‘Kasteelheer’ laaiend over ‘beschadigend rapport’ RA

Door Jan Smit

Niet dienstbaar. Onprofessioneel. Onbetrouwbaar. Onzorgvuldig. En afhankelijk. De RA die vorig jaar in opdracht van de provincie Zuid-Holland een Bebob-onderzoek verrichtte naar het financiële reilen en zeilen van de Monumentenstichting Kasteel Oud-Wassenaar heeft volgens deze stichting zo’n beetje alle gedragsregels waaraan een accountant zich heeft te houden aan zijn laats gelapt. 

Dat betoogde Dick van Schravendijk, voorzitter van deze stichting, vrijdag bij de Accountantskamer. ‘Beschadigend’ en ‘pleasend’ richting de opdrachtgever, betitelde Van Schravendijk het rapport. “Er zijn fouten gemaakt die je gewoon niet kúnt maken.”

Monumentenstichting Kasteel Oud-Wassenaar is eigenaar van het gekijknamige kasteel in Wassenaar en van het aanpalende perceel. Doel van de stichting: het restaureren en instandhouden van dit rijksmonument en het preserveren van de parkaanleg rondom te kasteel. Dat doet de stichting onder meer middels de exploitatie van het kasteel via een speciaal daarvoor opgerichte BV. Verder krijgt de stichting subsidies.

Ook de provincie Zuid-Holland kende de stichting in 2019 subsidie toe. Het ging daarbij om een bedrag van ruim 62.000 euro. Aansluitend daarop initieerde de provincie een Bibob-onderzoek. Hiermee wilde de provincie inzicht krijgen in de financiële situatie administratie van de stichting.

De provincie huurde hiervoor de RA in. Deze accountant is tevens erkend forensisch accountant, belastingadviseur en expert op het gebied van Bibop-onderzoeken. Mei 2020 presenteerde hij zijn eerste bevindingen aan het stichtingbestuur. Die waren niet mals. De stichting zou zich hebben bezondigd aan fiscale fraude. Er zou in de jaren 2016 tot en met 2018 ten onrechte voorbelasting zijn geclaimd, en te weinig BTW en VPB zijn afgedragen. Volgens de RA is de Belastingdienst daarmee in totaal voor zo’n 30.000 euro benadeeld. Voor de provincie waren de uitkomsten reden de subsidie terug te vorderen. 

Het bestuur van de stichting reageerde furieus en tekende bezwaar aan. Ook besloten de stichting en de voorzitter aan klacht aanhankelijk te maken bij de Accountantskamer. Die richt zich onder meer op het feit dat de RA voordat hij het Bibob-onderzoek naar de provincie geen hoor- en wederhoor zou hebben gepleegd. Van fiscale fraude is volgens de stichting geen sprake. Ook stoort het Van Schravendijk dat er ‘roddel en achterklap’ in het rapport staat. Hij doelde daarmee op krantenartikelen over een al jarenlang lopende strijd die de stichting voert met de VVE van de eigenaren van de zestig appartementen die, verdeeld over vier appartementencomplexen, op de grond van de stichting wonen. “Als een accountant zoiets aan je rapport toevoegen: dat doe je niet. Dat is niet zoals het hoort.”

Volgens Van Schravendijk had het Bibob-onderzoek helemaal niet mogen plaatsvinden. “Zo’n onderzoek is beschadigend. Bibob associëren mensen al snel met criminele activiteiten.” Dat er sprake is van ‘een steekproef’ gaat er bij hem niet in. “Wij vermoeden dat een van de buren met de pest in een bevriende ambtenaar heeft getipt. Zo van: joh, ga daar eens kijken.”

Dat de stichting en hij op administratief gebied wel eens een steek hebben laten vallen, ontkende de voorzitter niet. “Binnen de BV bijvoorbeeld is op een omzet van 144.000 euro 34 euro niet helemaal te herleiden. Dus ja: het klopt. Maar waar hebben we het dan over!”

De RA herkende zich niet in de kritiek van de stichting en haar voorzitter. De associatie met criminele activiteiten is volgens hem sowieso misplaatst. “Bebop is niet alleen daarvoor. Boetewaardig gedrag telt ook mee. En daarvan is hier sprake.”

Volgens de Bibob-expert verliep het hele proces ‘zeer moeizaam’. “De stichting heeft bijvoorbeeld al vanaf 2008 geen jaarverslag meer gepubliceerd.” Van Schravendijk kwam volgens hem gedurende de rit steeds weer met nieuwe informatie. In de verwachting dat de Bibob-rapportage vervolgens telkens zou worden geupdate. “Maar zo werkt het niet.”

De uitspraak: Accountant ging de fout in met onderzoek