Tekort aan accountants loopt vooral op door interne oorzaken

Ik help op dit moment veel ondernemers en ondernemingsraden met overlevingsplannen en turnaroundplannen maken als het nog niet te laat is. Een eerste stap in dat proces is een goede oorzakenanalyse maken om te kijken wat ze zelf organisatorisch en financieel kunnen doen om de problemen op te lossen. 

Veel corporates en zelfstandige ondernemers wijten hun financiële problemen in crisistijd  bijna uitsluitend aan externe factoren. 
– aan de overheid; 
– aan het gebrek of het stoppen van financiële steun door de overheid en/of de banken;
– aan de politiek;
– aan de economie;
– aan de arbeidsmarkt;
– aan de oorlog in Oekraïne; 

…en ga zo maar door. 

De praktijk leert dat interne oorzaken vaak veel belangrijker zijn dan al die externe oorzaken. 

Zo ook in het geval van de genoemde oorzaken van het ‘oplopend tekort aan accountants’ dat door het FD in dit artikel door verschillende stakeholders worden genoemd.

Drie voorbeelden. 
1) Zo zegt Coen Bongers van Windesheim in Zwolle dat 'er iets moet gebeuren, anders kiest straks niemand meer voor dit vak.' 

Als hij naar studenten luistert, hoort hij: 'De opleiding tot accountant duurt lang en wordt als saai ervaren'. Daar gaat hijzelf over toch? Ergo, daar kan hijzelf dus veel aan doen. Hij is verantwoordelijk voor de inhoud en de vorm van die opleiding. Dus dat zijn twee interne oorzaken voor het 'tekort' bij de opleiding in Windesheim. Daar kan Bongers dus zelf veel aan doen zoals ook bij Windesheim ‘management of ICT’ in Zwolle is gedaan.  

2) Over de praktijkopleiding vinden studenten volgens Bongers: 
– ‘de werkdruk bij de grote kantoren ervaren ze als hoog’; 
– ‘ze moeten daarnaast dan ook nog studeren’ (erg hoor, dat heb ik net als veel andere mensen vanaf 1975 bij alle opleidingen ook gedaan: gebrek aan veerkracht en zelfredzaamheid dus);
– ‘ze zitten privé in een fase waarin ze vaak gaan samenwonen, trouwen, een huis kopen, kinderen krijgen et cetera.'

Mmm…. So what? Dat doen studenten zich dus allemaal zelf aan. Waarom? 

a) Niemand dwingt ze om bij een groot accountskantoor te gaan werken. 
b) Niemand dwingt ze om te kiezen voor de slechte werk/privé-balans bij die grote dinosauriërs. 
c) Niemand dwingt ze om die keuzes te maken en vooral hoeveel geld ze daarbij 'moeten' uitgeven en dus hoe hoog hun salaris dus ‘moet’ zijn. 

Dat doen ze allemaal zelf, zoals veel hoogopgeleide millennials. 

Die studenten kunnen bijvoorbeeld kiezen om startups, scale-ups en MKB-bedrijven te gaan helpen. En minimalistisch te gaan leven. 

3) Volgens econome Katinka Jongkind van de ING ‘zet bij twee derde van de accountantskantoren het personeelstekort nu al een rem op groei'. 

De accountantskantoren kunnen zelf organisatorische veranderingen invoeren om de werkdruk te verlagen, de bedrijfscultuur te veranderen en hetzelfde te doen met de veel voorkomen managementstijl van Bokito-management bij (te) grote organisaties. 

En bovendien, Katinka. Waarom ‘moeten ze zo blijven groeien’? Eeuwige economische groei bestaat niet en die grote accountantskantoren hoeven helemaal niet traditioneel te groeien door mensen in vaste dienst aan te nemen. Ze hoeven helemaal niet de tarieven te verhogen. Ze kunnen ook gewoon zelf niet-noodzakelijke vaste kosten verlagen. Accountants weten hoe dat moet. 

Deze korte analyse aan de hand van dit artikel in het FD laat zien dat niet voor niets de grootste oorzaak van financiële problemen van een bedrijf en ook van beslissers bij de overheid en door politici interne oorzaken zijn en met name: mismanagement. De verantwoordelijkheid voor het probleem van ‘tekorten in de oude-normaal economie’ rond accountants ligt bij de verantwoordelijken zelf en de oplossingen dus ook.