Rapport NBA: fraude vraagt een kritischer grondhouding

Met het rapport zet de Nederlandse beroepsorganisatie van Accountants aan tot verdere verbeteringen in de accountancysector op het gebied van fraudedetectie. De verkennende oorzaken analyse gaat vooraf aan een lopend uitgebreid en diepgaand onderzoek onder alle WTA-vergunninghouders door de Foundation for Auditing Research.

De uitkomsten zijn opgehaald vanuit twaalf accountantsorganisaties, waaronder de oob-organisaties. In het rapport zijn situaties, waarin materiële fraude is gemist, geanalyseerd vanuit aangeleverde rootcauses en fraudecasussen. Waarom is het niet gezien? Wat kan elke accountant leren van de beschreven casuïstiek? 

Het rapport van de NBA wijst op de maatschappelijke functie en de daarbij passende kritischer grondhouding van de accountant. Het gaat er om dat de accountant van nature alerter is op frauderisico’s en materiële afwijkingen als gevolg van fraude. Uit de oorzakenanalyse komt een veelheid aan oorzaken, die zijn teruggebracht tot de volgende kernoorzaken:
– Voor de accountant zelf betreffen die de professioneel-kritische instelling, kennis inzake fraude en begrip van de sector, de entiteit en de processen.
– Voor de accountantsorganisatie gaat het over de integrale benadering van fraude in de controle en de invloed van klantrelaties.
– Daarnaast gaat het in het ecosysteem om de kwaliteit van de interne beheersing bij de gecontroleerde entiteiten.

Volgens de NBA zetten accountantsorganisaties stappen in de goede richting. Zo is de aandacht verschoven van het oplossen van een fraudecasus door een individu of in een team naar meer ondersteuning. Door structureel oorzakenanalyses uit te voeren en bevindingen te delen, kan er collectief van elkaar geleerd worden.

De accountant heeft niet als enige een rol in fraudedetectie. De onderneming of organisatie is primair verantwoordelijk dat processen en beheersmaatregelen op orde zijn. Een kritischer grondhouding van de accountant kan ook bijdragen aan meer besef bij bestuurders en interne en externe toezichthouders van hun verantwoordelijkheden.

Kris Douma, voorzitter van de NBA, is blij met deze uitkomsten: “Fraude is een belangrijk onderwerp en de alertheid op risico’s van fraude hoort thuis in de genen van de accountant. Accountants dienen het publiek belang, en dat betekent dat jaarrekeningen een getrouw beeld horen te geven. Fraude doet afbreuk aan die getrouwheid. Daarom beschouw ik het onderdeel van de publieke taak van het accountantsberoep om fraude te ontdekken. De leerpunten uit deze oorzakenanalyse helpen ons daarbij.” 

Het rapport is hier te downloaden.