Lessen uit het tuchtrecht: precair schaderapport

AccountantWeek doet bijna dagelijks verslag van zittingen en vonnissen van de Accountantskamer. In ‘Lessen uit het tuchtrecht’ leggen we iedere maand een markante uitspraak voor aan een (ervarings)deskundige. Waarom is dit vonnis bijzonder? Wat kunnen accountants ervan opsteken? Dit keer een schorsing van twee maanden voor een accountant die het werk van een andere accountant beoordeelde. Expert Alex Boxum biedt raad.

De casus – zaaknr. 17/2728 

Hierover verschenen de volgende artikelen: 
– Claim van 8 miljoen na foute berekening voorraad
– Accountant voor twee maanden doorgehaald

Een aandeelhouder van een liftenfabrikant schakelde een – destijds nog – PwC-accountant in als partijdeskundige voor een schaderapport. Dit onderzoek had betrekking op waarderingsfouten in de berekening van de voorraad door de vaste accountant. Hierdoor ontstond een verkeerd beeld van de financiële situatie en is later ingegrepen dan had gemoeten, meent de aandeelhouder. 

De voormalige PwC-accountant taxeerde de schade op 6,5 tot 8 miljoen euro. Het accountantskantoor dat de fout in de jaarrekening had gemaakt werd vervolgens met een claim van 8 miljoen euro geconfronteerd.

Dit kantoor diende daarop een klacht in tegen de partijdeskundige. Het kantoor vindt dat de beklaagde accountant de aangeleverde cijfers niet kritisch heeft bekeken, feiten achterwege heeft gelaten en heeft verzaakt hoor- en wederhoor toe te passen. De Accountantskamer verklaarde de klacht gegrond en schorste de accountant twee maanden. Volgens het tuchtcollege ontbreekt in het rapport een deugdelijke grondslag voor de bevindingen. Ook heeft de veroordeelde accountant teveel geleund op de door de aandeelhouder aangeleverde gegevens. Verder had hij hoor en wederhoor moeten plegen.

Wat maakt deze zaak bijzonder? 

Boxum: “Een opdracht om als partijdeskundige een schaderapport op te stellen dat wordt gebruikt in een gerechtelijke procedure is altijd precair. Helemaal wanneer je ook nog eens het werk van een andere accountant moet beoordelen. Je weet dat het rapport grote gevolgen kan hebben, ook persoonlijk.” 

Wat vind je van de uitspraak?

“De schorsing verbaast mij niet en houdt ook verband met de voorgeschiedenis van de accountant; hem is al eens eerder een maatregel opgelegd. De beklaagde heeft niet gehandeld conform de VGBA. Die geeft aan dat je accountant alle bedreigingen voor het voldoen aan de fundamentele beginselen in kaart moet brengen, moet wegen en maatregelen moet treffen. Objectiviteit, een van die beginselen, weegt daarbij zwaar. Je moet ervoor waken dat je je ongepast laat beïnvloeden. En hoor- en wederhoor toepassen. Dat laatste is essentieel.”  

Wat weegt hier het zwaarst?

“Er is niet iets dat eruit springt, het is volgens mij het totale plaatje. Ik heb de indruk dat de tuchtrechters vooral vinden dat de accountant zijn werk te lichtzinnig heeft verricht. Zo bevat de uitspraak opmerkingen over nagenoeg alle spelregels bij dit type opdrachten.”

Treden accountants vaak op als partijdeskundige bij geschillen?

“Het is voor de meeste accountants geen dagelijkse kost. Binnen kantoren wordt dit type opdracht veelal door specialisten verricht.” 

Hoe was dit te voorkomen geweest?

“In dit geval had de accountant de vakgenoot van wie hij het werk moest beoordelen, daarover direct moeten informeren. Hij had moeten rapporteren over zijn opdracht en zijn eigen bevindingen en overwegingen. De reactie daarop van die andere accountant had hij aan zijn rapport moeten toevoegen plus eventueel de reden waarom hij het daar niet mee eens was. De NBA heeft speciale handreikingen voor dit soort opdrachten. Praktijkhandleiding 1112 bijvoorbeeld bevat uitgangspunten voor onderzoeken met een persoonsgebonden karakter. Praktijkhandleiding 1127 gaat over opdrachten die een rol (kunnen) spelen bij een geschil zoals een schaderapport.”

Drs. Alex Boxum RA EMITA is hoofd Training en Compliance bij V&A accountants-adviseurs. Hij heeft veel ervaring met wet- en regelgeving en compliance binnen de accountancy. Boxum werkt aan deze rubriek mee op persoonlijke titel.