Overheden in de rij voor de Gemeentelijke Accountantsorganisatie Den Haag

De Gemeentelijke Accountantsorganisatie Den Haag (GAD), een gemeentelijke instantie, wil ook controlediensten aanbieden aan andere gemeenten, instellingen en gesubsidieerde organisaties. Dit als een alternatief voor zefstandige accountantskantoren en accountantketens. Het FD berichkt hierover. Als onderdeel van de gemeente Den Haag buigt deze dienst zich over alle dossiers van de stad.

Sinds de GAD begin dit jaar kenbaar maakte ook voor andere overheden te willen werken, hebben zich tien gemeenten gemeld. Ook zijn er gesprekken geweest gemeentelijke instellingen, zoals musea, scholen en regionale organisaties. “Ze begrijpen hun accountant naar eigen zeggen vaak niet, die is ook regelmatig niet beschikbaar voor vragen, ze hebben weinig keus bij aanbestedingen en ergeren zich aan de tarieven en het meerwerk dat regelmatig in rekening wordt gebracht”, aldus algemeen directeur Carla Slotema-Tesser van de GAD in het FD

“Ik weet niet exact wat een gemeente als Rotterdam of Utrecht betaalt aan zijn accountant, maar ik denk dat wij zeker een miljoentje goedkoper zijn dan commerciële partijen. Ik hoef ook niet winstgevend te zijn, ik moet kostendekkend werken. De winst hoeft aan het eind van het jaar niet te worden verdeeld onder de partners en we hoeven niet allemaal een leaseauto. Ik zie ons als public equity.”

“Als ik nu kijk naar de markt, dan zie ik private equity dat kantoren opkoopt. En dat er een tekort aan accountants is: ik zie scholen en gemeenten met minder dan 100.000 inwoners die moeite hebben om een accountant te vinden. Het zou mooi zijn om een tegengeluid te creëren, een extra keuzemogelijkheid. De wet biedt die mogelijkheid ook voor gemeenten en provincies. Begin jaren 80 was dat normaal, toen hadden 24 gemeenten een eigen GAD en waren er ruim zevenhonderd aangesloten bij een grote, landelijk actieve gemeentelijke accountantsdienst, het Verificatiebureau. Dat was onderdeel van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Het is later verzelfstandigd en overgenomen door Deloitte. Het zou mooi zijn om dat terug te draaien.’

Ondanks de belangstelling van buiten zijn er ook kritische geluiden, die vooral uit de gemeenteraad komen. De kritiek is dat de GAD wellicht onvoldoende focus heeft op de eigen gemeente, als er ook voor andere overheden wordt gewerkt. Maar volgens de GAD past een breder klantenbestand binnen de opdracht van de accountantsdienst om een toekomstbestendige organisatie te bouwen.

Die GAD telt 35 werknemers en geeft jaarlijks tientallen controleverklaringen en andere rapportages af voor de gemeente Den Haag, variërend van controle van de jaarerekening, subsidiecontroles, controles van grondexploitaties, de doelmatigheid van bestedingen en Europese aanbestedingstrajecten. “Wij zijn geen afdeling internal audit, wij zijn de controlerend accountant”, zegt Slotema-Tesser. “En als wij niet voldoende antwoord krijgen op onze vragen, dan tekent de GAD niet.”

Tien keer heeft de GAD geweigerd om een verklaring van de gemeente te tekenen. De laatste keer was in 2025, toen er vragen waren over uitvoering van financiering van de Participatiewet. “De boodschap is niet altijd aangenaam”, zegt Slotema-Tesser in het FD. “Maar we kunnen niet altijd zeggen wat het college van burgemeester en wethouders wil horen.”

Slotema-Tesser zelf tekende in 2020, haar eerste jaar als RA van de gemeente Den Haag, de gemeentelijke jaarrekening pas twee dagen voor de uiterste deadline van 15 juli. Dit omdat de gemeente onvoldoende informatie aanleverde.