Pleidooi voor experiment met verplichte AOV voor zzp’ers

Camps stelt voor dat in het experiment zelfstandigen automatisch kunnen worden verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. Zij krijgen tegelijkertijd de mogelijkheid om nee te zeggen tegen een verzekering  (een zogenaamde opt-out). Op deze wijze kan meer geleerd worden over welke zelfstandigen als zelfredzaam gezien kunnen worden en welke als afhankelijk. Dit kan vervolgens ook als uitgangspunt dienen voor een vergelijkbare benadering van werknemers, waardoor een uniform stelsel van sociale zekerheid voor alle werkenden kan ontstaan, waarbij ook de gewenste vormen van solidariteit kunnen worden meegenomen.

Inkomensgrens

Camps: “In deze proef zijn zelfstandigen verzekerd voor arbeidsongeschiktheid met een opt-out – ze kunnen dus van de verzekering afzien. De keuzes die zelfstandigen maken zijn daarbij informatief voor beleid. Mogelijk ontstaat er rond een bepaald inkomensniveau een onderscheid tussen zelfstandigen die wel en zij die niet voor de opt-out kiezen. Dat zou dan een geschikte inkomensgrens kunnen zijn voor de introductie van een verplichte verzekering voor zelfstandigen. Maar de conclusie van het experiment kan ook zijn dat de automatische verzekering met opt-out gehandhaafd wordt voor alle inkomensgroepen. Uiteraard is dit ook afhankelijk van de gewenste vorm van solidariteit. Er kan ook voor gekozen worden om kleiner te beginnen, bijvoorbeeld in een specifieke sector zoals de bouw. Uiteindelijk is evenwel de kern dat er langs deze weg begonnen wordt met het doorbreken van de patstelling.”

Werknemers

Volgens Camps biedt deze aanpak ook kansen om op termijn een stap verder te gaan: “Want als we verzekeringen beter kunnen laten aansluiten bij de persoonlijke omstandigheden en voorkeuren van zelfstandigen, dan moet het ook mogelijk zijn om hetzelfde te realiseren bij werknemers. Daarbij zouden we dan de ervaring die is opgedaan met dit experiment kunnen gebruiken. Op den duur zou zo de kloof tussen werknemers en zelfstandigen kunnen worden verkleind. Niet omdat we vooraf precies weten wat het optimum is, maar omdat het proefondervindelijk is ontdekt door met een gerichte interventie te beginnen en op basis van de daarbij verkregen ervaring bij te sturen. Zo zou uiteindelijk, met behoud van gewenste vormen van solidariteit, een uniform stelsel voor alle werkenden kunnen worden gerealiseerd.”