Pessimisme onder Europese CFO’s hard gestegen

De werkgelegenheid komt in 2016 onder druk te staan maar weerhoudt bedrijven er niet van om te blijven investeren. Dit zijn enkele resultaten van CFO Survey, uitgevoerd door TIAS School for Business and Society in samenwerking met Duke University.

Nieuwe recessie

In Europa is onder de financieel directeuren nog maar 18% gunstig gestemd over de economische vooruitzichten voor de komende 12 maanden. Het gemiddelde optimisme niveau daalt daarmee dan ook naar 53, gemeten op een schaal van 100. Ruim negen op de tien CFO’s verwachten een recessie voor dit jaar waarvan zij de kans op gemiddeld 30% inschatten. Volgens hen is dit vooral toe te dichten aan factoren zoals de economische teruggang in Europa, de politieke crisis en nationale begrotingstekorten. Ook de aanhoudende malaise in China wordt als zorgwekkend gezien. In deze regio is het aantal optimisten ook aanzienlijk in verval geraakt met slechts 9% van de ondervraagden nog positief en ruim driekwart negatief gestemd over de economische vooruitzichten in 2016. Een zorgwekkende situatie want een harde landing in China zal een ongekend grote impact hebben op de wereldeconomie. Substantiële dalingen in grondstof-, energie- en importprijzen zijn in dat scenario zeer waarschijnlijk en de deflatoire effecten daarvan kunnen op termijn ook de reeds lage Europese kerninflatie verder aantasten.

Risico

Volgens Kees Koedijk, decaan en directeur bij TIAS Business School, schuilt daarin momenteel het grootste risico. "Zo geeft bijvoorbeeld een derde van de Europese CFO’s nu al aan dat een aanhoudende periode van lage kerninflatie (onder 1%) uiteindelijk negatieve gevolgen zal hebben voor de financiële bedrijfsresultaten. Bedrijven zullen immers in dit klimaat minder in staat zijn om hun prijzen te verhogen en deze in gelijke tred te houden met de arbeids- en productiekosten. Meer dan de helft van de CFO’s in ons onderzoek bevestigt dit. Wanneer bedrijven en consumenten, anticiperend op aanhoudende prijsdalingen, hun uitgaven blijven uitstellen kan dit tot langdurige vraaguitval leiden. De zwakke vraag zal dan mogelijk ook tweede-ronde-effecten teweegbrengen waarbij bedrijven zich genoodzaakt zien om in de kosten te snijden. Als daarmee ook de lonen in een negatieve spiraal raken wordt de kans op een nieuwe recessie een stuk reëler".

Werkgelegenheid onder druk

Het geringe economisch vertrouwen onder de financieel directeuren vertaalt zich eveneens in een negatieve prognose voor de werkgelegenheid. Zo wordt er voor 2016 geen groei verwacht in vaste aanstellingen en voorzien bedrijven zelfs een krimp van gemiddeld 1,5% in tijdelijke contracten. Ook de gemiddelde loonstijging van 1,4% die verwacht wordt voor de komende twaalf maanden, is in de afgelopen drie jaar nog niet zo laag geweest. Desalniettemin rekenen de financieel directeuren erop dat deze vooralsnog in pas blijft met de verwachte prijsstijgingen (ook gemiddeld 1,4%).

Investeren

Dat er echter nog geen onmiddellijke reden is tot grote onrust blijkt uit het voornemen van bedrijven om te blijven investeren. Zo wordt er een gemiddelde groei verwacht van 6,0% in de komende twaalf maanden. Ook blijft in 2016 de verruiming in uitgaven voor technologie, met gemiddeld 5,8%, relatief sterk. Eén van de technologische innovaties waar op dit moment veel aandacht naar uitgaat is "big data". Zo geeft 30% van de ondervraagde CFO’s aan dat het bedrijf momenteel bezig is om dit te adopteren. Zo’n 12% van de bedrijven heeft zich dit zelfs al eigen gemaakt en benut momenteel de mogelijkheden.