GT: Toenemend optimisme Nederlands bedrijfsleven

Toename verwachte export en investeringen

De exportverwachtingen zijn in Q2-2017 verder toegenomen met 10 procentpunt naar 40%. De belangrijkste exportbestemming blijft volgens het CBS nog steeds Duitsland, gevolgd door België en het Verenigd Koninkrijk. In Duitsland is de exportverwachting 4 procentpunt gedaald naar 31%, terwijl in de eurozone de exportverwachting op 26% ligt.

Aan de investeringkant is vooral het herstel van de bouw zichtbaar, de verwachte investeringen in gebouwen voor de komende 12 maanden neemt exponentieel toe van 4% in Q1-2017 naar 26% in Q2-2017, hoger dan het Europees gemiddelde van 22%. Ook de toename van verwachte investeringen in machines en fabrieken (44%) en R&D (34%) toont het herstel van de Nederlandse economie.

De verwachte daling in de omzetverwachting van 6 procentpunt naar 62% lijkt vooral te worden veroorzaakt door de lagere verwachte verkoopprijzen; -10 procentpunt naar 36% in Q2-2017. Volgens recente rapportages van het CBS stijgen de consumentenprijzen gemiddelde met 1,1%, terwijl de gemiddelde inflatie in Nederland voor 2017 op 1,46% staat. Dit heeft echter geen effect op de verwachte winstgevendheid van bedrijven die stijgt met 6 procentpunt naar 56%.

Risico’s voor groei in Nederland

Als mogelijk risico voor groei verwacht 22% (+14%) van de zakelijke leiders een tekort aan financiële middelen en 40% (+16%) een tekort aan geschoolde werknemers; 40% verwacht de komende 12 maanden meer werknemers aan te nemen of in te huren. Ondanks de toegenomen verwachtingen voor winstgevendheid is slechts 1 op de 5 bedrijven (20%) in Nederland van plan om werknemers een loonverhoging te bieden die hoger ligt dan het inflatiecijfer. Binnen de eurozone ligt dit cijfer op 22%. Opvallende uitzondering is Duitsland, waar 43% van plan is om loonstijgingen boven het inflatiecijfer door te voeren.

Marcel Welsink, CFO van Grant Thornton in Nederland: “In Duitsland dringt het besef door dat loonstijgingen belangrijk zijn om goed geschoolde medewerkers te behouden en te werven. De groeiende economie daar leidt tot meer banen en een dalende werkeloosheid hier. Maar door ongelijkheid in beloningen kan onze belangrijkste handelspartner ook een grote concurrent worden in de strijd om geschoolde werknemers.”

Europa en het Verenigd Koninkrijk

Volgens de analyse van Grant Thornton is de daling van optimisme onder zakelijke leiders in het Verenigd Koninkrijk een inmiddels twee jaar durende trend die nog vóór het referendum van het lidmaatschap van de Europese Unie begon. Twee jaar geleden stond het optimisme onder Britse bedrijven op + 79%. Vandaag is het + 22%. De vooruitzichten voor omzet en winst daalden en zijn nu respectievelijk + 49% (+ 61% in Q2-2015) en + 43% (+57 Q2-2015). Deze positie wijkt steeds meer af van het toenemende vertrouwen in Europa.

Als handelsblok is het optimisme van de Europese Unie (EU) gestegen van +39% in Q1-2017 tot + 50% nu. Een jaar geleden was dit nog + 35%. In Duitsland steeg het optimisme van 72% in het vorige kwartaal naar 76% in Q2 2017. Daarnaast groeit vooral de omzetverwachting steil, van 57% naar 74%. In Frankrijk heeft de populariteit van nieuw verkozen president Emmanuel Macron geleid tot een toename van bedrijfsoptimisme van 19% naar 43% in het laatste kwartaal. De verandering in Zuid-Europa is nog opvallender, met een stijging van + 23% in het laatste kwartaal naar + 45% nu. In het laatste kwartaal steeg de omzetverwachting 9 procentpunten naar 56% binnen de EU.

Welsink: "De verbeterde vooruitzichten in Europa vormen een sterk contrast met de verslechterende vooruitzichten voor Britse bedrijven. Het is te simplistisch om de schuld te leggen bij de Brexit-beslissing. Dit is een trend die twee jaar geleden begon. Als het Verenigd Koninkrijk niet het zwarte schaap van Europa wil worden, moeten we hopen dat zakelijke leiders optimistischer zijn over de richting van de Brexit-onderhandelingen en dat een gunstige lage valuta waarde zorgt voor exportgroei."