‘Triple entry bookkeeping via blockchain gaat er komen’

Dat betoogt Sander van Loosbroek, Director Distributed Ledger Technology bij IT-bedrijf Cegeka. De ontwikkeling is te vergelijken met het internet. Dat heeft heel lang geduurd. Blockchain gaat al veel sneller, want de benodigde infrastructuur van het internet is er al. Op dit moment is blockchain is in de meeste gevallen nog niet in de productfase aangekomen. Één van de uitzonderingen is de sector trade finance. “Hier biedt het duidelijke voordelen omdat het partijen in staat stelt snel zaken te laten overeenkomen met een hogere mate van zekerheid dan in de papieren contracten”, aldus Van Loosbroek. “Blockchain gaat niet de bestaande processen veranderen, wat mensen vaak teleurstelt. Maar het is wel mogelijk nieuwe financiële producten te ontwikkelen op basis van blockchain. Bijvoorbeeld de oude letter of credit. Hebben we die papieren betaalzekerheid wel echt nodig gezien de hoge kosten van het opstellen en verwerken ervan of kunnen we het digitaal gaan doen? Daar zie je nu de eerste producten verschijnen, zoals KBC Wetrade of Kongo. Dat zijn interessante ontwikkelingen.”
 
Ook voor de administratie en auditing ziet Van Loosbroek mogelijkheden. Zo haalt hij standaard Triple Entry Accounting aan wanneer hij college geeft. “Naast het registreren van een transactie aan twee zijden van je eigen balans wil je het eigenlijk ook weten wanneer je tegenpartij de transactie heeft geaccepteerd. Als je dat doet, krijg je een gesloten systeem en is de boekhouding compleet. Dat zie je ook bij factoring. Wanneer je een factuur verkoopt, wil je ook een bevestiging dat die factuur geaccepteerd is door de ontvangende partij. Vandaag de dag wordt dat niet gedaan omdat de kosten te hoog zijn. Hier komt blockchain om de hoek kijken. Tegen hele lage kosten biedt het de zekerheid en hoge mate van betrouwbaarheid die men zoekt.”
 
Maar van de grote accountingfirma’s zullen dergelijke innovaties niet komen. De reden hiervoor is simpel. Wanneer je een boekhouding kunt baseren op basis van bevestiging van de tegenpartij, dan wordt het controleren van zo’n boekhouding bijzaak. De betrouwbaarheid zit al ingeprogrammeerd in de infrastructuur. “Check de hashes in de blockchain en u bent klaar met uw controle”, lacht Van Loosbroek. “Maar vinden accountants dat zo prettig? Dacht het niet.”

 
Blockchain heeft dus wel degelijk het potentieel om industrieën te ontwrichten, net als het internet dat gedaan heeft en nog steeds doet. En dus zal triple entry bookkeeping er op den duur komen, is de overtuiging van Van Loosbroek. “Maar waar gaan we dat het snelst vinden? Er is geen vraag naar. Geen accountant die denkt; ‘kon ik maar bonnetjes opslaan op een blockchain’. Het zal het eerste opduiken bij administraties waar de betrouwbaarheid het laagst is. Bijvoorbeeld bij trustkantoren die offshore accounts managen voor multinationals. Dat zijn vaak fishy accounts. Dus zullen de multinationals bereid zijn te investeren in een duurder systeem dat de betrouwbaarheid verhoogt. Juist bij organisaties waar grotere twijfel bestaat gaat dit het eerst toegepast worden. De mogelijkheden van techniek gaan op zoek naar de problemen die het kan oplossen in de markt. Dat is een zoektocht en die duurt eventjes.”
 
Maar zodra het gebeurt, gaat dat een fundamentele verandering betekenen voor het werk van de accountant. “Hun werk gaat niet meer bestaan uit het opvragen van PBC (Prepared By Client) folders en Excelbestanden doorspitten, maar uit due dilligence”, aldus de blockchain-expert. “Hoe borg jij technisch de ontvangst en betalingen van de facturen van de tegenpartijen? Kijk, je voelt wel aan: dat zijn echt fundamentele zaken. En in de Westerse wereld is de infrastructuur zo volwassen dat we dit gewoon kunnen gaan doen. En als het kan, dan gaat het gebeuren. Er ontstaat vanzelf een duurzaam omslagpunt, zoals roken in het restaurant of de zelfrijdende auto. Je hoeft geen trendwatcher te zijn om te zien dat dat eraan komt.”
 
Dit is echt geen bedreiging, maar een kans, vindt Van Loosbroek. “Wanneer jij als accountantskantoor kan meewerken aan een hogere mate van zekerheid en betrouwbaarheid van de boekhouding van je klanten, dan zou ik zeggen: dat is core business. Go! Maar de proactiviteit van de grote kantoren in deze omslag is heel laag.”
De reden hiervoor laat zich raden: het bedreigt de cashflow van de core business. “Dat probleem is niet inherent aan blockchain, maar is een breed maatschappelijk probleem. Tevreden aandeelhouders zijn belangrijker dan innovaties. Zelfs wanneer deze netto een hoger rendement voor de maatschappij brengen, dan nog wordt het tegengehouden. Het ligt niet aan blockchain, maar aan hoe het kapitalistische systeem in onze maatschappij werkt. Innovaties die cash cows om zeep helpen, daar gaan bedrijven niet aan beginnen.”
 
Maar organisaties met andere modellen, zoals centrale banken, die kijken naar andere zaken. “De echte klapper gaat komen zodra eerste centrale bank fiat currency gaat aanbieden via blockchain”, aldus Van Loosbroek. “De centrale banken – waarvan geld het product is – kijken naar blockchain-technologie als een nieuwe vorm van geld. En dat is interessant, want dat betekent dat zowel de betalingen als de diensten kunnen samenkomen op één gedeelde infrastructuur. De volgende crisis zal een accelerator zijn voor de acceptatie van blockchain als geld. Dat zal zorgen voor een flinke versnelling van de transitie.”

[avg-advertorial slug=”kom-naar-de-accountancy-expo-op-16-juni-2020″]