FD:’ Private equity in accountantskantoren is geen goed idee’

Private equity investeerders richten zich steeds meer op accountantskantoren, maar deze trend roept vragen op over de geschiktheid en mogelijke negatieve effecten van dergelijke investeringen in de accountancysector. Dat schrijft Nyenrode Business Universiteit en Universiteit Leiden vandaag in een opiniestuk in het FD. Onlangs gaf de scheidend voorzitter van Alfa Advocaten in een interview (“Vertrouwensberoep accountant verhoudt zich slecht tot snelle exit “) eenzelfde boodschap.

• Private equity investeerders willen investeren in accountantskantoren, maar de geschiktheid en effectiviteit hiervan worden betwijfeld.
• Veel van de gepresenteerde voordelen, zoals investeringen en kwaliteitsverbeteringen, zijn gebaseerd op foutieve argumenten en drogredenen.
• Private equity kan leiden tot schaalvergroting en efficiëntie, maar dit gaat vaak ten koste van de kwaliteit en verandert de cultuur van de organisatie.

Private equity investeringen worden gezien als zeer gunstig voor de accountancysector. Ze zouden leiden tot verbeterde investeringen in software, kunstmatige intelligentie (AI) en ESG (Environmental, Social, and Governance). Bovendien wordt beweerd dat private equity een kwaliteitsimpuls zou geven, schaalvergroting en overnames zou vergemakkelijken en de arbeidsmarktpositie van accountantskantoren zou verbeteren.

Kritische evaluatie

Bij nadere beschouwing blijken de genoemde voordelen vaak gebaseerd op drogredenen, zo stekt de hoogleraar in het FD. Accountantsorganisaties proberen de intrede van private equity te rechtvaardigen, maar de mogelijke nadelen en risico’s worden vaak onderbelicht. Pieter de Kok van Coney Minds noemt de intrede van private equity een ‘waanzinnige goldrush’, terwijl Bartjens in Het Financieele Dagblad het vergelijkt met de overname van hippe restaurantketens en snackfabrikanten door private equity.

Accountancy is anders

Private equity investeerders spelen in het kapitalistische systeem een nuttige rol door kapitaal aan het werk te zetten en bedrijven rendabeler te maken. Ze nemen risico’s en vragen daarvoor zeggenschap en rendementseisen. Echter, in de accountancysector, waar een wettelijke taak wordt vervuld, is de situatie anders, zo stelt Marcel Pheijffer in de krant.

De oproep van Pheijffer komt op een moment dat de Amerikaanse accountancy markt aan het samenklonteren is. De website voor overnames en fusies, MenA.nl schrijft vandaag ‘dat een overnamegolf onder  accountantskantoren te verwachten is.’

Misleidende investeringsargumenten

Een vaak gehoord argument is dat private equity noodzakelijke investeringen mogelijk maakt. Dit is echter misleidend. Accountantskantoren, zelfs de kleinere, genereren voldoende winst om zelfstandig te kunnen investeren. Het probleem is dat de winst vaak snel wordt uitgekeerd aan de partners van de kantoren, waardoor het kapitaal om te investeren de organisatie verlaat.

De Monitoring Commissie Accountancy heeft eerder gepleit voor verplichte financiële buffers bij accountantsorganisaties, wat hen in staat zou stellen om zelf te investeren. Dit voorstel werd echter afgewezen door de sector. Verplichte buffers zouden een tegenwicht bieden tegen het kortetermijndenken van oudere partners.

Kwaliteit versus efficiëntie

Het argument dat private equity een kwaliteitsimpuls zou geven, wordt door de ingezonden opinie ook bekritiseerd. De intrede van private equity leidt voornamelijk tot efficiëntieverbeteringen door schaalvergroting, wat niet per definitie gelijk staat aan kwaliteitsverbetering. Private equity richt zich op rendement, wat kan leiden tot een erosie van de kwaliteit in plaats van een verbetering. Accountancy vereist immers professionele oordeelsvorming, denkkracht en soft skills, die tijd en aandacht vergen en vaak haaks staan op het streven naar meer efficiëntie. [Artikel gaat verder na de volgende alinea]

Schaalvergroting en cultuurverandering

Een ander argument is dat private equity schaalvergroting en overnames mogelijk maakt, waardoor accountantsorganisaties zouden kunnen groeien en grotere cliënten kunnen binnenhalen. De ervaring leert echter dat dit vaak niet de gewenste resultaten oplevert. Accon avm bijvoorbeeld, had door overnames een aanzienlijke post goodwill op de balans, gefinancierd door vreemd vermogen. Toen de verwachte winsten uitbleven, leidde dit tot financiële problemen en kwaliteitsverlies binnen de organisatie.

Daarnaast verandert schaalvergroting de cultuur van een organisatie. Veel accountants waarderen juist de diversiteit en het persoonlijke karakter van kleinere kantoren. Het is dan ook de vraag of de aantrekkelijkheid als werkgever toeneemt door deze veranderingen.