Nieuwe EU-wet over corruptie aangenomen

EU-landen hebben een akkoord bereikt over een nieuwe anti-corruptiewet. Deze wet verplicht alle lidstaten om dezelfde vormen van corruptie strafbaar te stellen en ze op dezelfde manier te bestraffen. Het gaat hierbij om misbruik van invloed, verduistering, belemmering van de rechtsgang, verrijking door corruptiemisdrijven en omkoping in zowel de publieke als private sector.

• EU ministers akkoord nieuwe anti-corruptiewet
• Strengere straffen, boetes en uitsluitingen
• Kritiek van Estland en Bulgarije

De nieuwe wetgeving vereist dat alle lidstaten effectieve, proportionele en afschrikkende strafrechtelijke sancties invoeren om corruptie te bestrijden. De straffen omvatten onder meer gevangenisstraffen van minimaal twee tot vier jaar. Daarnaast kunnen veroordeelden boetes krijgen, uit openbare ambten worden gezet of worden uitgesloten van deelname aan aanbestedingsprocedures.

Steun en kritiek

Hoewel alle ministers de algemene doelstelling ondersteunen, hebben Bulgarije en Estland wel kanttekeningen geplaatst bij de voorstellen. Estland vindt de definitie van corruptie te ruim en vreest dat werknemers te snel als corrupt bestempeld kunnen worden. Bulgarije maakt zich zorgen over de mogelijkheid dat parlementariërs uitgesloten kunnen worden van strafrechtelijke vervolging bij corruptiedelicten, evenals een onbeperkte groep nationale ambtenaren. Onlangs speelde in de Bulgaarse politiek een mogelijke omkopingszaak.[Artikel gaat verder na de volgende alinea]

Onderhandelingen met het Europees Parlement

Na dit besluit kunnen de justitieministers beginnen met de onderhandelingen met het Europees Parlement over de definitieve wetstekst. Dit proces zal waarschijnlijk enige tijd in beslag nemen, aangezien de tekst nauwkeurig moet worden afgestemd om aan de bezwaren van alle lidstaten tegemoet te komen.

Implicaties voor finance

Voor financieel risk managers en registeraccountants kan deze nieuwe wet gevolgen hebben. De noodzaak om striktere compliance-programma’s op te zetten en te handhaven wordt namelijk groter. Bovendien moeten bedrijven zich voorbereiden op strengere controles en audits om corruptie te voorkomen en op te sporen. Het is echter aan het komend kabinet om de Europese  afspraken om te zetten in Nederlandse wet-  & regelgeving alsook toe te zien om handhaving, de juridische processen in te richten en uitvoering te garanderen. Het is onduidelijk of de afspraken geintegreerd kunnen worden in het kader van CSDDD. Deze Europeze richtlijn moet er op gaan toezien dat bedrijven verantwoordelijkheid nemen voor het rapporteren van behaalde maatstaven, drempels en quota op het gebied van duurzaamheid, van sociale werkomstandigheden en van bestuur.

Vergroting van vertrouwen en van transparantie

Volgens de Belgische justitieminister Paul Van Tigchelt, die het akkoord aankondigde, is het doel van deze wet om het vertrouwen in de publieke sector te herstellen, economische schade te beperken en de structuur van samenlevingen te versterken. “Met deze nieuwe wet vergroten we onze macht om corruptie te bestrijden”, aldus Van Tigchelt.

Praktische uitvoering

De praktische uitvoering van deze wet vereist aanzienlijke inspanningen van alle betrokken partijen. Lidstaten moeten hun nationale wetgeving aanpassen en zorgen voor de training van juridische en handhavingsinstanties. Bedrijven zullen hun interne controles moeten aanscherpen en medewerkers trainen in ethisch gedrag en compliance.

Reactie

Internationale organisaties zoals Transparency International hebben positief gereageerd op de nieuwe EU-wet. Ze beschouwen het als een belangrijke stap in de wereldwijde strijd tegen corruptie. Vergelijkbare wetgevingen in andere regio’s, zoals de Foreign Corrupt Practices Act (FCPA) in de Verenigde Staten, hebben aangetoond dat strikte anti-corruptiewetten kunnen bijdragen aan transparantere en eerlijkere markten.