Meer kantoren doorstonden toetsing NBA

Ruim 29 procent van de getoetste kantoren met vergunning voldeed op belangrijke onderdelen nog niet aan de eisen. Na het doorlopen van een verbetertraject worden die kantoor opnieuw getoetst. Van de veertien kantoren die in het verslagjaar zijn hertoetst, voldeed eveneens 71 procent aan de eisen (vorig jaar 55 procent).

De Raad voor Toezicht heeft de toetsingen uitgevoerd samen met de SRA, dat geaccrediteerd is om ook toetsingen uit te voeren. De Raad van Toezicht en de SRA hebben vorig jaar 52 kantoren zonder Wta-vergunning getoetst. Daarvan voldeed 73 procent aan de daaraan gestelde eisen, tegen 68 procent vorig jaar; 23 procent voldeed op belangrijke onderdelen nog niet.

Doordat er maar beperkt kon worden getoetst als gevolg van de coronamaatregelen en omdat de vrijwillig digitaal getoetste populatie niet representatief is, doet de raad geen uitspraken over verbeterpunten bij kantoren. 

Ook een nadere analyse van de toetsingsuitslagen is niet goed mogelijk. Tegelijk zijn de raad geen bijzonderheden opgevallen.

Omdat reguliere toetsingen nauwelijks mogelijk waren, heeft de raad geëxperimenteerd met het digitaal uitvoeren van toetsingen, voorlopig op vrijwillige basis. Ook is een nieuwe toetsingsapplicatie ontwikkeld en in gebruik genomen, die het hele toetsingsproces ondersteunt.

In het verslagjaar zijn zeven toetsingen volledig digitaal uitgevoerd. Ook zijn vijf (her)toetsingen uitgevoerd in hybride vorm: gestart als fysieke (her)toetsing en door de beperkende coronamaatregelen als digitale (her)toetsing afgerond. Aan het einde van het verslagjaar was nog een aantal digitale (her)toetsingen onder handen.

De ervaringen met digitaal toetsen zijn positief, aldus de raad. Maar ze worden wel als intensief ervaren, met name in het voortraject. Tegelijk zijn ze werkbaar en leveren ze soms ook tijdwinst op.

Met ingang van 1 januari 2022 wordt de uitvoering van het toezicht op niet-oob-accountantskantoren met een wettelijke vergunning overgebracht naar de AFM. In het verslagjaar hebben AFM, NBA en SRA in een gezamenlijk projectteam stappen gewerkt aan de voorbereiding van die overdracht.

Veruit het grootste deel van de door de Raad uitgevoerde toetsingen bestaat echter uit toetsingen van kantoren zonder wettelijke controlevergunning (zgn. NBA-domein). Dat blijft zo, ook na de herziening van het toezicht.

In het verslagjaar is door een werkgroep van de raad een start gemaakt met de herziening van het toetsingsproces, om dat beter te laten bijdragen aan de kwaliteitsbevordering bij accountantskantoren. Daarbij wordt onder meer gekeken naar het lerend vermogen en een beter gebruik van beschikbare data. Ook de toetsing van accountantsafdelingen binnen organisaties wordt op nieuwe leest geschoeid.