenvoudig te weinig gegevens beschikbaar. Bovendien: samenstellen kan alleen als er gecontroleerde jaarrekeningen beschikbaar zijn over de voorgaande jaren. Die zijn er niet.

Volgens Joost Papeveld, de advocaat van de klager, had de accountant de opdracht daarom nooit mogen accepteren. Daar was de accountant het duidelijk niet mee eens. Klager had volgens hem begin maart 2018 nota bene met zijn handtekening bekrachtigd dat hij alle benodigde gegevens zou overhandigen.

Omdat de geconsolideerde jaarrekening 2017 uitblijft, sommeert klager de accountant medio maart 2018 via de mail. De accountant vraagt respijt. Voor klager reden een procedure op te starten bij de Accountantskamer. Niet lang daarna legt de accountant zijn werkzaamheden stil. Alleen als klager de benodigde informatie aanlevert, kan de accountant verder.  

De accountant krijgt in de maanden daarop de nodige informatie, maar volgens hem is dit ontoereikend. Klager beroept zich daarop op het feit dat hij geen toegang heeft tot de boekhouding van het moederbedrijf en wegens een gebiedsverbod niet op het hoofdkantoor mag komen. Daarom kan hij niet alle gevraagde gegevens aanleveren. Hij vindt bovendien dat de accountant zich voor het karretje van zijn broer en zus laat spannen. Als klager de stukken niet op tijd verstrekt, moet hij hen een dwangsom betalen.

In een naar haar zeggen ultieme poging uit de impasse te komen, belt Anneke Hoogveld, de advocaat van de accountant, in juli met haar confrère Papeveld. Ze biedt namens haar cliënt aan dat deze zijn opdracht wil aanpassen en alle entiteiten van het moederbedrijf en de boekjaren 2016 en 2017 wil meenemen. Op een voorwaarde: dat de klager zijn klacht bij de tuchtrechter intrekt.

“Pure chantage”, fulmineerde Papeveld vrijdag. Iets wat Hoogveld stellig ontkende. “Een constructieve poging er ondanks alle vonnissen in een keer uit te komen”, noemde zij dit aanbod.

Het mag niet baten. Op 28 september trekt het moederbedrijf de opdracht in, een paar dagen voordat de accountant deze wil teruggeven. 

De klager verwijt de accountant gebrek aan objectiviteit; hij zou zijn oren teveel hebben laten hangen naar zijn broer en zus. Ook had de accountant, gezien het ‘wespennest’ waarin hij belandde – iets waarvan de accountant zich begin 2018 bewust was, bevestigde hij vrijdag tijdens de zitting – de opdracht nooit mogen aanvaarden. Door dit wel te doen heeft de splitsingsprocedure volgens zijn advocaat minstens een half jaar vertraging opgelopen en zijn er onder meer veel onnodige kosten gemaakt. Verder verwijt klager de accountant dat deze ongeoorloofde druk heeft uitgeoefend om geen klacht tegen hem in te dienen. 

De uitspraak: Accountant die zich in ‘wespennest’ stortte treft geen blaam

Auteur: Jan Smit/Juridisch Persbureau Zwolle

Lees hier meer over tuchtzaken- en uitspraken