‘Staat liep miljoen mis door fictieve aftrekposten’

De staatskas zou hierdoor ruim 1 miljoen euro zijn misgelopen. In de strafzaak tegen het duo werden maandag celstraffen geëist. 

Systeemfraude, zo noemde de officier van justitie het. In een grootschalig onderzoek vergeleek de Belastingdienst aangiftes inkomstenbelasting uit 2013 en 2014 ingediend door een aantal adviseurs. Wat opviel was dat bij deze aangiftes meer dan gemiddeld sprake was van aftrekposten. 

In de aangiftes gedaan door een 67-jarige verdachte uit De Lutte en een 1 jaar jongere belastingadviseur uit Almelo zouden in meer dan 72 procent van de gevallen vaker dan gemiddeld aftrekposten als ziektekosten, giften en studiekosten zijn opgevoerd. Tien van die particulieren kregen een onaangekondigd bezoek van opsporingsambtenaren. Ze werden als getuige gehoord, maar ze kregen ook te horen dat ze als verdachte aangemerkt konden worden. Voor veel van die posten bleken ze geen verklaring of bonnen te hebben. Meerdere getuigen gaven aan dat de consulenten die posten verzonnen moesten hebben. De 67-jarige verdachte zou 1250 keer valse aangifte gedaan hebben, de consulent uit Almelo ruim 300. Het werd 'lopende bandwerk', zei de officier van justitie. “Ze maakten telkens gebruik van dezelfde zelfbedachte termen. Het belastingsysteem is hierdoor ondermijnd.''

Wat was dan zo opvallend? In een van de gevallen gaat het om een 78-jarige vrouw die meer dan gemiddeld aan studiekosten gemaakt zou hebben. In vier jaar tijd maakte ze 1400 euro aan kosten. Die zijn aftrekbaar als het bijvoorbeeld bij de uitoefening van een baan hoort. De voorzitter vroeg zich af of deze oudere vrouw daadwerkelijk van plan was met die cursus voor een baan in aanmerking te komen. R. ziet echter ook de kosten die men maakt “om mee te komen als oudere'' voor aftrek in aanmerking komen. “Dat noem ik studiekosten, dat meen ik ja. Ik weet dat ik het randje heb opgezocht maar de regels zijn er niet duidelijk in.'' De vrouw zelf gaf aan dat ze een keer in de plaatselijke bibliotheek had gezeten om uitleg te krijgen over haar computer. Alles opgeteld is er met de honderden valse aangiftes mogelijk ruim een miljoen euro te weinig belasting geheven, berekende het Openbaar Ministerie.

Tunnelvisie
Maar de consulent uit De Lutte – begin jaren 1990 voor zichzelf begonnen – had veel oudere klanten, bracht zijn raadsvrouw er tegenin. “Zo veel ziektekosten? Vindt je het gek met zo'n verouderd klantenbestand.'' Opsporingsambtenaren hebben met oogkleppen op dit onderzoek gedaan, zei ze. Klanten werden overvallen en voor het verhoor werd ze verteld dat ze mogelijk zelf verdachte konden worden in deze zaak. Ze moesten prompt verklaren over feiten van jaren terug. Niet vreemd dat ze geen bonnen meer konden vinden. De vraag is ook of die particulieren wel al die aftrekposten moeten bewijzen. “Particulieren zijn niet gehouden om bewijsmiddelen voor aftrekposten na definitieve aanslagen te bewaren. Het aannemelijk maken van zo'n aftrekpost volstaat.'' 

Haar cliënt opereerde langs de rand van wat mocht. “Maar hij is die grens nooit overgestoken.'' Maar hoe moeten dan zijn pogingen getuigen te beïnvloeden worden gezien, vroeg de officier van justitie zich af. “Ik ben naïef geweest'', zei de consulent daar zelf over. Hij had vlak voor een verhoor een getuige van zijn visie voorzien. En dat mag niet. Tegen hem werd 18 maanden cel waarvan 5 maanden voorwaardelijk geëist. Tegen zijn collega – die in de jaren 1990 zelf nog bij de Belastingdienst werkte – werd tien maanden waarvan twee maanden voorwaardelijk geëist. Beide heren mogen geen belastingadviezen meer doen gedurende twee jaar, zo wil de officier van justitie. De oud-medewerker van de fiscus was maandag afwezig op de rechtszaak. Belastingadviezen geeft hij al niet meer. In 2015 is hij failliet verklaard.

Vonnis op 30 juli.

Auteur: Michiel Satink / Juridisch Persbureau Zwolle