‘The future is already here, it’s just not evenly distributed!’

Bitcoin en andere cryptocurrencies komen wekelijks voorbij in de media, maar over de strekking worden de verschillende kampen het vaak niet eens: de een noemt het dé uitvinding sinds het internet, de ander pleit voor een totaalverbod. Ondertussen nemen steeds meer grote bedrijven (Wallmart, KPMG in Canada) cryptocurrencies op in hun portfolio. Maarten de Borst, strategisch consultant in crypto, blockchain en NFT’s nam zijn gehoor op de AccountancyExpo mee in de wereld van cryptocurrencies, waarbij hij begon bij de basis van cryptocurrency: het fysieke netwerk van apparaten die financiele waarde kunnen overdragen. Daarna nam hij het publiek stapsgewijs mee langs vier stellingen die regelmatig terugkomen als het gaat om cryptocurrencies.

Is crypto een anoniem gebeuren?
De meningen in de zaal hierover waren verdeeld, maar een meerderheid van de toehoorders (die bij iedere vraag moesten gaan staan of blijven zitten om aan te geven of men het eens was met de stelling) had toch het idee dat crypto een relatief anoniem karakter heeft. De Borst liet zien dat deze vooronderstelling deels berust op waarheid omdat crypto-adressen niet op naam staan – en daarmee zeker pseudonimiteit biedt.

Toch kenmerkt de cryptowereld zich tegelijkertijd ook door een unieke transparantie die je niet terugziet in de normale financiële wereld. De Borst: “Cryptocurrency is namelijk niet ‘onlinkbaar’. Het grootboek met alle transacties is volledig openbaar, transacties zijn niet te verbergen, niet omkeerbaar en van iedere crypto-asset is te achterhalen waar hij ooit is geweest, tot op de allereerst uitgegeven bitcoin.

[avg-advertorial slug=”de-toekomst-van-geld”] 

Faciliteert crypto foute regimes en criminele activiteiten?
Ook deze stellingen worden gemengd onthaald door de aanwezigen. Dat cryptocurrencies worden gebruikt door regimes die niet altijd even fris opereren, kan niet worden ontkend. De geografische grenzeloosheid van crypto, gecombineerd met de eerdergenoemde pseudonimiteit maakt dat digitaal geld gemakkelijk de wereld over kan zonder langs allerlei internationale banken te moeten – maar die onafhankelijkheid betekent tegelijkertijd dat ook ‘partijen die in verzet komen tegen foute, onderdrukkende regimes’ veilig gefinancierd kunnen worden vanuit de hele wereld. Zo maken niet alleen Noord-Korea en Rusland gebruik van cryptocurrencies om oneigenlijke praktijken te financieren, maar ontvangt ook een deel van het Oekraïense verzet crowdfunding via crypto.

Over crypto als perfecte oplossing voor criminele geldstromen vertelt De Borst een leuke anekdote die illustreert dat de eeuwige linkbaarheid van iedere cryptotransactie het ook moeilijk maakt voor criminelen om sporen uit te wissen. De grootste Bitcoin-roof allertijden vond plaats in 2016. Een bedrag van 75 miljoen USD werd ontvreemd en niemand wist hoe en door wie. Maar in de laatste vijf jaar zijn er inmiddels zoveel track and trace tools gemaakt die gebruikt kunnen worden om transacties en eigenaren te kunnen analyseren in het grote wereldwijde crypto-kasboek, dat de twee bitcoin-dieven uit 2016 begin dit jaar konden worden aangehouden, zes jaar na dato. Bij deze technologie is ‘know your transaction’ des te belangrijker.

Digitaal geld als ideaal?
Naast allerlei negatieve vooroordelen ten aanzien van cryptocurrency, heb je ook overtuigde voorstanders die digitaal geld zien als het ideaal dat uiteindelijk het oude geldsysteem moet gaan vervangen. De Borst ziet zelf de nodige voordelen van cryptocurrency – zo ziet hij bijvoorbeeld hoe crypto-tools als ‘Alice’ en ‘Summitto’ bijdragen aan de transparantie in de donatie-wereld en BTW-carrouselfraude tegengaan – maar juist in diezelfde traceability van digitaal geld benoemt hij ook bepaalde risico’s – zeker omdat digitaal geld in principe ook geprogrammeerd kan worden of gelinkt aan iemands digitale ID.

Zeker op het vlak van privacy issues leent digitaal geld zich daarmee ook voor scenario’s die diep ingrijpen op de vrijheid van het individu. Zo kan digitaal geld – zeker als er overheden straks ook hun eigen cryptocurrencies gaan uitgeven in een CBDC (Central Bank Digital Currency) – wat in China al gebeurt – geoormerkt worden voor bepaalde uitgaven. Vertaald naar Nederlandse scenario’s zou zoiets kunnen betekenen dat digitale huur- of zorg- of kinderopvangtoeslagen straks alleen maar kunnen worden besteed aan huur, zorg of kinderopvang.

Maar de werkelijkheid die we al zien in een land als China waar de Chinese Centrale bank haar eigen digitale juan – en waar de bestaande surveillancestaat ook steeds meer doordringt in het digitale domein. Dit levert een horror-(of droom)samenleving op met burgers die door de overheid gestraft kunnen worden via hun digitale-ID, bijvoorbeeld door hun digitale geld ‘uit te zetten’ als ze niet genoeg sociaal-maatschappelijk wenselijke activiteiten ontplooien.

Wat moet de financial met crypto?
Aan het einde van de sessie schetst De Borst een stukje ‘financiële geschiedenis’ waarin hij laat zien hoe de ontwikkeling van crypto het meest recente hoofdstuk blijkt van een ontwikkeling die ooit begon bij ruilhandel en via de ‘geldrevolutie’, vastgoed, effecten en derivaten uiteindelijk is beland bij de huidige digitale ‘virtual assets’ – een ontwikkeling die voor financials vele grenzen verlegt waarvan we de impact op dit moment misschien nog niet eens helemaal kunnen overzien. “De toekomst van geld is vier-dimensionaal”, aldus De Borst: “Digitaal, Democratisch, Decentraal en Diffuus.” Al moeten we het woord toekomst eigenlijk ook met een korreltje zout nemen, want: “The future is already here, it’s just not evenly distributed!”