Even voorstellen: de Digicommissaris

De digitalisering zorgt voor een radicale verandering van onze samenleving. Bedrijven (en ook burgers) verlangen steeds meer naar andere vormen van dienstverlening. De overheid heeft moeite het tempo van deze maatschappelijke veranderingen bij te houden. De afgelopen periode is daarom hard gewerkt aan versteviging van het fundament van de digitale overheid. De tijd dringt, immers uiterlijk in 2017 moeten bedrijven en burgers hun zaken met de overheid op een eenvoudige, betrouwbare en veilige wijze digitaal kunnen afhandelen. Deze harde doelstelling van de regering moet zorgen voor het terugdringen van administratieve lasten en regeldruk voor burgers en bedrijven, én een efficiëntere overheid.

De Digicommissaris en het Digiprogramma

Onder verantwoordelijkheid van de nieuw ingestelde Digicommissaris is het Digiprogramma ontwikkeld, gericht op het op realiseren van de digitale doelstellingen waarbij inhoud, sturing en financiën met elkaar worden verbonden.

De Digicommissaris, oud VVD voorzitter en oud burgemeester Bas Eenhoorn, valt rechtstreeks onder de Ministeriële Commissie Digitale Overheid (MCDO) die wordt voorgezeten door de Minister President en als leden heeft de vicepremier en vier verantwoordelijke ministers.

Door het Digiprogramma weten we nu wat de overheid de komende jaren gaat doen om klaar te zijn voor 2017. Het programma kent vier aandachtsgebieden, namelijk Identificatie & Authenticatie, Dienstverlening, Gegevens en Interconnectiviteit. In vier artikelen in de komende periode worden deze aandachtsgebieden nader toegelicht en dan met name wat een accountant er van gaat merken. In dit artikel wordt ingegaan op de ontwikkelingen op het gebied van Identificatie & Authenticatie.

Identificatie & Authenticatie

Het wordt steeds belangrijker dat de identiteit van de burger, consument of ondernemer ook in de digitale wereld betrouwbaar kan worden vastgesteld. Op dit moment biedt de overheid nog drie verschillende manieren van inloggen: eigen inlog met username/password, DigiD en eHerkenning. Daarnaast hebben bedrijven hun eigen systemen om hun klanten online te herkennen, van username/password tot smartcards en tokens.

Regering en Tweede Kamer hebben in het eerste kwartaal van 2015 definitief besloten het huidige DigiD uit te faseren en volledig te kiezen voor eID, de nieuwe (ook Europese) standaard om burgers en bedrijven veilige en betrouwbare toegang te verlenen tot online dienstverlening van overheid én bedrijfsleven. Dit zal snel worden gerealiseerd met het door-ontwikkelen van eHerkenning naar eID.

Met de eID-pilots in de tweede helft van 2015 wordt (bij onder meer Belastingdienst én ook bij webshops) het gebruik van de inlogmiddelen beproefd. Burgers, consumenten en ondernemers kunnen via eID uit meerdere hoogwaardige private (en wellicht nog een nieuw publiek) inlogmiddelen zelf het middel kiezen waarmee ze bij een organisatie willen inloggen. Zij zijn daardoor niet afhankelijkheid van één elektronisch identificatiemiddel; bijvoorbeeld bij uitval of storingen zijn andere opties van inloggen mogelijk.

In de nabije toekomst zullen alle burgers en bedrijven moeten beschikken over eID om gebruik te kunnen maken van digitale diensten van de overheid. Ook beveiligde websites van bedrijven (incl. webshops) zullen naar verwachting snel overgaan op eHerkenning/eID als (extra) inlogmechanisme. Het aansluiten op eHerkenning/eID is relatief eenvoudig en lijkt op het aansluiten op iDeal.

Wat gaat de accountant hiervan merken?

De grootste verandering is de ontwikkeling van elektronische machtigingen. Nu worden veel (intern en extern geldende) machtigingen nog mondeling of op papier afgegeven en/of bevestigd. Een mooi voorbeeld is de Vooringevulde Aangifte. Binnenkort zijn deze voor het eerst ook door intermediairs te gebruiken in hun aangiftesoftware. Helaas verloopt een groot deel van dit proces via papier.

Als zijn klant de intermediair heeft gemachtigd voor het doen van aangifte inkomstenbelasting, kan hij gebruikmaken van de gegevens van de vooraf ingevulde aangifte. Dat kan pas als de machtiging geregistreerd is en de registratie actief is. De klant moet hiervoor toestemming geven. Hij ontvangt daarvoor een registratiebrief met activeringscode. Wanneer de intermediair de activeringscode van zijn klant heeft gekregen, kan de intermediair de gegevens van de vooraf ingevulde aangifte ontvangen.

Dit is natuurlijk een bijzonder ouderwets, duur, inefficiënt en langzaam proces. Machtigingen zullen vanaf 2016 eenvoudig via eID elektronisch door de klant worden afgegeven (met zijn/haar eID middel) en door Digipoort elektronisch worden ontvangen en automatisch gecontroleerd. Brieven per post met activeringscodes zijn dan niet meer nodig.

Frank Jonker (directeur CreAim), accountant. In een volgend artikel zal het aandachtsgebied Dienstverlening worden toegelicht. Ik zal dan ingaan op Websites (Antwoord voor Bedrijven en Digitaal Ondernemersplein), Gepersonaliseerde portalen (Mijnbelastingdienst, Berichtenboxen Burger en Bedrijven en het Ondernemingsdossier) én het gestandaardiseerd berichtenverkeer overheid-bedrijven (SBR en eFactureren).