Invloed CEO op de prestaties van banken

Dat blijkt uit onderzoek naar de prestaties van banken van TIAS School for Business and Society. Joris van Toor verdedigt zijn proefschrift Essays on Finance: Drivers of Bank Performance and The International Cost of Equity op 15 december a.s..

Van Toor onderzoekt een heel scala aan factoren, variërend van de groei van de leningenportefeuille, de kwaliteit van het ondernemingsbestuur tot de bonussen en de sociale komaf van CEO’s.

Hoe prikkelbaar is de CEO?
“Het vermogen van banken om op eigen kracht de financiële crisis te overleven was niet afhankelijk van de kwaliteit van de inrichting van het ondernemingsbestuur (de formele governance). De rol van de CEO daarentegen was wel van belang”, stelt Van Toor. “Zwakke banken – banken die de financiële crisis niet (zelfstandig) konden overleven – hadden doorgaans CEO’s van een lagere sociaaleconomische komaf en een beloningspakket dat meer gericht was op de korte termijn. De karakteristieken van CEO’s en hun gevoeligheid voor financiële prikkels waren een belangrijke oorzaak voor het ontstaan van de crisis.”

Wisseling van de wacht
Een uitgelezen moment om te kijken naar de invloed van de CEO op bankprestaties is bij zijn of haar opvolging. Van Toor: “De winstgevendheid van een bank daalt substantieel na het aantreden van een nieuwe CEO. Niet een daling in rente-inkomsten of stijging van kosten is hiervoor verantwoordelijk, maar een toename in de voorzieningen voor slechte leningen. De hoogte van deze voorzieningen wordt mede door de nieuwe CEO zelf vastgesteld.” 

De toename in de voorzieningen en als gevolg daarvan een significante daling van de winstgevendheid kan leiden tot een afname in de verstrekking van leningen. Van Toor raadt daarom aan om veranderingen in de voorzieningen rondom de wisseling van de wacht goed in de gaten te houden.

Crisis als spelbreker
De financiële crisis heeft grote gevolgen gehad voor de economie en de maatschappij als geheel. Van verlies van pensioengeld tot stijging van begrotingstekorten en forse werkloosheid. De crisis heeft ook belangrijke effecten gehad op bankprestaties lang na de crisis. Van Toor: ‘Amerikaanse banken die voor de crisis het beste presteerden, presteerden het slechtst na de crisis. Dat werd vooral veroorzaakt door de groei van de leningenportefeuille voor de crisis. De snelst groeiende banken profiteerden het meest van de jubelstemming vóór de crisis en hadden de grootste moeite zich aan te passen aan de nieuwe werkelijkheid van meer regels, minder risico en hogere kapitaalratio’s na de crisis.’ Voor deze banken is de crisis een spelbreker geweest, het overmoedige spel dat deze banken voor de crisis speelden werd niet langer getolereerd door markt, overheid en burger.

JORIS VAN TOOR (Zederik, 1989) studeerde Econometrics & Operations Research (BSc, cum laude) en Quantitative Finance & Actuarial Sciences (MSc, cum laude) aan Tilburg University. Van 2014 tot 2017 deed hij bij TIAS School for Business and Society promotieonderzoek naar de prestaties van banken. Sinds 1 december werkt Van Toor als Strategie Adviseur bij De Nederlandsche Bank.