Toezicht accountancy verschuift van NBA en SRA naar AFM

Op vrijdag 20 maart verscheen de kabinetsreactie op het rapport van de Commissie Toekomst Accountancysector (CTA). Met een breed pakket aan maatregelen zet het kabinet in op duurzame verbetering van de kwaliteit van wettelijke controles. 

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) schrijft in een reactie dat ze de kabinetsreactie zien als goede mogelijkheid om de kwaliteit binnen de accountancy op een hoger niveau te brengen. De AFM gaat constructief met de kwartiermaker en de sector aan de slag, elk vanuit hun eigen verantwoordelijkheid.

In het kort:  
● Breed pakket aan maatregelen.
● Maatregelen gericht op versterking hele keten.
● Nader onderzoek naar en experimenteren met structurele aanpassingen.
● Toezichtuitvoering verschuift naar AFM.
● Randvoorwaarden voor aangescherpt toezicht worden ingevuld.

Betrouwbare cijfers in de jaarrekening zijn van grote maatschappelijke waarde. Accountants voegen zekerheid toe aan deze cijfers op basis van hun wettelijke controles. Het doel van het toezicht op accountantsorganisaties, is een gerechtvaardigd herstel van vertrouwen in de kwaliteit van wettelijke controles. De AFM beoordeelt zowel gedrag en cultuur, de kwaliteitswaarborgen, als kwaliteit van wettelijke controles. De te ontwikkelen kwaliteitsindicatoren kunnen mogelijk een bijdrage leveren aan de kwaliteit van de sector.

Structureel probleem kwaliteit wettelijke controles
Het kabinet concludeert dat de accountancysector de afgelopen jaren duidelijk stappen heeft gezet om te zorgen voor een cultuur die meer op kwaliteit is gericht. Dit is volgens het kabinet nodig, omdat er sprake is van een structureel probleem met de kwaliteit van wettelijke controles. Deze borging is nu nog onvoldoende gerealiseerd en gewaarborgd.

Meer inzicht in structuuraanpassingen en praktijk
Kwetsbaarheden in de structuur van de accountancysector kunnen de kwaliteit van wettelijke controles negatief beïnvloeden. Om dat te verminderen, wil het kabinet nader onderzoek naar het ‘audit only-model’ en het ‘joint-audit’ model en ervaring opdoen met het ‘intermediair model’. De AFM vindt dit belangrijk, voor het geval structurele verbetering en borging van de kwaliteit onverhoopt niet lukt in de huidige structuur van de sector.

Versterkt toezicht en scherper handhavingsinstrumentarium
De AFM steunt de voorgestelde maatregelen om het toezicht op de niet-OOB-accountantsorganisaties te versterken. Hiervoor zullen verschillende randvoorwaarden moeten worden ingevuld. Door het toezicht feitelijk en juridisch op te dragen aan de AFM verschuift de toezichtuitvoering van beroepsorganisaties NBA en SRA naar de AFM. Dit betreft circa 270 niet-OOB-accountantsorganisaties die wettelijke controles uitvoeren. Dit vergt een complex verandertraject en voldoende additionele financiële middelen. In de kabinetsreactie staat ook dat het belangrijk is om het handhavingsinstrumentarium van de AFM aan te scherpen, zodat zij de juiste middelen heeft om haar toezicht effectief uit te oefenen.

Maatregelen gericht op versterking hele keten
De voorgestelde maatregelen richten zich op het versterken van alle schakels in de keten van verslaggeving en de controle daarop. Dat zijn onder meer de rol van de onderneming, de controle door de accountants(organisatie), de auditcommissie en de gebruikers.

Het is van belang dat alle schakels in de keten voortvarend met de maatregelen aan de slag gaan. De veranderingen en experimenten zullen veel vergen van alle partijen. De minister van Financiën, de kwartiermaker, de sector, andere belanghebbenden en de AFM gaan constructief in gesprek over de nadere invulling en uitvoering van deze maatregelen, elk vanuit hun eigen rol en verantwoordelijkheid.