OM moet jacht op miljoenen van Loterijverlies staken

Door Michiel Satink 

De nu 43-jarige Ferdy R. wist met een rechtszaak in 2015 aan te tonen dat de Staatsloterij de winstkansen kleiner voorspiegelde dan de werkelijkheid. De prijzen werden getrokken uit een pot waarin ook de onverkochte loten zaten. Daarna wilden velen delen in de claim die bij de Staatsloterij werd ingediend. Zeker 100.000 mensen doneerden aan Loterijverlies van R. zodat hij namens hen verder tegen de loterij kon procederen. Maar mede na berichten in de Telegraaf over geschuif met miljoenen besloot de FIOD onderzoek te doen. Eind 2021 werd Ferdy R. tot 2 jaar cel veroordeeld wegens verduistering van de 'oorlogskas' van Loterijverlies van 2,8 miljoen euro, witwassen, valsheid in geschrifte en belastingfraude.

Criminele winst

Die 'oorlogskas' zou via valse facturen naar de rekening van het bedrijf Europa Enterprices Ltd (EEL) op Isle of Man zijn gesluisd. R. betaalde dat bedrijf dat bedrag voor een nieuwe campagne om extra geld binnen te halen. Volgens deskundigen werden de kosten van zo'n campagne geschat op 2 ton, maar R. betaalde er 2,8 miljoen voor aan EEL. Tegenover de facturen van dat bedrag stond echter geen tegenprestatie, meende de rechtbank in 2021. Dus besloot het OM ook dat bedrijf te vervolgen voor fraude. Daarnaast wil het OM dat bedrijf de criminele winst, van 2,8 miljoen euro dus, afpakken.

In september wierp de rechtbank in Zwolle bij de start van de strafzaak meteen al juridische vraagtekens op. Dat heeft alles te maken met de unieke juridische positie van het eiland in de Ierse Zee. EEL bleek 'struck off', een situatie die uiteindelijk kan leiden tot wat hier als een doorhaling in het register van de Kamer van Koophandel betreft. Alleen is 'struck off' niet hetzelfde. Met andere woorden: het bedrijf bestaat nog, dus kon de vervolging verder, zo bepaalden de rechters in september. Alleen bleek dat een bedrijf in een dergelijke positie zichzelf niet kan verdedigen in rechtszaken. De rechtbank wilde dat het OM dat nader onderzocht.

Recht op vervolging verloren

Donderdag zou de zaak afgedaan worden maar opnieuw bleek dat juridisch lastig. Sterker nog: het OM verloor haar recht op vervolging waarmee de zaak nu van de baan is. Een bedrijf dat 'struck off' is, heeft niet het recht zich te verdedigen, zo zijn de regels op Isle of Man. EEL wilde zich donderdag wel laten vertegenwoordigen door een advocaat. Die mailde op 29 januari dat hij de zaak heeft aangenomen, maar donderdag niet beschikbaar is. Als een advocaat een zaak aanneemt terwijl hij weet dat hij de zitting niet bij kan wonen, is dat geen reden om de zaak uit te stellen, beslisten de rechters donderdag. Ferdy R. was er donderdag wel en hij wilde EEL vertegenwoordigen. Hij heeft het bedrijf ooit opgericht en zegt ook directeur geweest te zijn. Uit stukken uit de Kamer van Koophandel van het eiland blijkt dat echter niet. En dus mocht R. EEL niet verdedigen.

Vervolgens ontstond de situatie dat het bedrijf zich dus niet kon verdedigen. ,,Aan het vereiste dat een persoon zich moet kunnen verdedigen, is niet voldaan. En dat betekent dat het OM niet ontvankelijk is in de vervolging'', zo luidde de beslissing van de rechtbank na een denkpauze van drie kwartier. Een domper voor het OM, maar hoe denkt R. hierover? ,,Ze moeten gewoon stoppen met deze hele hetze'', zei hij na afloop op de gang. Bovendien was het maar zeer de vraag of het OM ooit het geld had kunnen achterhalen als ze de zaak wel mocht voortzetten. R. liet doorschemeren dat daar 'iets voor was geregeld'. Hij is zelf in beroep gegaan tegen zijn eigen veroordeling in 2021. Die zaak dient mogelijk later dit jaar.