Ontbossingswet raakt (vrijwel) alle producten, bedrijven en CFO’s

De Europese ontbossingswet, kortweg EUDR, die over 83 werkdagen van kracht wordt, zal mogelijk invloed hebben op de prijs en de beschikbaarheid van grondstoffen zoals koffie, cacao, palmolie, hout, rubber, soja en vlees. Zowel de gebruikers van dergelijke grondstoffen als ook de importeurs en exporteurs kunnen de effecten van deze wetgeving gaan merken. Zo kunnen bijvoorbeeld containers in de havens van Rotterdam en Antwerpen worden vastgehouden als niet aan de eisen wordt voldaan, Daarover bericht het ANP vandaag. Eerder al publiceerde de overheid over de naderende verplichting.

• EU ontbossingswet treft grondstoffenhandel
• Boetes tot 4% jaaromzet bij niet-naleving.
• Innovaties helpen bij naleving ontbossingsregels.

Bedrijven moeten vanaf 30 december 2024 gedetailleerde due diligence uitvoeren om aan te tonen dat hun producten niet bijdragen aan ontbossing. Dit omvat het nauwkeurig traceren van de herkomst van grondstoffen tot op de kilometer nauwkeurig, vooral als het risico op ontbossing groot is, zo meldt ondermeer de Vlaamse nieuwswebsite VTM. De wetgeving vereist dat bedrijven een zorgvuldigheidsverklaring indienen, die vergelijkbaar is met een douaneaangifte, inclusief geolocaties. Spaanse bedrijven hebben al stappen ondernomen om hun toeleveringsketens te verduurzamen en profiteren van deze voordelen.

Retail, food, papier & grafische sector, meubelmakers en cosmeticabedrijven

De Europese ontbossingswet heeft gevolgen voor een breed scala aan bedrijven en sectoren. Retailers, voedselproducenten, cosmeticabedrijven, meubelmakers en papierproducenten zullen bijvoorbeeld te maken krijgen met de nieuwe regelgeving. Specifiek worden bedrijven getroffen die handelen in of producten maken met koffie, cacao, palmolie, soja, rubber, hout en vlees (inclusief leer). Maar ook bedrijven in de grafische sector kunnen onder de wet vallen, omdat gedrukte producten zoals boeken, brochures, verpakkingen en etiketten op houtgebaseerd papier. Importeurs, handelaren en logistieke bedrijven in havens zoals Rotterdam en Antwerpen zullen eveneens geconfronteerd worden met strengere controles en documentatie-eisen. Zowel grote multinationals als (in een later stadium) ook het midden- en kleinbedrijf zullen moeten aantonen dat hun toeleveringsketens vrij zijn van ontbossing.

Financiële Risico’s en Boetes

De Europese Unie heeft bepaald dat lidstaten boetes moeten instellen voor niet-naleving van de wetgeving, die kunnen oplopen tot 4% van de jaaromzet van een bedrijf. Voor een bedrijf met een jaaromzet van €50 miljoen kan dit resulteren in een boete van €2 miljoen, zo stelt de website van de adviseur voor duurzame bedrijfsvoering Anthesis groep.

Internationale gevolgen

De ontbossingswet kan ook geopolitieke gevolgen hebben. Er zijn zorgen dat landen zoals Indonesië, die sterk afhankelijk zijn van de export van grondstoffen, zich mogelijk meer naar China zullen richten als reactie op de EU-regelgeving. Dit kan de wereldwijde handelsdynamiek veranderen en invloed hebben op de beschikbaarheid van bepaalde grondstoffen.

Handhaving

Na de inwerkingtreding zullen nationale toezichthouders, zoals de NVWA in Nederland, toezien op de naleving. Bedrijven moeten bewijsmateriaal vijf jaar bewaren en jaarlijks hun zorgvuldigheidsstelsel evalueren en bijstellen. Het is belangrijk op te merken dat er nog onduidelijkheden zijn over de precieze implementatie en handhaving. Brancheorganisaties zoals KVGO pleiten voor meer duidelijkheid zodat bedrijven zich adequaat kunnen voorbereiden. Ook zond een groep van belanghebbenden onlangs een brief naar de Europese Commissie met zorgen over het IT-registratiesysteem.