Oh Oh Fraudo

Fraude is een onderwerp dat zich bij uitstek laat lenen voor associatief denken. Zo zul je bij het lezen van de titel van dit blog al je gedachten hebben. Oh, Oh… klinkt als verbazing, ach en wee, en sommigen denken wellicht aan stemmingmakerij, al dan niet via de media, en iets met een plaats in Griekenland. En Fraudo …, lijkt op een spelfout, lijkt op rijmelarij (ter gelegenheid van Sinterklaas misschien …), heeft het iets met fraude te maken…(geprimed door het eerste woord van dit blog)?

In dit blog heb ik mijn associaties met Oh, Oh Fraudo … weergegeven, die zich laten samenvatten als de 10 O’s die ik associeer met het thema Fraude. En inderdaad, vandaag geen rijmelarij aan het eind van een zin, maar aan het begin van een woord. De eerste vier O’s hebben te maken met Oordeelsvorming (PKI). De andere vier zijn Overige O’s. En bij elke O, stel je zelf de vraag: Omvat mijn mindset alle 10 O’s? 

Categorie

O-#

O-woord

Associatie

Oordeelsvorming

O1

Observeren

Fraude kent vele verschijningsvormen. De bekende boekhoudschandalen betreffen voorbeelden van fraudes die niet door de accountant zijn ontdekt. Observatie en Ontdekking horen bij elkaar. 

 

O2

Ordenen

Accountantswerk is in de kern bewijsverzameling. In de brij van informatie is Ordening van cruciaal belang. Wat is wel belangrijk (significant) en wat niet of minder?

 

O3

Overdenken

Zodra je alle relevante (controle)informatie hebt verzameld, begint het echte denkproces, hier bedoeld als individueel proces. 

 

O4

Oordelen

Op het overdenken van het waargenomen (gedrag) en de geordende informatie volgt het nemen van een besluit. Je vormt je een oordeel. Vanuit de PKI training herinner je je vast een PKI karaktertrek van Hurtt: Uitstel van je oordeel, ofwel, Oordeel niet te snel! En vorm (gefundeerd) je oordeel op basis van feiten.  

Overig

O5,6

Oh, Oh

Deze Oh’s staan voor de verbazing en teleurstelling in de maatschappij. Het niet ontdekken van grote boekhoudschandalen heeft het vertrouwen van de maatschappij in (het werk van) de accountant op de proef gesteld. Met als gevolg dat één van de 53 maatregelen is gericht op de Permanente Educatie 2017. Heb jij het maatschappelijk belang in je mindset voorop staan? Het “maatschappelijk verkeer” heeft zo haar mening over fraudo’s 1.

 

O7

Onthaasten

Deze O oogt misschien wat vreemd in het rijtje, maar misstaat volstrekt niet. Het begint met de tijd nemen voor brainstorming over frauderisico’s tijdens de pre-audit meeting 2. Maar ook: zodra je een vermoeden hebt van fraude is directe onthaasting geboden: een vermoeden van fraude is een Stop-en-Denkmoment. Daar moet je goed de tijd voor nemen, want een verkeerde afslag is snel genomen. Onthaasten bevordert ook het uitstellen van je Oordeel.

 

O8

Overleggen

De pre-audit meeting werd al even genoemd. Fraude is een complex onderwerp. Niet alleen vanwege de vele verschijningsvormen, maar ook vanwege het gegeven dat fraudeurs er doorgaans moeite voor doen om de fraude te verhullen. Je herinnert je vast de PKI quote van de toenmalig NBA voorman: “de grootste fout is de fout die je in je eentje maakt”. Schakel tijdig met een collega, twee weten meer dan één. Dit houdt ook verband met het feit dat fraude in de wetenschap gezien wordt als een zeldzaam verschijnsel, een accountant loopt in zijn hele carrière in het openbare accountantsberoep slechts tegen een handvol fraudegevallen aan. Door Overleg deel je ervaringen, waardoor kennis en ervaring zich vermenigvuldigen. 

 

O9

Onthouden

Bij fraude hoort ook Onthouden. Wie een fraude van dichtbij heeft meegemaakt (met alles wat er bij komt kijken) kan dit ervaren als een min of meer traumatische gebeurtenis. Die hecht zich automatisch – vanwege de impact die het heeft – vast in je geheugen. Echter, vanwege het zeldzame aantal gevallen waarmee je wordt geconfronteerd, is het van belang om elke mogelijkheid die zich voordoet om meer te leren over het onderwerp Fraude aan te grijpen. Neem bijvoorbeeld de aankomende training Fraude- en corruptierisico’s. Eén van de doelstellingen die deze training heeft is het vergroten van de bewustwording van fraude. Onthouden en bewustwording behoren bij elkaar. Bij de door V&A ontwikkelde training gaan we voor een zo lang mogelijke impact van deze training. Dat helpt om als accountant je werk op een zo hoog mogelijk kwaliteitsniveau te doen. En hopelijk draagt het er ook aan bij dat jij niet de volgende fraudo zult zijn. We wensen het niemand toe, maar zelf heb je er vaak ook een rol in om dit te voorkomen. 

 

O10

O….

Bij Fraude(risico’s) is het van belang om breed te kijken, verder te kijken dan je neus lang is. Daar hoort ook bij dat je jezelf en anderen stimuleert om je associaties de vrije loop te laten. We horen bij gelegenheid graag welke O-associatie jij hebt bij het onderwerp Fraude.

 
Je hebt het vast al begrepen. Wij, van V&A wc-eend, kijken enorm uit naar de aankomende trainingen Fraude- en corruptierisico’s en hebben een spetterend programma ontwikkeld. Ons trainingsprogramma omvat de Fraudewerkelijkheid vanuit accountancy-, juridisch-, en gedragsperspectief. Voor wie zich geprimed voelt, voel je vrij om met ons contact op te nemen (info@vna-aa.nl of 06 22 23 29 96).

En om alvast in de sfeer van pakjesavond te komen:

O, kom er eens kijken… Fijne Sinterklaas!

[Door: dr. Niels van Nieuw Amerongen RA, V&A accountants-adviseurs]

 

1. Volgens de fictieve V&A dictionary is een fraudo “Die accountant, die een fraude van materieel belang niet heeft ontdekt.
2. Niet zelden zien we in onze OKB praktijk dat notulen van pre-audit meetings op het onderwerp Fraude beperkt zijn tot slechts één zin. Hieruit kun je (mogelijkerwijs) afleiden dat de vastlegging in het dossier veel te beperkt is (geen recht doet aan de wel gevoerde discussie), dan wel dat de brainstorm veel te beperkt is geweest. Sommige accountants wekken de indruk dat ze het liefst zo min mogelijk frauderisico’s in hun dossier willen hebben, maar tot deze categorie behoren veruit de meeste lezers van dit blog natuurlijk niet.