Loonsom per werknemer bedrijf groeit in 2019

Na achtereenvolgens 3 en 2,6 procent in 2017 en 2018, daalt de groei van het bruto binnenlands product (bbp) in 2019 naar 1,6 procent. In 2020 en 2021 komt de groei op 1,5 en 1,4 procent, dicht bij de potentiële groei. De werkloosheid ligt in elk van de jaren 2019-2021 op 3,3 procent van de beroepsbevolking en blijft daarmee historisch laag. 

Dit blijkt uit de nieuwe halfjaarlijkse ramingen van De Nederlandsche Bank (DNB), die vandaag zijn gepubliceerd.

De lagere groei hangt vooral samen met internationale economische ontwikkelingen, waardoor de Nederlandse uitvoer minder sterk toeneemt. Daarnaast is het consumentenvertrouwen in de loop van 2018 teruggevallen. Verder heeft de afkoelende woningmarkt een dempende werking op de groei en schakelen bedrijven in 2020 en 2021 hun investeringstempo terug. De overheid voert daarentegen haar bestedingen flink op, met name in de vorm van investeringen. Daarmee steunt de economische groei in de komende jaren in hoge mate op de bestedingen van de overheid en van de huishoudens (zie Figuur).

Snellere toename van lonen en prijzen
Huishoudens blijven profiteren van de krappe arbeidsmarkt. De afgelopen jaren steeg hun inkomen vooral door de snelle groei van het aantal banen. De komende jaren neemt de loonstijging toe, onder druk van de lage werkloosheid en de hogere inflatie. De loonsom per werknemer (bedrijven) groeit in 2019 met 2,8 procent en neemt in de jaren daarna toe met 3,7 respectievelijk 3,8 procent. De inflatie (HICP) komt in 2019 op 2,5 procent. Dit jaar worden de prijzen sterk beïnvloed door de verhogingen van de btw en de energiebelasting. In 2020 wordt een lagere inflatie geraamd (1,6 procent), die in 2021 weer oploopt naar 2,1 procent, vooral door de toenemende loonkosten.

Krappe arbeidsmarkt
De werkgelegenheidsgroei is dit jaar stevig (1,9 procent), maar valt terug naar 0,2 procent in 2021. In de afgelopen jaren daalde het werkloosheidspercentage van 7,4 procent in 2014 tot 3,8 procent in 2018. Dit jaar daalt de werkloosheid verder tot gemiddeld 3,3 procent van de beroepsbevolking. Daarmee is de arbeidsmarkt zeer krap. In de afgelopen vier decennia was de arbeidsmarkt alleen in 2001 net zo gespannen, in alle andere jaren lag het werkloosheidspercentage hoger. In 2020 en 2021 blijft de werkloosheid op het lage niveau van 3,3 procent.

Gevolgen van een snellere omslag van de woningmarkt
Een alternatief scenario analyseert de gevolgen van een sterke afkoeling van de woningmarkt, waarbij de huizenprijsstijging na twee jaar vrijwel tot stilstand komt. De combinatie van minder vertrouwen en lagere groei van woninginvesteringen, consumptieve bestedingen en bedrijfsinvesteringen, leidt in dit scenario in 2021 en 2020 tot 0,3 procentpunt lagere bbp-groei. Het scenario laat zien dat bij deze sterkere dan voorziene afkoeling van de woningmarkt, de economische groei redelijk op peil blijft.