Kernkrachten concretiseren #3: het verschil maken met 3-D-Sturing

Hoe kom je tot de kern van de zaak? Hoe kun je impact maken? Hoe voorkom je dat je afgeleid wordt door details en de waan van de dag? Het antwoord op deze vraagstukken laat Fred Conijn zien in een blogserie over het concretiseren van kernkrachten.

Lees ook:
Blog 1: Kernkrachten concretiseren: 3-D-Sturing #1: kansen benutten.
Blog 2: Kernkrachten concretiseren: 3-D-Sturing #2: knelpunten oplossen.

3-D-Sturing is logisch
3-D-Sturing = Duurzaam + Dynamisch + Datagedreven; dat is logisch.
Maar wat maakt 3-D-Sturing uniek en hoe kun je het verschil maken?

Leveranciers, medewerkers en klanten uitknijpen kan op korte termijn geld opleveren. De meeste mensen willen daar gelukkig niet aan meewerken. Zij willen duurzame relaties aangaan, waarbij men rekening houdt met elkaars belangen. Familiebedrijven zijn een mooi voorbeeld daarvan. Ook veel mkb-bedrijven zijn succesvol door de menselijke maat te hanteren. Het doel is niet op korte termijn zoveel mogelijk geld te verdienen, maar iets te leveren wat waarde heeft voor de klant.

Zelfs als de eigenaar duurzaamheid niet interessant vindt, wordt het wel steeds belangrijker. Werknemers hanteren het als een criterium bij hun keuze voor bedrijven waar zij willen werken. Ook klanten vinden het steeds belangrijker bij de keuze van hun leveranciers. Kortom, sturen op duurzaamheid is belangrijk. Dat de wereld turbulent is en elk moment ingrijpend kan veranderen, is ook duidelijk. Het vereist een helder beeld van hoe de omgeving eruitziet en hoe die zich ontwikkelt.

Gebruikmaken van ontwikkelingen
In blog 1 is beschreven hoe je daarvoor gebruik kunt maken van de ontwikkelingslens. Maak het onderdeel van de manier van werken en van de planning & control-cyclus. Dan word je niet verrast en wordt het blijven leren van nieuwe ervaringen iets heel normaals. Als je niet dynamisch stuurt, loop je al snel achter de feiten aan.

Dat de sturing datagedreven moet zijn, staat als een paal boven water. Om slagvaardig te acteren, moet je beschikken over de feiten. Bij ingrijpende veranderingen heb je geen tijd om even een nieuw rapportje te gaan bouwen. De beschikbaarheid van relevante data is een voorwaarde om dynamisch te kunnen sturen. Sterker nog: datagedreven voorspellingen zijn een belangrijk onderdeel van de prognoses en forecasts. Duurzaam én dynamisch zijn dus logisch. Maar hoe pak je dat aan?

Resultaat op de werkvloer
Kenmerkend voor 3-D-Sturing is de focus op de werkvloer. Het resultaat wordt immers bepaald door de werkvloer. Het management kan dat faciliteren door ervoor te zorgen dat de medewerkers beschikken over het mandaat, de informatie, de opleiding, het gereedschap en andere middelen om hun werk goed te doen. Deze rol is niet onbelangrijk. Een aansprekend voorbeeld is het profvoetbal. De voetballers in het veld maken de doelpunten of voorkomen tegendoelpunten.

De coach heeft directe invloed met de tactiek, de opstelling en het wisselen van spelers. Daarnaast heeft hij invloed op hoe spelers in hun vel zitten, zowel mentaal als fysiek. De technische directeur heeft invloed met het juiste aankoopbeleid. Ook het aantrekken en opleiden van jeugdspelers is heel belangrijk. Management is belangrijk, maar alles is gericht op de spelers en wat er nodig is om het team te laten excelleren. Zij bepalen immers of het team kampioen wordt of niet.

