Rechtbank niet bevoegd, geen misbruik van procesrecht

Een belanghebbende heeft bezwaar gemaakt tegen een dwangbevel. De ontvanger van de Belastingdienst heeft daarop een brief gestuurd waarin is meegedeeld dat het dwangbevel ten onrechte is betekend, dat nog steeds sprake is van uitstel van betaling en dat de kosten van vervolging en betekening in mindering zijn gebracht. Vervolgens heeft de belanghebbende de ontvanger in gebreke gesteld ter zake van het niet tijdig beslissen op het bezwaar en heeft hij beroep ingesteld bij Rechtbank Zeeland-West-Brabant.

De rechtbank overweegt dat de bij het dwangbevel in rekening gebrachte betekeningskosten – evenals de vervolgingskosten – zijn komen te vervallen. Voor zover het beroep betrekking heeft op de betekeningskosten had de belanghebbende hierbij ten tijde van het instellen van beroep dus geen belang meer. In zoverre is het beroep dan ook niet-ontvankelijk.

De rechtbank overweegt verder dat zij niet bevoegd is om te oordelen over het (uitvaardigen van het) dwangbevel en daarmee ook niet over het niet tijdig beslissen inzake een dergelijk dwangbevel. Voor zover het beroep daarop betrekking heeft, verklaart de rechtbank zich onbevoegd.

De belanghebbende heeft ook verzocht om een dwangsom in verband met het niet tijdig beslissen. Voor zover dat verzoek betrekking heeft op het uitvaardigen van het dwangbevel, kan de rechtbank daarover geen beslissing nemen omdat zij, zoals hiervoor aangegeven, onbevoegd is om over het dwangbevel te oordelen. Daar komt bij dat geen dwangsombeschikking is genomen.

Ten slotte wordt het verzoek van de ontvanger afgewezen om de belanghebbende te veroordelen in de kosten van het geding. Volgens de rechtbank heeft hij niet aannemelijk gemaakt dat er sprake is van kennelijk onredelijk gebruik van het procesrecht.

• ECLI:NL:RBZWB:2016:5239

(Bron: Fiscanet)

Commentaar:

Een gemiste kans van de rechtbank?

De ontvanger heeft gesteld dat sprake is van misbruik van recht door de handelwijze van de gemachtigde van de belanghebbende. Hij heeft daartoe (kennelijk) aangevoerd dat sprake is van een bulk brieven van de gemachtigde die bij de Belastingdienst c.q. ontvanger werden ingediend bij verkeerde kantoren, en dat deze bulk brieven lijkt “op lukraak schieten met hagel … en dan raak je altijd wel wat”.

De rechtbank acht het niet uitgesloten dat ook in het bestuursrecht – en dus het belastingrecht – het gebruik maken van een wettelijke bevoegdheid misbruik van recht inhoudt. De rechtbank verwijst daartoe naar jurisprudentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (bijvoorbeeld ABRvS 7 oktober 2015, ECLI:NL:RVS:2015:3118 en ABRvS 16 december 2015, ECLI:NL:RVS:2015:3833). Uit die jurisprudentie volgt dat niet-ontvankelijkverklaring van een beroep wegens misbruik van recht zwaarwichtige gronden vereist, die onder meer aanwezig zijn indien rechten of bevoegdheden zodanig evident zijn aangewend zonder redelijk doel of voor een ander doel dan waartoe zij zijn gegeven, dat het aanwenden van die rechten of bevoegdheden blijk geeft van kwade trouw.

Dat de gemachtigde veel brieven schrijft, vindt volgens de rechtbank enige steun in het onderhavige procesdossier. Die omstandigheid is echter niet voldoende. De ontvanger heeft zijn stelling over misbruik van recht volgens de rechtbank in dit geval onvoldoende concreet onderbouwd om de conclusie te kunnen rechtvaardigen dat sprake is van bedoelde zwaarwichtige gronden. En daar moeten we het dan mee doen.

Een procederende belastingplichtige moet het kennelijk dus wel heel bont maken voordat hem de toegang tot de rechter wordt ontzegd. Maar waar de grens nu ongeveer ligt, laat belastingrechter mr. M.R.T. Pauwels, die deze uitspraak heeft gedaan, in het ongewisse. Dat is jammer. Jurisprudentie over misbruik van procesrecht in fiscale zaken doet zich immers ongeveer nooit voor. Mijns inziens is er sprake van een gemiste kans om over dit soort kwesties in het fiscale procesrecht wat meer richtinggevende duidelijkheid te creëren.

Felix Peppelenbosch (Fiscanet)