Fiscale constructie bij winstuitkering kost schatkist miljoenen

Twee kleine wijzigingen van de statuten waarover de aandeelhouders van chemieconcern OCI stemmen levert een fiscaal voordeel op van 750 miljoen euro voor de aandeelhouders. Dit meldt NRC, die de fiscale route beschrijft die OCI toepast om winst te onttrekken aan belastingafdracht.

• De fiscale constructie die OCI toepast zet winst boekhoudkundig om in kapitaal
• Deze mag volgens de wet belastingvrij worden uitgekeerd aan de aandeelhouders
• OCI, Ahold, AkzoNobel en TomTom keerden zo miljarden uit aan de aandeelhouders
• Het Ministerie van Financiën gaat proberen om deze fiscale constructie op te heffen

Eerst verhoogt het bedrijf het vermogen van de onderneming met 2,7 miljard euro na een statutenwijziging. Een minuut later wordt het kapitaal verlaagd met datzelfde bedrag. Zo kan in één klap 2,7 miljard euro belastingvrij worden uitbetaald aan de aandeelhouders.

OCI is marktleider in kunstmest en ’s werelds grootste producent van de kunststof melamine. Het bedrijf is genoteerd aan Euronext in Amsterdam. Als de aandeelhouders vandaag instemmen met de statutenwijzigingen, is het voor de derde keer dat OCI deze belastingconstructie toepast. Hiermee is in totaal 5 miljard euro belastingvrij uitgekeerd aan de aandeelhouders.

Origineel is deze fiscale constructie niet, weet NRC. Ook AkzoNobel, TomTom en Ahold hebben er gebruik van gemaakt. Zo keerde AkzoNobel in 2019 de aandeelhouders 2 miljard euro belastingvrij uit nadat de verkoop van een bedrijfsonderdeel flinke winst had opgeleverd. Navigatiesoftwarebedrijf TomTom maakte dat jaar zo’n 750 miljoen euro onbelast over aan de aandeelhouders.

Jan van de Streek, hoogleraar belastingrecht aan de Universiteit van Leiden, zegt in NRC dat dit inderdaad om een vorm van winstuitkering gaat. “Maar door de mogelijkheid die de wet biedt, plak je er het etiketje ‘kapitaal’ op en dan is het ineens geen winst meer.”

“Het mag gewoon. Het staat in de wet. Dus je kunt niet eens zeggen dat hier ongewenst gebruik van de fiscale mogelijkheden wordt gemaakt. Wie dit wil aanpakken, moet de wet wijzigen.”