Daar kunnen veel managers nog wat van leren. Het komt bij grote organisaties nog te vaak voor dat zij geen idee hebben wat er op de werkvloer speelt. Laat staan dat zij de medewerkers op de werkvloer kennen en weten wat ze nodig hebben om hun werk goed te doen.

Gericht op gedrag en samenwerken
Als voetbalclub kun je als doelstelling hebben dat je kampioen wordt. Het klinkt als een mooie en concrete KPI. Maar als speler heb je er weinig aan. De coach heeft een visie hoe hij met zijn team een optimaal resultaat kan behalen. Dit bepaalt hoe zij trainen. Cruciaal is dat zij elkaar weten te vinden en dat zij elkaar versterken. Spelers krijgen een duidelijke rol, waarbij wordt aangegeven wat er van hen wordt verwacht. Het gaat erom dat zij opereren als een team.

Hoe zij dit precies uitvoeren, bepalen zij zelf in het veld. Afhankelijk van de omstandigheden, hoe het spel verloopt, wat de tegenstander doet en welke kansen zich voordoen, acteren zij. Door de training weten zij wat zij van hun medespelers mogen verwachten. Zij zijn op elkaar ingespeeld en weten elkaar te vinden.

Continu blijven leren
In een dynamische omgeving is continu blijven leren een voorwaarde om te overleven. Je kunt niet blijven teren op oude successen. Expliciete aandacht voor het lerend vermogen is cruciaal. Wat blijkt: het kan ook bijdragen aan het werkplezier. Er zijn veel mensen die het waarderen als zij zich kunnen ontwikkelen. Dat betekent dat er momenten worden ingebouwd om te kijken hoe het is gegaan en wat we beter en anders kunnen doen.

Bij profclubs wordt elke wedstrijd geanalyseerd. Er wordt gekeken wat we als team ervan kunnen leren, wat we de andere keer anders willen gaan doen. Daarbij wordt intensief gebruikgemaakt van data. Zo wordt gekeken hoe elke speler heeft bijgedragen aan het resultaat en of de afgesproken tactiek effectief was en welke aanpassingen gewenst zijn. Dat de spelers zelf een belangrijke rol hebben in dit proces mag duidelijk zijn.

Niet top down én niet bottom up
De manager die dacht dat hij dus bottom up moest gaan werken in plaats van top down, had er niets van begrepen. Het is geen kwestie van verschillende lagen, waarbij de een zich belangrijker voelt dan de ander. Het gaat erom dat de werkvloer centraal staat. Het management bepaalt de strategie. Daar zijn zij voor. Daar stopt het niet. Zij vertalen de strategie naar de werkvloer. Zij kijken samen met hun medewerkers hoe de strategie op de werkvloer kan worden gerealiseerd.

Het is voor de medewerkers duidelijk hoe zij een bijdrage kunnen leveren. Het management faciliteert de werkvloer met de juiste middelen, mandaat en data om het werk zo goed mogelijk te kunnen doen. Het management zorgt ervoor dat de medewerkers zich blijven ontwikkelen. Er wordt ook ruimte geboden om te leren van ervaringen. Samen kijken zij wat het effect is van hun gedrag en welke aanpassingen nodig zijn om nog succesvoller te zijn in de toekomst. De ambitie is om samen het verschil te maken. Dat is de kern van 3-D-Sturing.

Fred ConijnRA is managing consultant bij DynamicControl.NL. Hij is dé expert in Nederland op het gebied van het toepassen van 3-D-Sturing.

<advertorial placeholder>
Ontwikkel een 3-D-Sturingssysteem voor jouw organisatie met AI
Hoe maak je je organisatie duurzaam, dynamisch en datagedreven? In deze cursus leer je 3-D-Sturing toepassen met concrete praktijkvoorbeelden. Je weet hoe je data analytics, big data en AI kunt toepassen. Ontdek hoe je strategie, data, duurzaamheid en AI combineert voor betere beslissingen.
Bekijk programma | Schrijf je in
<advertorial placeholder>

Dit artikel verscheen eerder bij onze kennispartner Sijthoff Accountants Academy.