Roland van der Vorst (Rabobank) over AI en het menselijk oordeel

AI is in finance niet langer alleen een handige tool, maar steeds vaker medebepalend voor beslissingen. Daarmee verschuift niet alleen het werk van financials, maar ook hun verantwoordelijkheid. Voor accountants, controllers en CFO’s is dat geen ver-van-je-bed-show, maar dagelijkse realiteit.

De vraag is daarom niet meer óf AI de sector verandert, maar welke rol jij daarin wil innemen. Juist nu, betoogt dr. Roland van der Vorst, Head of Innovation bij Rabobank, is het van cruciaal belang dat financials hun positie ten opzichte van technologie opnieuw bepalen: waar voeg jij waarde toe, welke verantwoordelijkheid neem jij en hoe zorg je dat jij de koers bepaalt in plaats van alleen mee te bewegen?

Waarom AI nu een kantelpunt is financials
“AI-systemen nemen steeds vaker beslissingen die vroeger uitsluitend bij mensen lagen. Precies dat maakt deze periode tot een kantelpunt voor financials en accountants”, stelt dr. Roland van der Vorst. “Met AI gaat technologie voor het eerst op grote schaal werk overnemen waarvan we dachten dat alleen mensen dat zouden kunnen doen, namelijk cognitieve arbeid. Financiële professionals zullen hierdoor geraakt worden. Aan de ene kant krijgen ze er een geweldig hulpmiddel bij, aan de andere kant valt een deel van hun werk weg. De vraag is hoe daarop te anticiperen. ”

Volgens Van der Vorst gaat het om meer dan alleen veranderende takenpakketten of productiviteitswinst. AI raakt aan een diepere laag van ons zelfbeeld. “Het stelt ons voor een fundamentele vraag. Eeuwenlang waanden we ons de slimsten op de planeet. Nu is er ineens technologie die in bepaalde opzichten slimmer is dan wij. Het dwingt ons opnieuw na te denken over de vraag: wat maakt ons als mens uniek?” Juist voor financiële professionals, die dagelijks balanceren tussen analyse, oordeel en verantwoordelijkheid, wordt die vraag volgens Van der Vorst urgent.

De blinde vlek: jouw klant gebruikt zelf AI
Gevraagd naar misverstanden en reflexen bij finance professionals, ziet Van der Vorst een duidelijke blinde vlek. De aandacht gaat nu vooral naar interne productiviteit, terwijl de grootste verschuiving misschien wel buiten de organisatie plaatsvindt. “Grote bedrijven zijn nu vooral geneigd om naar binnen te kijken als het gaat om AI.”

“Dat wil zeggen: kijken naar hoe deze technologie kan leiden tot productiviteitsverbetering. Maar ondertussen zijn het vooral hun klanten die met het gebruik van AI veel werk zelf gaan doen en zo een belangrijke bedreiging vormen.” Van der Vorst maakt dat concreet met het beeld van “een klant die met behulp van AI zijn eigen M&A-advies samenstelt of juridisch voorwerk kan doen.”

Masterclass Best in Finance | Mens en machine

De financial van de toekomst laat AI het werk doen, maar blijft zélf aan het roer. Samen met dr. Roland van der Vorst ontdek je waar jij het verschil maakt, welke taken je slim overdraagt aan systemen en hoe je mens en machine strategisch laat samenwerken. Versterk jouw rol als denker, duider en verbinder in complexe besluitvorming.

Schrijf je in | Bekijk programma

Nieuwsgierigheid als kerncompetentie
In Van der Vorst masterclass Best in Finance | Mens en machine staat de vraag centraal: wat laat je aan systemen over en waar is de mens onvervangbaar? Kijkend naar de komende vijf tot tien jaar, ziet hij een aantal vaardigheden en houdingen die bepalend worden om regie te houden.

“Een van de eigenschappen zal zijn: nieuwsgierigheid. En verder zullen waarschijnlijk die vaardigheden die een ervaringscomponent hebben, zoals fysieke onderhandelingen, pleidooien, presentaties, nodig blijven. Ook domeinkennis waar ervaring voor nodig is, zal moeilijk vervangbaar zijn door AI .”

Begin praktisch, raadt Van der Vorst aan. Voor veel financials voelt AI nog abstract, terwijl de impact op hun werk al heel concreet is. Daarom is Van der Vorst uitgesproken pragmatisch over de eerste stap die je morgen al kunt zetten. Zijn advies is opvallend eenvoudig: “Begin je chatbot te gebruiken als denkmaatje in plaats van alleen als samenvatter of vertaler.”

Project Mercury: een wake-up call voor elke financial
Tot slot wijst Van der Vorst op een ontwikkeling die volgens hem exemplarisch is voor de snelheid én richting van verandering. “Open AI heeft Project Mercury gestart, waarbij ze bankiers inhuren om modellen te trainen om zo zelf financiële dienstverlening op te pakken.”

Deze ontwikkeling is precies het soort verschuiving waar financials niet langsheen kunnen: de infrastructuur van AI schuift het domein van financiële dienstverlening in. Daarmee komt de kernvraag uit dit gesprek scherp terug: waar blijf jij als mens uniek, welke verantwoordelijkheid neem jij en hoe zorg je er concreet voor dat jij de koers bepaalt in plaats van dat de technologie dat doet?

Lees ook: Van vakmanschap naar leiderschap: 18 jaar KPN Mastercourse

Dit artikel verscheen eerder bij onze kennispartner Sijthoff Accountants Academy.