Hoe houd je jong accountancy talent binnen?

Door Miriam Oude Wolbers

Veranderende wereld
De wereld is momenteel sterk in beweging en ontwikkelingen gaan razend snel. We spreken van een VUCA World (Volatile, Uncertain, Complex, Ambiguous). Volatile staat voor de enorme snelheid waarin de veranderingen plaatsvinden. Uncertain voor het feit dat de onvoorspelbaarheid sterk toeneemt en het steeds lastiger is om grip op de zaken te krijgen. Complex omdat alles met elkaar verbonden is en door elkaar wordt beïnvloed. Ambiguous omdat de werkelijkheid onduidelijk, vaag en dubbelzinnig is. Deze snelle, onzekere, complexe en vage wereld is de nieuwe werkelijkheid. Dit vraagt van organisaties en medewerkers dat zij zich blijven ontwikkelen en dat zij het levenlang leren een onderdeel maken van hun organisatiecultuur.

Focus op Communicatie
De snel veranderende omgeving heeft veel invloed op de werkomgeving van de accountant. Steeds meer processen worden geautomatiseerd, veel informatie is online beschikbaar zodat de klant vaak al goed geïnformeerd is en een duidelijke toegevoegde waarde verwacht van zijn accountant. Het contact met de klant en de bijbehorende communicatieve vaardigheden worden steeds belangrijker. De klant verwacht dat de accountant vanuit zijn expertise meedenkt en goed en empatisch luistert naar zijn issues. Dat hij door het stellen van de juiste vragen een bewustwording bij de klant in gang zet. Maar vanuit zijn controle functie moet hij tevens een kritische houding kunnen aannemen. Dit vraagt heel wat van de accountant met betrekking tot gesprekstechnieken. Organisaties die investeren in hun medewerkers en het verbeteren van de klantrelatie zullen een concurrentievoordeel hebben t.o.v. andere kantoren die dit lagere prioriteit geven.

Maar door de hoge werkdruk schieten opleidingen er vaak bij in. Als er al tijd wordt vrijgemaakt voor een opleiding gaat het vaak om vaktechnische trainingen. Een van de redenen dat de NBA een paar jaar geleden de training “Zeg wat je ziet, het communiceren van signalen” verplicht heeft gesteld. Ik heb voor vele groepen accountants deze trainingsdag mogen verzorgen. Met deze training hebben we accountants een aantal handvaten gegeven om lastige gesprekken aan te gaan met de klant en/of collega’s. Het aandachtig luisteren en een open en onderzoekende houding dragen bij aan het beter oppikken en begrijpen van signalen.

Reflectie
Het goed inspelen op de veranderde omgeving vraagt naast communicatieve vaardigheden ook zelfkennis en reflectie. Het bewust zijn van je eigen denken en handelen dragen bij aan het optimaliseren van de relatie met de klant. Reflectie en zelfkennis zijn goed op te doen op de werkvloer. Het schiet er in de praktijk jammer genoeg door de werkdruk vaak bij in. Uit het recente onderzoek van Nyenrode en NBA Young Professionals blijkt ook dat jongeren aangeven dat er te weinig tijd is voor opleiding en begeleiding op de werkvloer. Juist deze jonge accountants, de Millennials, hechten veel waarde aan persoonlijke ontwikkeling, een gezonde balans tussen work-life-study en maatschappelijke relevantie van het werk. Alle reden om aandacht te besteden aan deze doelgroep en voorkomen dat ze de accountancy vroegtijdig verlaten voor werkomgevingen waar deze zaken meer centraal staan.

Onboarding
Steeds meer organisaties hebben een specifiek begeleidingsprogramma voor nieuwe medewerkers. Deze onboarding is de basis voor een effectieve en langdurige samenwerking. Uit onderzoek blijkt dat medewerkers met een goed inwerkprogramma en persoonlijke begeleiding 69 procent meer kans hebben om na drie jaar nog steeds in dienst te zijn. Een specifiek begeleidingsprogramma zorgt ook voor een versnelling van het inwerkproces van de nieuwkomer zodat deze sneller toegevoegde waarde kan leveren.

Mentoring, intervisie en teamsamenwerking
Verschillende generaties op de werkvloer kunnen van elkaar leren. Bij deze  kennisuitwisseling hebben beide partijen baat. Zo leert de junior van de ervaren collega als het gaat over vakinhoudelijke en onderhandelingsvaardigheden. De senior medewerker leert van zijn jongere collega bijvoorbeeld over nieuwe technologie en nieuwe media. Het overdragen van kennis vergroot de betrokkenheid van medewerker onderling. Voor de senior medewerker geeft het begeleiden van juniors een extra betrokkenheid bij de organisatie en de verdere ontwikkeling van de junior.  
De junior kan zijn kennis over nieuwe ontwikkelingen delen en voelt zich sneller betrokken en gewaardeerd. Intervisie kan hetzelfde effect bereiken, collega’s delen hun kennis en staan open voor elkaars hulp.

Steeds meer wordt in de accountancy in teams samengewerkt. Waar mensen samenwerken, vooral als ze elkaar minder goed persoonlijk kennen, liggen irritaties en communicatie issues op de loer. Door in het begin van het traject oog te hebben voor elkaars kwaliteiten, valkuilen en drijfveren raken de teamleden eerder op elkaar ingespeeld en zal de samenwerking verbeteren.

Coachcultuur
Door meer aandacht te besteden aan coaching en begeleiding houd je medewerkers betrokken en gemotiveerd. Coaching (intern of extern) helpt mee aan een structuur voor periodieke reflectie wat een katalysator kan zijn voor persoonlijke ontwikkeling. Daarnaast is coaching ook nog eens erg effectief omdat de persoonlijke specifieke leerdoelen centraal staan. Coaching draagt bij aan een klimaat waarin mensen oog hebben voor elkaars potentieel en elkaar constructief aanspreken op gedrag, waarden, ambities en talenten. Op deze manier ondersteunt coaching een waarden gedreven interne cultuur gebaseerd op vertrouwen, integriteit en samenwerking. Dit zijn belangrijke waarden om het vertrouwen van de maatschappij in de accountancy en de rol van de accountant weer terug te winnen. 

Ir. Miriam Oude Wolbers is bedrijfskundige en als coach en trainer actief binnen de accountancy. Samen met Margreet Steenbrink is zij auteur van het boek “Coaching werkt!, Hoe coaching bijdraagt aan succesvolle organisaties” en bestuurslid bij de Nederlandse Orde van Beroepscoaches (NOBCO).