Klaas Knot: Vier grote zwaktes van het belastingstelsel

Ons belastingstelsel is toe aan een ingrijpende hervorming. Dat heeft president van De Nederlandsche Bank (DNB) Klaas Knot gezegd in een interview met de Volkskrant.

Te veel uitzonderingen
In de loop der jaren zijn er zo veel uitzonderingen gemaakt voor bepaalde groepen, dat de vraag opkomt of het belastingsysteem nog wel het algemeen belang dient.
De DNB-president wijst op om de vele aftrekposten, vrijstellingen en kortingen, in combinatie met het feit dat miljoenen Nederlanders een toeslag ontvangen. “Voor 85 procent van de regelingen kan niet worden aangetoond dat ze bijdragen aan het doel waarvoor ze ooit zijn opgetuigd”, aldus Knot. “Die 85 procent komt neer op ruim 50 miljard euro belastinggeld.”

Het doel is vervaagd
Is het doel nog steeds is om zo veel mogelijk belastinggeld op te halen tegen zo laag mogelijke maatschappelijke kosten, omdat er nu eenmaal publieke diensten mee moeten worden gefinancierd? Of zijn belastingen zo langzamerhand een optelsom van allerlei deelbelangen die politiek gewoon goed vertegenwoordigd zijn? Knot geeft niet het antwoord, maar de vraag spreekt boekdelen.

Scheve verhouding inkomstenbelasting en vermogensbelasting
Volgens hem wordt er in Nederland ook relatief meer geld opgehaald via inkomstenbelasting dan elders, en minder via vermogensbelasting. “Geen enkel ander OESO-land heeft zo’n lage lastendruk op vermogens als Nederland. Dat is niet houdbaar, gezien de vergrijzing en de arbeidskrapte.”

De stevigste prikkel aan mensen om meer te gaan werken is de inkomstenbelasting verlagen, aldus Knot. “We kennen allemaal wel mensen die zeggen: ‘Waarom zou ik van 24 naar 32 uur gaan? Dan lever ik zo veel geld in qua toeslagen dat ik er niks beter van word’. Het is hoognodig om dat te veranderen.”

Aftrek hypotheekrente
DNB dringt er al langer op aan dat het kabinet zou moeten kijken naar het drukken van de door fiscale voordelen als de hypotheekrenteaftrek opgeblazen financieringsruimte van huizenkopers. De hypotheekrenteaftrek is volgens Knot een vorm van vraagstimulering en dat leidt op de huidige krappe woningmarkt alleen maar tot hogere huizenprijzen.