Rekenkamer: witwasaanpak EU gebrekkig

De strijd van de Europese Unie tegen geldstromen van en naar de onderwereld en terroristische groeperingen is versnipperd en kan door lobbyisten naar hun hand worden gezet, waarschuwt de Europese Rekenkamer. Dat moet anders, want in de EU vinden jaarlijks honderden miljarden euro's aan verdachte transacties plaats.

EU-landen moeten worden gedwongen in de pas te lopen in de bestrijding van witwassen en de financiering van terroristische groeperingen, vindt de Rekenkamer. Nu hebben lidstaten het toezicht op die praktijken nog nagenoeg in eigen hand. Ze mogen de EU-regels zelf vertalen en verwerken in hun eigen wetgeving. Soms dralen ze daarmee of geven ze er te veel hun eigen draai aan, zoals de Europese Commissie onder meer Nederland verwijt. Om meer één lijn te trekken, moeten Europese regels voortaan rechtstreeks en onmiddellijk in alle EU-landen van kracht worden, raadt de Rekenkamer aan.

De Europese toezichthouder moet ook minder gevoelig worden voor lobbywerk vanuit een lidstaat, adviseert de Rekenkamer. De EU heeft wel een instantie die in de gaten houdt of de nationale toezichthouders hun taak wel goed uitvoeren: de Europese Bankautoriteit (EBA). Maar die komt maar zelden in actie, stelt de Rekenkamer, en dan vaak pas nadat een zaak in de media aan de kaak is gesteld. Minstens één keer gebeurde dat niet wegens "ongepaste beïnvloeding", zegt Rekenkamerlid Mihails Kozlovs. Het zou gaan om misstanden bij Danske Bank, waarbij de EBA naliet in te grijpen. De autoriteit zou de oren hebben laten hangen naar lobbywerk vanuit Denemarken en Estland.

De Europese Commissie wil later dit jaar een nieuwe witwaswaakhond voorstellen. Onder meer Nederland, zelf geconfronteerd met witwasaffaires bij alle drie zijn grootbanken, dringt daarop aan.