Financiële ruimte woningcorporaties neemt toe

Dit blijkt uit het jaarlijkse Sectorbeeld dat de Autoriteit woningcorporaties heeft gepubliceerd. Daarin staan onder meer een overzicht van de financiële positie en prestaties van de sector over 2015 en de verkenningen tot en met 2025. De verkenningen wijzen erop dat de financiële ruimte de komende jaren verder groeit. Als de rente laag blijft, groeit de ruimte zelfs sterk.

Sector efficiënter en doelmatiger

De financiële ruimte die er nu is, kent meerdere oorzaken. Zo houden corporaties meer over aan de verhuur van vastgoed dan vroeger, ondanks de verhuurderheffing die in 2013 werd ingevoerd. Dit komt doordat de huren na 2012 sterk mochten stijgen, de corporaties op hun uitgaven bezuinigden en de rente-uitgaven daalden. Door de verhuurderheffing en de parlementaire enquête heeft de sector zich sterk gericht op reorganiseren en bezuinigen. De sector is daardoor efficiënter en doelmatiger geworden en meer gericht op haar kerntaken.

Te weinig investeringen

De Aw signaleert wél het gevaar dat de sector de beschikbare financiële ruimte te weinig benut. Tot en met 2020 verwachten de corporaties jaarlijks minder te investeren dan vijf jaar geleden. Doordat weinig wordt geïnvesteerd, blijft er geld over uit de huuropbrengsten. Dat wordt gebruikt voor aflossingen van de schulden. Deze leiden samen met de lage rentestand tot een daling van de rente-uitgaven.

Onzekerheid over rente

Ondanks de mooie cijfers blijft voorzichtigheid geboden vanwege de onzekerheid over de rente. ‘Er is wijsheid van alle betrokkenen in de sector nodig’, aldus de Aw. Vanuit verschillende belangen zal de inzet van de financiële ruimte worden bevochten: investeren, verduurzamen, lagere huren of een hogere verhuurderheffing.

Als de rente de komende jaren matig stijgt, dan kunnen de corporaties tegemoetkomen aan de vraag naar lagere huren voor huishoudens met lage inkomens en goed geïsoleerde woningen met lagere energielasten. Indien de rente echter snel stijgt dan moeten corporaties kunnen bijsturen. Een evenwichtig inzet van de financiële ruimte komt de kwaliteit van besluitvorming en planning ten goede. Bovendien vermindert zo’n inzet de risico’s. Ook kan het voorkómen dat bouwprijzen te hard gaan stijgen.

Dat de sector er als geheel financieel goed voorstaat, betekent verder niet dat er overal en bij elke corporatie evenveel ruimte is. Er zijn grote verschillen tussen woningmarktregio’s en tussen corporaties onderling.

• Sectorbeeld 2016