Nyenrode: Ziekenhuizen wacht miljoenen verslindende accountantscontrole

Uit de prijswinnende thesis ‘Controle-obesitas bij de totstandkoming van de jaarrekening’ van MBA-studente Dauphine Noordanus blijkt het volgende: De accountantskosten van Nederlandse ziekenhuizen zijn in tien jaar tijd met 76,9 procent gestegen. Op jaarbasis liepen de controlekosten van de jaarrekeningen van alle ziekenhuizen op van 9,3 miljoen in 2008 naar 16,4 miljoen euro in 2017. Elke tijdelijke verhoging van kosten bleek een definitieve te zijn. De kans is daarom groot dat alle extra inspanningen die ziekenhuizen nu doen om de coronacrisis het hoofd te bieden ook weer een blijvende kostenverhoging zullen veroorzaken. Hoe complexer de omzet, hoe duurder de controle van de jaarrekening.

Die dringende waarschuwing doet Dauphine Noordanus in de P+ Special van deze week. Zij is teamhoofd Financial Accounting van het St. Antonius Ziekenhuis, met vestigingen in Utrecht, Nieuwegein en Woerden.

Noordanus (1966) weet waar ze het over heeft. Ze analyseerde over de periode 2008-2017 maar liefst alle 822 jaarrekeningen van alle Nederlandse ziekenhuizen. Haar unieke onderzoek resulteerde in de thesis ‘Controle-obesitas bij de totstandkoming van de jaarrekening?’, die ze met succes presenteerde aan Nyenrode Business Universiteit.

De kern van het probleem zit hem niet in accountantskantoren die hun rekeningen steeds hoger opschroeven, maar in wantrouwen van de overheid en toezichthoudende instanties, stelt Noordanus. “Er komt geen einde aan de steeds gedetailleerder wet- en regelgeving.”

De controledrift is volgens Noordanus te ver doorgeslagen. “De toezichthoudende instanties vinden zelf dat het allemaal wel meevalt. De accountantskosten bedragen toch niet meer dan 0,1 procent van de totale omzet van de ziekenhuizen? Dat is waar, maar je praat wel over meer dan vijftien miljoen euro per jaar. Dan hebben we het puur over de kosten voor de accountants. Tel daarnaast de tijd van onszelf op die nodig is om een jaarrekening met alle controles en dossiervorming tot stand te brengen, dan kom je zeker op het dubbele, zo niet meer. Je wordt gedwongen werkzaamheden te doen die onnodig en onzinnig zijn.”

Noordanus vreest de financiële gevolgen van de corona-crisis, omdat de bedrijfsvoering zo anders dan gebruikelijk is. Dat brengt extra verantwoording en dus ook extra controle met zich mee. “Niet alleen omdat we ineens enorme voorraden mondkapjes en andere beschermingsmiddelen moeten aanschaffen, maar ook omdat alle aandacht nu naar de coronapatiënten gaat. Ziekenhuizen staan daarom halfleeg. We behandelen alleen nog patiënten in een levensbedreigende situatie. Dat scheelt ons een enorme omzet, want we kunnen geen lege bedden declareren bij de verzekeraars. Wij staan er financieel goed voor, maar ik houd mijn hart vast voor ziekenhuizen die toch al in zwaar weer zitten.”

Het artikel besluit met een dringende oproep van Noordanus: “Het mag niet zo zijn dat wij financieel gestraft worden omdat wij nu niet het ziekenhuis onder normale omstandigheden kunnen draaien. Ik hoop op enige coulantie. Maar ik heb in mijn onderzoek ook aangetoond dat eenmalige kostenverhogingen steeds weer de nieuwe standaard worden. Het zou voor het eerst zijn dat de hogere controlekosten van één jaar in de jaren daarna weer dalen tot het oude niveau.”

De Best-in-Business Award van Nyenrode won Noordanus ook omdat haar onderzoek ook van toepassing is in andere bedrijfstakken dan de ziekenhuizen, stelt juryvoorzitter Petra Zijlstra in P+. Zij is chief information officer (CIO) Chemicals bij Shell Downstream Services International. “Nederland heeft een groeiende ‘controle-obesitas’ in vele sectoren, zoals de bouw, de zorg en het onderwijs. In onze ogen gaat het onderwerp steeds relevanter worden in onze maatschappij. Met de actuele aanbevelingen van Noordanus over de coronacrisis wordt duidelijk de vinger op de zere plek neergelegd. We hopen van harte dat deze waarschuwing een kentering brengt, om zo de hoognodige handen aan het bed te houden.”