FSC: Cyberdreigingen toenemend risico voor de financiële stabiliteit

Het Financieel Stabiliteitscomité heeft in zijn vergadering van 13 februari 2018 gesproken over de cyberdreigingen voor de Nederlandse financiële sector. Naar aanleiding hiervan waarschuwt het comité voor het toenemende risico van geavanceerde cyberaanvallen voor de financiële stabiliteit. Ook waarschuwt het comité consumenten en financiële instellingen nadrukkelijk voor de risico’s van crypto’s. Daarnaast roept het comité financiële instellingen op de impact van brexit in kaart te brengen en tijdig maatregelen te treffen.

Cyberdreigingen
Het comité stelt vast dat de cyberdreiging voor de Nederlandse financiële sector structureel is toegenomen. Financiële instellingen, hun dienstverleners en andere vitale sectoren zijn steeds vaker het doelwit van cyberaanvallen. Aanvalstechnieken worden geavanceerder en meerdere instellingen kunnen gelijktijdig geraakt worden. Gezien de ontwikkelingen in het dreigingsbeeld, waarschuwt het comité voor het toenemende risico van geavanceerde cyberaanvallen voor de financiële stabiliteit. De variëteit en intensiteit van cyberdreigingen vraagt bovendien om een intensivering van de samenwerking tussen de financiële sector, andere vitale sectoren en publieke diensten. Het comité steunt daarom de initiatieven om het recent ingevoerde testraamwerk Threat Intelligence Based Ethical Red-Teaming (TIBER) uit te breiden. Belangrijke stappen zijn het testen van clusters van wederzijds afhankelijke instellingen, internationaal georiënteerde testen, het testen met dienstverleners en het testen met andere vitale sectoren, zoals de telecomsector.

Crypto’s
Het comité stelt vast dat de markt voor crypto’s op dit moment geen risico vormt voor de financiële stabiliteit. Tegelijkertijd waarschuwt het comité consumenten en financiële ondernemingen nadrukkelijk voor de risico’s van crypto’s en van zogenoemde Initial Coin Offerings (ICOs). Consumenten zijn niet beschermd door regelgeving en toezicht wanneer zij crypto’s aanhouden of verhandelen. Financiële instellingen lopen integriteitsrisico’s doordat de identiteit van kopers en verkopers niet of onvoldoende kan worden gekend. Het comité heeft van gedachten gewisseld over de mogelijkheden om restrictieve maatregelen te nemen, en heeft geconstateerd dat deze bij voorkeur in internationaal verband onderzocht moeten te worden.

Brexit
Het comité heeft gesproken over de risico’s van brexit voor de financiële stabiliteit. Het uittreden van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie brengt risico’s met zich mee voor de Nederlandse financiële sector. De transitie naar een nieuwe relatie met het Verenigd Koninkrijk gaat gepaard met aanpassingskosten en fricties voor financiële instellingen, mede gezien de op punten bestaande afhankelijkheid van de Londense City als financieel centrum. Dit is het geval wanneer overeenstemming wordt bereikt over een uittredingsakkoord en een transitieperiode, maar des te meer wanneer het Verenigd Koninkrijk zonder akkoord uittreedt. Vooral in het laatste scenario ontstaan risico’s voor de werking van financiële markten en kan een klifeffect ontstaan bij verlies van toegang tot centrale clearingdiensten in Londen. De mogelijke complicaties met betrekking tot bestaande derivaten- en verzekeringscontracten worden nader bestudeerd. Het comité roept Nederlandse financiële instellingen op de impact van brexit in verschillende scenario’s in kaart te brengen en tijdig de nodige maatregelen te treffen.

Volatiliteit financiële markten
Recent vonden sterke koersschommelingen op mondiale aandelenmarkten plaats, na een lange aaneengesloten periode van koersstijgingen. Veranderingen in de marktinfrastructuur, zoals geautomatiseerde beurshandel, hebben de volatiliteit mogelijk versterkt. Het voornaamste risico is dat de toename in volatiliteit gepaard gaat met een omslag in het marktsentiment. Mocht een dergelijke omslag zich voordoen, dan is een forsere correctie op financiële markten mogelijk. De komende tijd zullen de ontwikkelingen zorgvuldig gemonitord worden.

In het Financieel Stabiliteitscomité spreken vertegenwoordigers van de Autoriteit Financiële Markten, De Nederlandsche Bank en het ministerie van Financiën over ontwikkelingen op het gebied van de stabiliteit van het Nederlandse financiële stelsel. Het Centraal Planbureau neemt als externe deskundige deel aan de vergaderingen.