Lessen van private equity voor accountants en controllers

Hoge rentes, stijgende kosten en schaarse financiering dwingen organisaties om strakker te sturen. Voor accountants, controllers, CFO’s en financieel managers rijst de vraag welke werkwijze écht waarderealisatie en cash oplevert. Désirée van Boxtel, ondernemer en investeerder, wijst op lessen van private equity: resultaatgericht, maar vooral gedreven door ondernemerschap en keuzes durven maken. In gesprek over focus, topteams en cashflowsturing.

Désirée van Boxtel,medeoprichter van Karmijn Kapitaal, werkte bijna 30 jaar in private equity. Zij investeerde in ondernemingen geleid door gemengde managementteams, met namen als Pols Potten en Jopen Bier in het portfolio. Inmiddels werkt zij met en voor ondernemers en deelt zij haar lessen uit de private equity met professionals in finance.

Misvattingen over private equity
Het is volgens Van Boxtel een misvatting dat private equity vooral draait om keiharde kostenbesparingen en Excel-optimalisatie. “In de praktijk is private equity bij uitstek juist gericht op ondernemerschap. Hoe krijg je de groei in een onderneming weer aan, zijn er andere manieren om iets te doen, kunnen we een extra risico nemen waardoor we meer en betere bedrijven krijgen? In de praktijk gaat het vaak om focus en slimme keuzes: waar zet je je mensen en middelen op in, wat laat je bewust liggen?”

In de huidige marktomstandigheden is die insteek relevanter dan ooit. “Er gebeurt veel in de wereld, bedrijven hebben te maken met hoge en oplopende kosten, stijgende rentes en schaarse financieringsmogelijkheden. Er is weinig ruimte, waardoor strak sturen noodzakelijk is. We zien ook dat veel ondernemers die lessen graag leren van private equity.”

Drie hefbomen die altijd werken
Private equity gebruikt een aantal vaste hefbomen om waarde, cash en prestaties te sturen. Van Boxtel noemt er drie die toepasbaar zijn:
1. Focus op een paar KPI’s: “Liever vijf kern-KPI’s die iedereen snapt en die je actief kunt beïnvloeden, dan een dashboard van 30.”
2. Topteams bouwen: “Ik denk dat iedereen weet dat een goed samenwerkend team kan ‘vliegen’ en daarmee waarde creëert.”
3. Cash is king: “Cashflowmonitoring en -forecasting zijn belangrijker dan de P&L.”

Ze illustreert dat met een casus uit haar praktijk: “Bij een portfolio-bedrijf in de maakindustrie verdween veel winst ‘op papier’ in werkkapitaal. Door strakker te sturen op debiteuren en voorraadrotatie, steeg de cashflow met 20 procent zonder dat de omzet of de marge verminderde. Een CFO in een mkb-bedrijf kan morgen al beginnen met een wekelijks cashoverzicht plus discipline op DSO (Days Sales Outstanding) en voorraad.”

Kantelende board-discussie
Van Boxtel noemt een recente situatie die haar blik op de rol van finance als sparringpartner opnieuw aanscherpte: “Een familiebedrijf waar de CFO niet de traditionele rol pakte, maar echt proactief meedacht over mogelijkheden en commerciële scenario’s. Hij was bijvoorbeeld actief betrokken bij de prijsstrategie. Daardoor veranderde de hele board-discussie. Deze CFO nam ook het hele bedrijf mee in de KPI’s en bepaalde managementinformatie. Dat leidde echt tot vleugels bij veel medewerkers. Ik denk dat de echte impact van een CFO niet in de financiële rapportages zit, maar in de vertaalslag die hij of zij daarvan kan maken.”

Hoe wordt finance sterker, ook zonder PE-aandeelhouder? Van Boxtel: “Finance wordt een sterkere sparringpartner als we allemaal niet alleen terugkijken, maar ook vooruitkijken. Wat betekenen deze cijfers voor de keuzes die we maken? Dat werkt overal, ook zonder private equity.” Daarnaast helpt het ook om de managementinformatie helder en toegankelijk te maken. “Waarom zou je niet eens aan een breder team laten zien waar je het geld echt verdient en waar het wegloopt?”“Wat níet werkt: principes van private equity blind kopiëren. Bijvoorbeeld het idee dat elk bedrijf elk kwartaal een strategische herijking moet doen: dat is voor veel mkb’s gewoon te zwaar en leidt tot meeting-moeheid. Een bewuste keuze die ik vaak zie werken: minder KPI’s maar wel met z’n allen sturen op de KPI’s die je dan wel afspreekt.”

Kijkje in de keuken van Karmijn Kapitaal
Gevraagd op welk besluit over waarderealisatie ze nog steeds trots is uit haar jaren bij Karmijn Kapitaal, zegt Van Boxtel: “Trots ben ik op een besluit om een bedrijf niet te verkopen toen er een aantrekkelijk bod op tafel lag, maar juist extra te investeren in internationalisatie. Dat bracht veel meer waarde én plezier voor het team.” Dat besluit bewijst dat extra risico nemen goed kan uitpakken.“Wat ik achteraf anders zou doen, is niet tijdig ingrijpen in het team. Als private equitypartij ben je soms bang om te veel te wijzigen, uit angst dat het team minder gemotiveerd raakt. Mijn ervaring is echter dat je beter kunt werken aan een echt happy team. Waarde is niet alleen financieel, die zit ook in samenwerking.”

Lees ook:
AI als volwaardige collega in M&A: sneller, scherper, strategischer

Dit artikel verscheen eerder bij onze businesspartner
Alex van Groningen