Meer alternatieve financiers betreden vastgoedmarkt

Nederlandse banken verwachten dat de totale vastgoed leningportefeuille in ons land de komende jaren zal groeien. De banken zien de toename van de eigen vastgoedportefeuille echter geen gelijke tred houden met de landelijke ontwikkeling. Volgens de bedrijven krijgen alternatieve financiers een steeds groter deel van de vastgoedportefeuilles in handen. Uit de Property Lending Survey 2016 van KPMG blijkt dat zo’n 80% van de Nederlandse banken voorziet dat de omvang van de totale portefeuille van vastgoedleningen de komende anderhalf jaar zal toenemen. Slechts 60% verwacht echter dat de eigen portefeuille zal groeien.

“Het verschil tussen de verwachte groei van de eigen portefeuille en de groei van de totale markt wordt naar verwachting opgevuld door alternatieve financieringsbronnen”, zegt Frank Mulders van KPMG Real Estate Advisory. Mulders: “In Nederland worden niet-Nederlandse commerciële banken als steeds grotere concurrenten van de traditionele banken gezien als het gaat om de financiering van vastgoed. En ook verzekeraars en pensioenfondsen eisen een steeds groter deel van de Nederlandse markt op.” 

Vraag naar financiering groeit

Door de toenemende belangstelling voor vastgoed, neemt ook de vraag naar vastgoedfinanciering toe. Mulders: “Het aanbod van financiering is echter beperkt door het relatief geringe aantal vastgoedfinanciers in Nederland. Dit biedt dus kansen voor alternatieve verstrekkers van financiering. Overigens beschikken Nederlandse banken ondanks het verbeterde sentiment nog steeds over een portefeuille problematische leningen die zo’n 5 tot 7% van de totale portefeuille uitmaakt. Dit percentage ligt aanzienlijk hoger dan in bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. In deze landen zijn de meeste banken eerder gestart met de afbouw van hun problematische lening portefeuille. De onderzochte  Nederlandse banken verwachten dat zo’n 65% van hun portefeuille problematische leningen succesvol kan worden geherstructureerd. Daarnaast hebben de verbeterde vooruitzichten en met name de beschikbare liquiditeit ervoor gezorgd dat het verschil tussen de prijs die investeerders bereid zijn te betalen voor niet-presterende leningen en de boekwaarde die de banken hanteren, is afgenomen. Deze ontwikkeling heeft geleid tot een toename van het aantal transacties van vastgoedleningen in Nederland. Een recent voorbeeld hiervan betreft de verkoop van Propertize aan een consortium van Lone Star en JP Morgan.” 

Fragiele financiële systemen

Uit het onderzoek van KPMG blijkt dat de bereidheid van Europese banken om vastgoed te financieren de afgelopen twee jaar is toegenomen. Dit heeft vooral te maken met de lage rente, het opkoopprogramma van de ECB en het verbeterde economische klimaat. “Het blijft echter onzeker of de extra liquiditeit leidt tot een toename in de uitgifte van (nieuwe) leningen in alle landen van Europa”, constateert Sander Grunewald van KPMG Real Estate Advisory. Grunewald: “Dit wordt met name veroorzaakt door fragiele regionale financiële systemen, strengere regelgeving en de hoge mate van niet-presterende leningen in een aantal Europese landen. In het afgelopen jaar is er sprake geweest van een sterke afbouw van de schulden in de Europese markt. Dit heeft geleid tot een toename van het aantal portefeuille transacties. Voor de toekomst is de verwachting dat het afstoten van non-core- en niet-presterende leningen een nadrukkelijk agendapunt blijft bij de Europese banken. We zien dat steeds meer banken in West-Europa erin slagen om hun niet-presterende leningen te verkopen. Van de ontwikkelde landen hebben met name banken in Spanje en Italië nog te maken met een groot aantal zeer problematische leningen. Voor Spanje ligt dit percentage op ongeveer 20%, voor Italië op zo’n 35%. De banken verwachten echter dat door herstructurering een oplossing gevonden kan worden voor een groot deel van de problematische leningen.”

• Property Lending Barometer 2016