Ik lust geen spruitjes! (Verband tussen eten groente en controlekwaliteit)

Door Marc-Jan Zwaneveld RA

Achteraf beschouwd is het gedrag van de kinderen niet vreemd. Want hoe vaak eten wij nou spruitjes? Nooit dus. Dit was de eerste keer. De klassieke verhalen over vieze spruitjes hadden allang hun werk gedaan onder de kinderen. Waarom zelf eerst proberen als iedereen om je heen vertelt dat spruitjes vies zijn? 

Al langer weet ik dat wij het opvoedkundig eigenlijk beter kunnen doen als het gaat om het leren eten van groenten. Op de korte termijn werkt onze strategie nog vrij redelijk. De kinderen krijgen pas vlees als ze eerst hun groente hebben opgegeten. Soms moeten er wat verbale pressiemiddelen ingezet worden, maar meestal wordt de groente uiteindelijk wel opgegeten. 

Over de wat langere termijn krijg ik echter niet het idee dat onze kinderen heel erg van groente gaan houden. Om het anders te stellen: de intrinsieke motivatie voor het eten van groente blijft wat onderontwikkeld. Wat we dan beter kunnen doen? Volgens Voedingscentrum doen wij er verstandig aan geen eten te gebruiken als beloning en moet gezond eten ‘gewoon’ zijn voor kinderen. Door het eten van groente te belonen met vlees bevestig je eigenlijk dat groente minder lekker is dan de rest van het eten. 

Bovenstaande inzichten had ik al wat langer in mijn achterhoofd. Waarom in het achterhoofd en niet in de praktijk toegepast vraagt u zich af? Goede vraag! Ergens vind ik het goed genoeg gaan zoals het nu gaat, denk ik. Mijn handelen wordt hierbij meer door de korte termijn bepaald dan door de lange termijn. 

Met bovenstaande in het achterhoofd, was ik dan ook bepaald niet verbaasd toen ik laatst op accountant.nl het volgende nieuwsbericht las: ‘kwaliteitsbonus werkt contraproductief voor veel accountants’. Dit nieuwsbericht is gepubliceerd naar aanleiding van het proefschrift van dr. Herman van Brenk RA. 

Uit zijn promotieonderzoek volgt de conclusie dat beloningsprikkels de controlekwaliteit van intrinsiek gemotiveerde accountants belemmeren. Een interessante uitkomst natuurlijk als je die afzet tegen de ontwikkelingen in de sector. Naar aanleiding van de 53 maatregelen wordt productiviteit en commercieel gedrag van accountants tegenwoordig minder beloond en moeten variabele beloningen meer samenhangen met de geleverde kwaliteit. 

De parallellen tussen de inzichten uit onze groente-opvoeding en die uit het promotieonderzoek van Herman van Brenk zijn duidelijk: vervang ‘groente’ voor ‘kwaliteit’ en ‘vlees’ voor ‘variabele beloning’ en de inzichten komen behoorlijk goed overeen! Voor als je van meer hapklare brokken houdt, vat ik hieronder mijn tips voor het stimuleren van kwaliteit, gebaseerd op de adviezen van Voedingscentrum, samen:

Bovenstaande adviezen zijn weliswaar niet van de orde ‘wetenschappelijk onderzoek’, maar naar mijn idee hoeft het stimuleren van kwaliteit allemaal ook niet zo ingewikkeld te zijn. Het is een kwestie van gewoon doen wat wij eigenlijk allemaal wel weten. Waarom doen we dit allemaal dan niet allang? Ergens vinden we het wel goed zo denk ik, zoals het nu gaat. Ons handelen wordt hierbij wellicht meer door de korte termijn bepaald dan door de lange termijn. Probleem is alleen: vanavond eet mijn moeder weer mee. Ik vrees nu al weer haar commentaar op mijn opvoedtechnieken, die vriendelijk geformuleerd neerkomen op Het kan echt beter! 

Ps.: vervang ‘mijn moeder’ voor ‘toezichthouder’ en ‘Het kan echt beter’ voor ‘kwaliteitsslag gaat te langzaam’ en u kunt vast de rest van de boodschap zelf invullen!

Marc-Jan Zwaneveld RA is verbonden aan V&A als senior consultant en trainer. Hij is specialist op het gebied van controle, externe verslaggeving en compliance. Marc-Jan is tevens parttime docent Financiële Verslaggeving aan de hogeschool Avans+.