‘Te weinig controles vooraf bij coronasteun ondernemers’

Dit zeggen officieren van justitie Marjolein Verwiel en Nelleke Klip, bij het Openbaar Ministerie belast met coronagerelateerde fraude, tegen NRC. Beiden zeggen dat ze al vanaf het begin van de crisis aandrongen op strengere controles vooraf. Klip: "We zeiden meermaals: jongens, de sluizen staan open."

De kritiek van de officieren van justitie richt zich vooral op de vastelastensubsidie TVL, die is opgetuigd om ondernemers door de crisis heen te helpen. Van de TVL-regeling wordt ook misbruik gemaakt. Daarom heeft de overheid deurwaarders afgestuurd op honderden bedrijven, zo werd eerder bekend. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), die deze subsidie uitvoert, hoopt op die manier via beslagleggingen nog een deel van de onterecht uitbetaalde subsidies terug te kunnen krijgen.

Dat er fraude plaatsvindt, is volgens de officieren van justitie onvermijdelijk. Maar ze denken dat de omvang beperkt had kunnen blijven door betere controles vóór de uitbetaling van een voorschot. Het kabinet verkoos snelheid boven controles. "Alles was erop gericht om snel een voorschot uit te betalen", zegt Klip. "En dan kijken we na afloop wel of het terecht was." Vooral een controle van de omzetgegevens had volgens de officieren veel fraude kunnen voorkomen.

Verwiel noemt de miljardensteun van het kabinet "helikoptergeld". "Zó makkelijk was het te krijgen", zegt ze. "Er wordt zoveel geld uitgestrooid: je hoeft maar te bukken en je hebt het."

Of de totale omvang van de fraude met steunregelingen ooit helemaal duidelijk zal worden, is maar de vraag, zegt Verwiel. "Wij zien slechts het topje van de ijsberg."